پرتغال و تدابیر ریاضت اقتصادی

تدابیر ریاضتی دولت راست‌گرای میانه‌رو پرتغال مانند تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارای مخالفانی است. سیاست ریاضت اقتصادی سال‌های اخیر این کشور به‌شدت کارگران بخش دولتی را تحت تاثیر قرار داده است. آمار بیکاری در این کشور در ماه مارس به 13.5 درصد رسیده و حداقل دستمزد کارگران 505 یورو در ماه است. از دیدگاه مخالفان دولت، اتحادیه اروپا مسئولیت رویدادهایی است که در این کشور اتفاق می‌افتد. دولت راست‌گرای میانه‌رو پرتغال رشد اقتصادی 1/5درصدی را در سال کنونی پیش‌بینی کرده است و تاکید می‌کند این کشور باید به اجرای ریاضت اقتصادی ادامه دهد تا به اهدافش برسد. بدهی عمومی این کشور بالغ بر 130 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. به نظر کمیسیون اروپایی، آنچه که وضعیت پرتغال را متمایز می‌کند، کاهش‌های اعمال شده در برنامه‌های اجتماعی در سال‌های 2011 و 2013 بوده که بیشترین میزان در قاره اروپاست. نزدیک به 30 درصد مردم پرتغال فاقد کار هستند. لیسبون در سه ماهه سوم 2014 شدیدترین کاهش هزینه کار را در اتحادیه اروپا داشته است. پدرو پاسوس کوئیلیو، نخست‌وزیر پرتغال که از سال 2011 به قدرت رسیده است، مالیات را در این کشور به میزان چشمگیری افزایش داده است. براساس قوانین جدید پرتغال، جریمه تاخیر یا خودداری از پرداخت مالیات در این کشور افزایش یافته است. 

پرتغال که در زمینه جمعیتی از یونان به ایرلند نزدیک‌تر است، در عرصه سیاسی موقعیت شاخصی دارد. در پرتغال خبری از تضعیف دو حزب بزرگ نیست و به‌نظر نمی‌آید که «چپ رادیکال» در شرایط کنونی توان کسب قدرت را داشته باشد. حزب سوسیالیست پرتغال بیش از دیگران برای مقررات‌زدایی اقتصادی و خصوصی‌سازی فعالیت داشته است، اما برای جناح چپ حزب سوسیالیست پرتغال، نمونه «یونان» امید را زنده کرده است و به‌دنبال اجرای سیاست‌های جدید برای کسب قدرت است. پرتغال توانسته از گردهمایی وزیران دارایی اروپایی در 16 فوریه، برای نشان دادن «شاگرد خوب» بودن خود در برابر «شاگرد تنبل» بودن یونان استفاده کند. از دیدگاه گروهی از کارشناسان پرتغالی، همه چیز بستگی به مسئله مذاکرات جاری میان یونان و آلمان دارد، اگر نخست‌وزیر چپگرای یونان دیدگاه خود را به اروپا تحمیل کند، بدیهی است که این امر برای نیروهای ضد ریاضتی اروپا مثبت خواهد بود اما اگر تسلیم شود یا امتیازات زیادی بدهد، اروپا نشان می‌دهد که امکان سیاستی دیگر وجود ندارد. 

اعتراضات مردمی نیز در پرتغال ادامه دارد. در آخرین تظاهرات ضددولتی هزاران نفر به مناسبت روز جهانی کارگر به خیابان‌های پرتغال آمده و با پلاکاردهایی که در دست داشتند خواستار افزایش دستمزدها، آموزش و سیاست‌های بهداشت عمومی شده و استعفای دولت بودند. گل‌های میخک که نماد گل‌هایی‌اند که تظاهرات‌کنندگان در انقلاب میخک در سال 1974 در لوله تفنگ نظامیان قرار می‌دادند، در این تظاهرات فروخته می‌شد. انقلاب میخک در پرتغال به سرنگونی دیکتاتوری در این کشور منجر شد. باوجود این اعتراضات، نتایج یک نظرسنجی که توسط موسسه «یورو سونداجم» انجام گرفته است، نشان می‌دهد در آستانه انتخابات پارلمانی پرتغال در پاییز آینده محبوبیت حزب حاکم «سوسیال دموکرات» افزایش یافته و به رقم 26درصد رسیده است.

* کارشناس مسائل اروپا