آیا ما طرز استفاده درست از پول را میدانیم؟ آیا میدانیم چگونه باید از ابزارهای مختلف مالی که بانکها برای برآورده شدن نیازهای مبادلاتی ما در اختیارمان میگذارند استفاده کنیم؟ سالها پیش از این و شاید قرنها، پول پیچیدگیهای این روزهای ما را نداشت. در همه جای دنیا پول عبارت بود از فلزاتی پربها نظیر طلا و نقره که عکس پادشاهان و امرا بر آن ضرب میشد. البته گاهی نیز از فلزات کمارزشتر بهعنوان پول خرد در معاملات استفاده میشد. اما این روزها گسترش تکنولوژی انواع مختلفی از خدمات پولی و بانکی را در اختیار ما قرار داده که استفاده از آن لازمه هوشیاری و فرهنگ خاص آن است.
دانش مالیتان را ارتقا دهید
حسن عزیزی، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: دنیای مبادلات مالی در عصر حاضر دچار تحولاتی بزرگ شده است. در گذشته تنها این سکه بود که بهعنوان پول شناخته میشد اما در حال حاضر ما انواع پولهای کاغذی و مجازی و الکترونیک را در اختیار داریم. وی افزود: برای استفاده از این نوع پولهای مختلف نیاز داریم بهسطح مشخصی از دانش مالی آگاه باشیم. شاید در گذشته شمردن سکههای پول، تنها مهارتی بود که یک بازرگان باید از دانش مالی میدانست و درنهایت انواع بسیار ابتدایی از برات بین بازرگانان رایج بود، اما در حال حاضر بهخصوص برای افرادی که پیشه آنها بهگونهای است که مبادلات مالی روزانه زیادی دارند، باید حتماً از سطح دانش مالی بالایی برخوردار باشند.
وی ادامه داد: مهارت استفاده از این امکانات مستلزم وقت گذاشتن و مهارت آموزی است. بانکها برای ارتقای این دانش در میان مشتریان خود باید برنامههای مشخصی داشته باشند. بهطور مثال با وجودی که سالها از ورود دستگاههای خودپرداز در کشورمان میگذرد، اما هنوز افرادی داریم که استفاده از آنها را بلد نیستند و نمیدانند چگونه باید آن را به کار ببرند، یا در مورد نقل و انتقال اینترنتی پول، بسیاری از افراد هنوز یک بار هم از این روش استفاده نکردهاند و علت هم این است که طرز کار آن را به خوبی بلد نیستند و به همین خاطر آن را به کار نمیگیرند.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: در حال حاضر شکلهای متنوعتری از خدمات پولی در جهان در حال طراحی و تولید است. صحبت از این است که پول فیزیکی را بهطور کامل از چرخه مالی برخی کشورها حذف کنند و گفته میشود که در آینده نزدیک، بانکهای سیاری که در جیب افراد جا میشود را روانه بازار میکنند. این حجم از تنوع تکنولوژیک خدمات پولی و مالی، نیاز به برنامههای آموزشی مدونی دارد تا مردم بتوانند خود را با این خدمات هماهنگ کنند. رسانهها نقش مهمی در این میان دارند و تولید مجلات تخصصی، بروشورها، برنامههای تصویری که قابلیت نشر در شبکههای اجتماعی را داشته باشد و... از جمله روشهایی است که میتوان برای آشنایی مردم با خدمات جدید پولی و بانکی به کار برد.
دردسرهای تنوع خدمات پولی
عنایتپور سیف، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: رشد و تنوع خدمات پولی دردسرهای زیادی را هم برای مصرفکنندگان به وجود آورده است. مثلاً پیش از این وقتی همه مبادلات پولی و مالی براساس پول فیزیکی انجام میشد، فرد تسلط بهتری بر حسابهای خود داشت و بهراحتی میتوانست مخارج و خرجکرد خود را کنترل کند اما با الکترونیکی شدن پولها، درک ماهیت خرجکردها کمتر شده و فرد تمرکز کمتری بر حسابش دارد.
وی افزود: یکی از مسائل مهم جهان مدرن این است که در این جهان، انسان تشویق میشود هر چه بیشتر مصرف کند. مصرف بیشتر به معنی چرخش چرخهای کمپانیهای بزرگ و تراستهاست و از همین روی تمرکز این واحدها روی مصرف بسیار بالاست. بخش مهمی از هزینه تولید در این کمپانیها مربوط به هزینه تبلیغات است که در آن افراد تشویق میشوند هرچه بیشتر از کالاهای مصرفی بیشتر استفاده کنند.
این کارشناس تأکید کرد: اگرچه درک این موضوع که مصرف بیشتر باعث چرخیدن چرخ واحدهای تولیدی میشود، آسان است اما از منظر فردی افراد باید یک نوع انضباط را بر خرجکردهای خود اعمال کنند و متوجه باشند که ابزارهای پولی جدید این قابلیت را دارند که به سرعت حسابهای آنها را خالی کنند و آنها را در مسیر مصرفگرایی شدیدی قرار دهند. به همین دلیل توصیه من این است که مردم از ترکیب خدمات جدید پولی و پول فیزیکی استفاده کنند و هیچگاه پول فیزیکی را بهطور کامل از مبادلات روزانهشان حذف نکنند. پول فیزیکی این خاصیت را داراست که عطش مصرفگرایی آنها را کندتر کند و پسانداز بیشتری داشته باشند.