پادشاهی دلار بر اقتصاد جهان

در حالی چند روز پیش دنیا آغاز سال 2016 میلادی را جشن گرفت که اقتصاد جهانی و آنچه در این اقتصاد به وقوع خواهد پیوست، به موضوع روز بسیاری از محافل و رسانه‌ها تبدیل شده است. سوالی که شاید این روزها مطرح باشد این است که کدام پول در سال 2016 قوی‌ترین پول در اقتصاد جهان خواهد بود؟ در این میان استدلال برخی کارشناسان و صاحبنظران این است که با توجه به موفقیت آمریکا در فائق آمدن بر مشکلات اقتصادی و رفع چشمگیر مشکل بیکاری، در سال 2016 دلار یکه‌تازی بیشتری نسبت به سایر ارزها خواهد داشت.

در عین حال نظر برخی فعالان اقتصادی این است که نمی‌توان با قاطعیت گفت که یک ارز یکه‌تازی مطلق در اقتصاد جهانی خواهد داشت اما در رقابت میان دلار، یورو و یوان، پیروزی بیشتری نصیب دلار خواهد شد.همچنین این عقیده در میان فعالان اقتصادی وجود دارد که قدرتمندی دلار موجب می‌شود صادرکنندگان و تجار با تکیه بر این پول، برنامه‌ریزی مناسب‌تری داشته باشند. «فرصت امروز» در گفت‌وگو با تعدادی از فعالان اقتصادی این موضوع را که در سال 2016 کدام پول در اقتصاد جهانی قوی‌تر خواهد بود، مورد بررسی قرار داده است.

محمدحسین برخوردار:

یک ارز، یکه‌تاز مطلق نخواهد بود

محمد حسین برخوردار، مدیرعامل شرکت دخانیات ایران معتقد است نمی‌توان گفت در سال 2016 مطلقا یک ارز قوی خواهد بود اما در رقابت میان دلار، یورو و یوان، پیروزی بیشتری از آن دلار خواهد بود.

در مورد این موضوع که در سال جدید میلادی کدام‌یک از پول‌ها در اقتصاد جهانی قوی‌تر خواهد بود، نظرات مختلفی مطرح می‌شود. به زعم شما قدرتمندی از آن کدام‌یک از ارزها خواهد بود؟

این روندی که نشان می‌دهد بیانگر آن است که دلار در مقاطعی ارز قوی‌تری نسبت به یوان و یورو خواهد بود اما نمی‌توان گفت در سال 2016 مطلقا یک ارز قوی و یکه‌تاز خواهد بود. در واقع در سال 2016 رقابت بین سه ارز یعنی دلار، یورو و یوان خواهد بود.

فکر می‌کنید در این رقابت کدام‌یک از ارزها پیروز باشد و دلایل شما برای استدلالی که دارید، چیست؟

من فکر می‌کنم در این رقابت، دلار قوی‌تر باشد، زیرا آمریکا پس از مدت‌ها از یک رکود بیرون آمده است.در سال 2008 رکود عجیبی بر اقتصاد آمریکا حاکم شد که بعدها دامنگیر اروپا هم شد و سپس در کشورهای آسیای شرقی مانند کره‌جنوبی و چین این رکود حاکم شد.

آمریکایی‌ها زودتر از بقیه کشورها از این رکود بیرون آمدند و احتمالا پس از این نوبت کشورهایی اروپایی است که از رکود خارج شوند و سپس نوبت چینی‌ها و کره‌ای‌ها خواهد بود. لذا از همین رو می‌توان گفت در سال نوی میلادی دلار نسبت به یورو و یوان پیشی خواهد گرفت.

به نظر شما این قدرتمندی دلار چه تأثیری بر اقتصاد جهانی خواهد داشت؟

درست است که در حال حاضر پیمان‌های دوجانبه پولی هم تدوین می‌شود ولی در پیمان‌های دوجانبه، سه‌جانبه یا چهارجانبه، یک پول واسطه‌ای هم می‌آورند و برای شش ماه احتیاط‌هایی را با دلار یا یورو انجام می‌دهند و سپس با پول کشورشان تبادل انجام می‌دهند. اگر دلار قوی‌تر شود، کشورهایی که اجناس مورد نیاز خود را مستقیماً با دلار خریداری می‌کنند، ضرر خواهند کرد.

در ماه‌های اخیر روند قیمت نفت رو به کاهش بوده است. در سال 2016 قدرتمند بودن دلار نسبت به سایر ارزها چه تأثیری بر قیمت نفت خواهد داشت؟

از آنجا که نفت با دلار تبادل می‌شود، بسیاری از خریدها هم با استفاده از دلار انجام می‌شود و در آنجا تأثیر این موضوع مثبت خواهد بود.

البته تلقی برخی این است که افزایش ارزش دلار بر کاهش قیمت نفت تأثیرگذار خواهد بود و از این جهت کشورمان متحمل ضرر و زیان خواهد شد. این موضوع را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در برخی مقاطع زمانی قیمت نفت تا 120 دلار هم افزایش یافت و در آن زمان دلار در برابر پول‌های اروپایی هم قوی بود اما یک مرتبه نفت سیر نزولی خود را تا بشکه‌ای 40 دلار و 30 دلار طی کرد. پس این‌گونه نیست که اگر دلار قوی شود، موجب کاهش قیمت نفت می‌شود. در واقع قیمت نفت بیشتر به سیاست‌های عرضه ربط دارد.

***

محمود نجفی‌سهی:

غلبه آمریکا بر مشکلات، حاکی از قدرتمندی دلار است

محمود نجفی‌سهی، مدیر عامل شرکت مجانس معتقد است کاهش شاخص بیکاری در آمریکا به کمترین میزان خود نشان‌دهنده این موضوع است که آمریکا به طور کامل و با موفقیت، مسائل و مشکلات اقتصادی را پشت سر گذاشته است و بنابراین دلار در سال 2016 پول قوی‌تری نسبت به سایر پول‌ها خواهد بود.

به نظر شما در سال جدید میلادی از میان دلار، یورو و یوان کدام یک نقش قوی‌تری را در اقتصاد دنیا خواهد داشت؟

برداشت من این است که دلار نقش قوی‌تری خواهد داشت. در حال حاضر شاخص بیکاری در آمریکا به کمترین میزان خود رسیده است و این نشان می‌دهد آمریکا به طور کامل و با موفقیت، مسائل و مشکلات اقتصادی را پشت سر گذاشته است.

هر چند یوان را جزو ارزهایی قرار دادند که مانند دلار در بازار قابل قبول باشد اما آنچه کشور چین به سمت آن می‌رود، نشان‌دهنده آن است که رشد اقتصادی این کشور رو به افت است و رفاهی که برای مردم چین ایجاد شده، موجب می‌شود قیمت تمام شده در این کشور بالا برود و مردم خواهان این باشند که با دستمزد بالاتری کار کنند. بنابراین اگر این شاخص‌ها را در نظر بگیریم دلار قوی‌تر خواهد بود.

فکر می‌کنید این موضوع چه تاثیری بر اقتصاد جهانی و اقتصاد کشورها خواهد داشت؟

اگر بخواهند از این قدرتمندی دلار استفاده سیاسی کنند، می‌تواند تاثیراتی داشته باشد اما سوال این است که آیا در گذشته از این موضوع که دلار پول مطرح بود، استفاده سیاسی کرده‌اند یا خیر؟ اگر در گذشته برداشت سیاسی از این موضوع نشده باشد، باز هم‌ چنین برداشتی نخواهند کرد اما اگر در گذشته چنین اقداماتی برای تاثیرگذاری بر اقتصاد دنیا شده باشد، از این پس هم تداوم خواهد یافت.

اگر به زعم شما دلار، قوی‌ترین پول در اقتصاد جهانی باشد، چه تاثیری بر سایر ارزها خواهد داشت؟

این قدرتمندی دلار موجب می‌شود بیشتر در مبادلات جهانی مطرح باشد اما نمی‌تواند بر سایر ارزها تاثیر زیادی داشته باشد. در واقع این مطرح بودن سبب می‌شود آمریکایی‌ها هزینه بیشتری را بپردازند تا پول خود را در مبادلات بین‌المللی حفظ کنند.

با توجه به کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی، افزایش ارزش و قدرتمندی دلار را دارای چه تاثیری بر قیمت نفت می‌دانید؟

با توجه به اینکه قیمت نفت تقریبا در همه‌جا با دلار سنجیده می‌شود، نمی‌تواند خیلی بر قیمت این ماده موثر باشد. البته اگر ارزهای مختلفی در مبادله نفت مطرح بود، قدرتمند بودن دلار می‌توانست تاثیرگذار باشد اما از آنجا که دلار در همه پرداخت‌های مربوط به نفت حاکم است، خیلی نمی‌تواند تاثیر داشته باشد.

در واقع در شرایطی می‌توانیم بگوییم قدرتمندی دلار تاثیرگذار خواهد بود که برابری دلار با سایر ارزها خیلی تفاوت کند. در حال حاضر عربستان قیمت نفت را در اوپک پایین آورده است برای اینکه نفت‌های گران‌قیمت نتواند وارد بازار شود و این موضوع بی‌ارتباط با قیمت دلار است.

***

ابوالفضل خاکی:

صادرکنندگان براساس دلار برنامه‌ریزی مناسب‌تری دارند

ابوالفضل خاکی، مدیر عامل صنایع پلاستیک مرکز و رئیس اتاق بازرگانی قم معتقد است دلار نسبت به سایر پول‌ها قدرت بیشتری دارد و صادرکنندگان می‌توانند براساس آن برنامه‌ریزی مناسب‌تری داشته باشند.

به نظر شما در سال 2016 میلادی قوی‌ترین پول در اقتصاد جهانی کدام خواهد بود و کدام‌یک از ارزها نقش قوی‌تری را در اقتصاد دنیا بازی خواهد کرد؟

قطعا با توجه به ترازی که دلار نسبت به سایر ارزها دارد، اصولا نقش اصلی را در اقتصاد جهانی بازی می‌کند و در نهایت می‌توانیم بگوییم محوریت ارزها را در دنیا دلار خواهد داشت و از این جهت دلار می‌تواند بر یورو و یوان و سایر ارزها تأثیرگذار باشد. اگر دقت کرده باشید، در چند ماه گذشته تأثیرگذاری دلار بر نوسانات قیمت سایر ارزها به خصوص یورو و یوان به‌گونه‌ای بوده که بیشتر دلار تقویت شده است و در سال میلادی پیش‌رو نیز به همین ترتیب خواهد بود.

در این موضوع که دلار قوی‌ترین پول در اقتصاد جهانی است، تردیدی وجود ندارد و با توجه به اینکه تراز ارزی دنیا بیشتر به سمت دلار چربش دارد، می‌توانیم بگوییم اگر دلار نسبت به این ارزها ضعف هم داشته باشد، ضعف موقتی است.

این موضوع که در سال جدید میلادی همچنان دلار قوی‌ترین پول در اقتصاد جهانی باشد، چه تأثیری بر اقتصاد سایر کشورها خواهد داشت؟

معیارها به طور کلی براساس دلار محاسبه می‌شود. مبنای اصلی شرکت‌ها و کارخانجات چه در بخش واردات و چه در بخش صادرات و چه در بخش تولید دلار است. اگر تاجری بخواهد از چین واردات داشته باشد و قصد داشته باشد اقدام به گشایش ال‌سی کند یا خرید نقدی کند، می‌تواند با یوان چین یا حتی یورو این کار را انجام دهد اما برای اینکه ریسک نداشته باشد، باز هم تمایل تاجران بر این است که خریدهای خود را با دلار انجام دهند.

در مجموع در حال حاضر صادرکنندگان ترجیح می‌دهند محاسبات خود را بر مبنای دلار انجام دهند، زیرا دلار نسبت به سایر پول‌ها قدرت بیشتری دارد و صادرکنندگان می‌توانند براساس آن برنامه‌ریزی مناسب‌تری داشته باشند.

برخی معتقدند قدرتمند بودن دلار در اقتصاد جهانی، زمینه بیشتری را برای کاهش قیمت نفت به وجود می‌آورد و به این ترتیب کشور ما از این جهت، متحمل ضرر و زیان بیشتری می‌شود. نظر شما در رابطه با این موضوع چیست؟

ما باید برخی برخوردها را به فال نیک بگیریم، زیرا زمانی که دلار ثبات نرخی پیدا می‌کند تأثیرگذاری آن روی نرخ محصولاتی که ما خریداری می‌کنیم به نفع ما خواهد شد. یعنی زمانی که دلار گران می‌شود، یورو پایین می‌آید و خرید ماشین‌آلات یا مواد اولیه از کشورهای اروپایی نرخ پایین‌تری خواهد داشت.

ولی به عقیده من قیمت نفت ارتباط چندانی با قیمت دلار و یورو ندارد و فقط در این میان برخی برخوردهای سیاسی انجام می‌شود و برخی کشورها از این تنش‌ها بهره لازم را می‌برند و انبارهای نفت خود را پر و در واقع حاکمیت بازار را از آن خود می‌کنند. به عبارت دیگر سازمان‌هایی مانند اوپک و کشورهایی که دستی در صادرات نفت دارند، بیشتر تلاش می‌کنند برنامه‌های خود را در بازار مسلط و منافع بیشتری را نصیب خود کنند.