بورس و سهامدارانش در حالی روزهای ابتدایی پاییز 94 را پشت سر میگذارند که سرماخوردگی بازار سهام که از نیمه دیماه سال 92 آغاز شده، تا به امروز ادامه دارد و بازار سهام نشان داده انتشار خبرهای امیدوارکنندهای چون رسیدن به توافق در مذاکرات هستهای نیز نمیتواند حال و روزش را خوب کند تا جایی که ارزش معاملات بورس که در روزهایی نه چندان دور به چند هزارمیلیارد تومان در روز نیز میرسید،
این روزها به زحمت به چند دهمیلیارد تومان میرسد. حالا شرایط در بازار سهام کشور بهگونهای شده که نبض اقتصاد همگام با رکود حاکم بر اقتصاد کشور نامنظم و کند میزند و به دلیل کمبود قابل ملاحظه نقدینگی، اندک منابع موجود سهامداران حقیقی در تالار شیشهای به سمت دادوستد سهام شرکتهای کوچک گرایش پیدا کرده است؛ چرا که به باور کارشناسان با توجه به مشکلات گوناگون اقتصاد و بورس کشور از جمله رکود حاکم بر اقتصاد، افت جهانی قیمت نفت و کاهش معنادار درآمدهای کشور، ثبات نسبی نرخ ارز و نگرانیهای مربوط به اقتصاد جهانی و وضعیت نامناسب جهانی برخی کالاها به نظر میرسد سهام شرکتهای بزرگ در شرایط کنونی قادر به تحرک جدی نباشند و اندک تقاضای موجود در بازار هم کماکان مربوط به سهام صنایع کوچک باشد.
بر این اساس چند هفتهای نیز میشود که سهام شرکتهای گروه قند و شکر که از صنایع کوچک بورس است برخلاف روند کلی بازار و دیگر صنایع مورد توجه معاملهگران قرار گرفته است. برخی از فعالان بازار، بتای منفی این صنعت نسبت به بازار، افت چشمگیر سهام شرکتهای قندی در دو سال گذشته، ارزش بازار بسیار پایین این شرکتها و بحث افزایش نرخ شکر را بهعنوان دلایل رشد قیمت شرکتهای این صنعت عنوان میکنند. حالا هم نشانههایی از حرکت نقدینگی به سمت صنایع دارویی و ساختمانی با توجیهات بنیادی نظیر آغاز اعطای مجوزهای موردی افزایش نرخ دارو توسط وزارت بهداشت و نیز چشمانداز خروج صنعت ساختمان از رکود دیده میشود و گویا قرار است گروه قند و شکر جای خود را به شرکتهای این دو صنعت کوچک بورسی بدهند تا تاییدی دیگر بر نبود نقدینگی در بازار سهام و عدم باور دولتمردان به بازار سهام در مقطع کنونی باشد.
از سوی دیگر، برخی معتقدند در گروه قندیها انتظار برای افزایش نرخ دلار و آثار مثبت ناشی از واردات شکر خام، بهانهای کوتاهمدت برای معاملهگران جهت کسب سود از این گروه بوده است و حالا در گروه دارویی انتظار برای انتشار گزارشهای شش ماهه مناسب میتواند بهانهای برای رشد سهام شرکتهای این گروه و اقبال سهامداران به آنها باشد. برخی نیز میگویند در گروه انبوهسازی هم موافقت بانک مسکن با پرداخت تسهیلات شناور 100میلیونی ساخت و نیز امضای تفاهمنامه این تسهیلات بین بانک مسکن و کانون انبوهسازان در روزهای پیش رو میتوان امید به رونق این گروه در بازار در بازه کوتاهمدت داشت. با این وجود باید گفت هر چند بورس را نبض اقتصاد کشور میدانند، شاید انتشار گزارشات شش ماهه شرکتها ملاک خوبی برای سنجش نبض بازار سهام و در کلان، اقتصاد کشور باشد و حالا نزدیک شدن به زمان انتشار گزارشهای عملکرد نیمه نخست شرکتهای فعال در بورس و انتظار ارائه گزارشهای نامطلوبی از سوی این گروههای بورسی، موجب سردرگمی سرمایهگذاران و در پی آن حال و احوال بازار سهام شده است.
به باور برخی کارشناسان بررسی گزارشهای سه ماهه نخست امسال شرکتهای بورسی حکایت از ادامه این روند در گزارشهای شش ماهه دارد، چرا که براساس آمار، کاهش حجم فروش کالا و انباشت آن در انبارها در بهار امسال موضوعی است که تداوم و پررنگتر شدن آن را میتوان در گزارشات شش ماهه شرکتها دید و انتظار میرود گزارش شش ماهه شرکتهای بورسی در روزهای پیش رو، وضعیت اقتصادی کشور و رکود حاکم بر بسیاری از صنایع را به خوبی منعکس کند. با این وجود برخی چشمانداز اقتصاد و بازار سهام کشور را در سال 95 مناسب ارزیابی میکنند که بر این اساس شاید بتوان امیدوار بود که در سه ماهه پایانی امسال، پول جدیدی وارد بازار شود!
* کارشناس بازار سهام