وقتی بازارهای جهانی به کیفیت رو می‌آورند

مـوسـسـه بـیـن‌المللی بی‌‌. آی. دی یکی از ستاره‌های طلایی امسالش را به شرکت ایرانی «بهینه‌سازان هوشمند ساختمان بهسا» اعطا کرد. این جایزه از سوی این موسسه هر ساله به شرکت‌هایی داده می‌شود که در کیفیت، خلاقیت و نو‌آوری در جهان حرفی برای گفتن دارند. مراسم اهدای جوایز هر ساله در 5 شهر ژنو، نیویورک، پاریس، فرانکفورت و لندن برگزار می‌شود و مقر اصلی این موسسه بین‌المللی در شهر مادرید قرار دارد.

آرمین شکوهی، مدیرعامل شرکت بهسا که هفته گذشته به همراه کاظم علیپور، رییس هیات‌مدیره برای دریافت جایزه به ژنو رفته بود، در توضیح به دست‌آوردن این ستاره طلایی می‌گوید: «بعد از انقلاب محدودیت‌های زیادی در زمینه تامین تجهیزات و دانش فنی این سیستم‌ها برای کشور ما وضع شده و بدیهی است در این خصوص انتخاب یک شرکت ایرانی که بتواند براساس استانداردهای بین‌المللی حرکت کند، نمی‌توانست آسان باشد.»

موسسه بی. آی. دی شرکت‌های مورد نظرش را چگونه انتخاب می‌کند و این مسابقه در چه سطحی برگزار می‌شود؟

این موسسه غیر‌انتفاعی برای مدیریت کیفیت یک فرآیند به نام QC100 تعریف کرده که نوعی سیستم تلفیقی کیفیت است و از زمان تدوین آن در سال 1975 ، در حال توسعه آن است. آنچه برای این سازمان اهمیت دارد التزام به کیفیت در سطح بین‌المللی است. نگاه این موسسه در این زمینه انتخاب و معرفی شرکت‌هایی است که دانش‌بنیان بوده و در تجارت و تعاملات بین‌المللی هم موفق هستند.

اما در مورد سطح برگزاری مسابقه باید بگویم، شرکت‌های کوچک و بزرگ معمولا توسط دیگر شرکت‌ها که عضو این سیستم بین‌المللی هستند و در سال‌های گذشته برنده این جایزه بوده‌اند یا توسط مراجع بین‌المللی نظیر انجمن بین‌المللی مهندسین مشاور یا تدوین‌کنندگان استانداردها و ضوابط فنی‌ها به این موسسه معرفی می‌شوند. مثلا هم‌زمان با ما مدیریت یکی از پروژه‌های برج خلیفه در دوبی و بزرگ‌ترین شرکت تولید تجهیزات الکتریکی روسیه برنده ستاره طلایی شدند.

در واقع هیچ شرکتی نمی‌تواند داوطلب دریافت این جایزه باشد، بلکه توسط دیگران معرفی می‌شود. بی.آی.دی یا شرکت‌هایی که شما را برای این جایزه انتخاب می‌کنند چگونه با محصولات یا خدمات شما آشنا می‌شوند؟

شما باید در مجموعه‌تان زمینه را برای پیشرفت به لحاظ فنی، کیفی و تجاری فراهم کرده و مسیر رسیدن به اهدافتان را طراحی کرده باشید و التزام شرکت شما به نظام‌های بین‌المللی کیفیت به اثبات رسیده باشد. در حقیقت هدف این موسسه معرفی شرکت‌هایی است که تعاملات زیادی با مراجع فنی بین‌المللی، مشاوران مطرح در سطح دنیا و اخذ گواهینامه‌ها و پایش کیفیت دارند. ما با چندین شرکت اروپایی و امریکایی و شرکت‌های مهندسین مشاور خارجی کار می‌کنیم اما در نهایت هیات علمی و هیات ناظر نظام 100 QC شرکت‌های منتخب را انتخاب و مجمع موسسه BID ضمن اخذ رأی از کلیه اعضا و شرکت‌های برنده سال‌های قبل، برندگان را مشخص و معرفی می‌کنند.

ستاره طلایی که در واقع جایزه کیفیت و خلاقیت است، آیا به محصول خاص یا ایده یا طرح خاصی داده می‌شود؟

ساختار شرکت ما در واقع یک مجموعه مهندسین مشاور است و در زمینه طراحی، تولید و اجرای سیستم‌های اعلام و اطفای حریق کار می‌کند. در این زمینه استانداردها و کیفیت محصول خیلی مهم است چون با جان آدم‌ها سروکار دارد.

بعد از انقلاب اسلامی محدودیت‌های زیاد برای کشور ما وضع شده و بدیهی است در این خصوص انتخاب یک شرکت ایرانی که بتواند براساس استاندارد‌های بین‌المللی حرکت کند، آسان نبود. این جایزه برای شرکت‌هایی است که حرکت‌شان مبتنی بر کیفیت است و توانسته‌اند آن را در طول زمان مدیریت و حفظ کرده و ارتقا دهند واین ویژگی ماست.

در کشور ما دسترسی به تجهیزات درجه یک و منابع در خصوص ایمنی و اطفای حریق کم است، اما ما توانستیم با صرف هزینه‌های زیاد مالی و زمانی برترین، آموزش‌های بین‌المللی را در این زمینه دریافت کنیم و با استفاده از همین موقعیت ممتاز علمی و فنی، موانع تجاری بین‌المللی را تا حد ممکن برطرف کنیم. پروژه‌های ما در کشور عمدتا خاص بودند. مرکز همایش‌های برج میلاد، آشیانه هواپیمایی، چند دیتاسنتر مهم و استراتژیک و... تمام این پروژه‌ها دشواری‌های خاص فنی و تجاری در مراحل مختلف دارد.

شما در صحبت‌هایتان به تعاملات بین‌المللی اشاره داشتید که در شناخته شدن و جایزه تاثیر داشت. این فضای بین‌المللی را چگونه برای خودتان فراهم کردید؟

چون شرکت ما دانش‌بنیان است، باید در خارج از ایران دوره‌های مختلف را بگذرانیم وبا شرکت‌های مهندسین مشاور در خارج از ایران تعامل داشته باشیم. در مورد همین پروژه‌هایی که در داخل ایران هستند، مثلا پروژه سیتی‌سنتر در اصفهان که مشاورش شرکت امریکایی اتکینز است از طریق دفتر دوبی کار می‌کند یا نویرکانادا که پروژه‌های مختلف در ایران دارد.

این مشاورها به طور مستمر با ما کار می‌کنند و بخشی از کارهایشان را به دفتر فنی ما ارجاع می‌دهند. یا در سالن همایش‌های برج میلاد یک شرکت انگلیسی طراحی سیستم‌های صوتی تصویری و اکوستیک را در کنار ما انجام داد. این شرکت‌ها در دنیا درجه یک هستند، ما این بخت را داشتیم که با اینها کار کنیم. در نهایت منجر شد به اینکه ما پیش آنها هم اعتبار خاصی پیدا کنیم و احتمالا در رأی‌گیری هم موثر بوده است.

صادرکنند‌گان گلایه دارند که مشکلات بسیاری بر سر این راه وجود دارد و نمی‌توانند به بازار‌های بین‌المللی و رقابت‌های سنگین وارد شده و حرفی برای گفتن داشته باشند.

در سال‌های اخیر کار سخت بود، اما برای همه سخت بود. به هر حال جاده موفقیت یک‌طرفه نیست و پیچ وخم‌های زیادی دارد. همه در شرکت ما یاد گرفتند این مشکلات را که شاید به کرات و در مقاطع مختلف باشد، حل کنند. وقتی مشکل حل شد ما می‌گوییم کار انجام شد. کسانی که به هدفشان ایمان دارند به آن می‌رسند.

رقبای شما چند کشور بودند، محتوای جایزه چیست و چه مزایایی برای شما به‌دنبال دارد؟

جایزه مجموعا شامل یک تندیس طلایی کیفیت به همراه تعدادی گواهینامه‌های بین‌المللی و گواهی‌نامهQC100 بوده که در دنیا شناخته شده است. 178 کشور پیشنهاد شده بود و فکر می‌کنم 78 یا 79 کشور دعوت شدند. این جایزه در هر کشور نماد خاصی برای جایزه دارد و در ژنو ستاره طلایی است. همه کارشناسان ما بالاترین سطوح آموزشی را گذراندند. همه گواهینامه‌های بین‌المللی دارند، مثل گواهینامه NFPA از سازمان بین‌المللی مبارزه با حریق امریکا. ما در برخی پروژه‌ها در منطقه در کنار برخی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی هستیم و به آنها مشاوره می‌دهیم. آنها در بحث‌های طراحی، فنی، دیزاین و تامین تجهیزات و اجرا به شرکت ما که به لحاظ استانداردهای بین‌المللی بالاترین سطح را داریم اعتماد می‌کنند. اینها همه از مزایای این جایزه و مطرح‌شدن کیفیت خدمات ما در سطح بین‌المللی است. باید گفت که شرکت چشمک از کشورمان نیز قبلا این جایزه را دریافت کرده است.

در داخل کشور چطور؟ تجهیزات آتش‌نشانی، ماشین‌های ما اغلب فرسوده یا به اندازه نیاز جامعه نیستند، برای کشورمان چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟

ما برای هر کمک و خدمات مشاوره‌ای آماده هستیم. متاسفانه نقص دانش فنی در این زمینه بسیار مشهود است و من فکر می‌کنم اغلب مشاوران هم به این اذعان دارند. البته به نظر من اکنون کارهای خوبی انجام شده است، اما هنوز به تدوین ضابطه‌ای نرسیدیم، یعنی هنوز سازمان نظام مهندسی برای تجهیزات در این زمینه مستندی ندارد و ما به استانداردهای بین‌المللی استناد می‌کنیم. ما رفرانس‌هایی ایجاد کردیم که ارزش بین‌المللی دارند، در ایران، امارت، امریکا یا هر کشور دیگری ارزیابی شوند نتیجه واحد است. این ماجرا ما را در موقعیت فروش خدمات فنی قرار داده است.

شرکت‌هایی که برترین‌های جهان هستند و بعضا اصالت انگلیسی یا امریکایی دارند تماما ما را تایید می‌کنند و طراحی‌های ما را قبول دارند. ما فکر می‌کنیم محدودیت‌های ما در زمینه تامین و ارائه خدمات فنی بسیار کمتر از صادرات کالاهاست و اگر مراجع مربوطه در این زمینه حمایت‌های لازم را از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عمل آورند پتانسیل فنی و علمی شرکت‌های مهندسی و دانش‌بنیان ایرانی می‌تواند به‌عنوان یکی از موفق‌ترین زمینه‌های صادرات غیر‌نفتی مطرح باشد؛ یعنی معرفی خدمات فنی و مهندسی در سطح مطلوب زمینه‌ای فراهم می‌کند که مصرف‌کننده بین‌المللی به کیفیت کالا و خدمات ایرانی هم بیشتر اعتماد کند.