واردکنندگان برنج شناسنامه‌دار شوند

هند در انتظار صادرات برنج به بزرگ‌ترین مشتری‌اش ایران است. اگرچه خبرهایی مبنی بر آزاد شدن واردات برنج پیش از صدور مجوز منتشر شد و معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی آن را تکذیب و صدور مجوز را به خروجی مصوبات تعرفه از شورای اقتصاد و بررسی میزان کسری برنج مورد نیاز کشور موکول کرد، اما واردات این کالا را پس از اتمام برداشت محصول و متناسب با نیاز داخلی اجتناب‌ناپذیر دانست.

از آنجا که این محصول آب‌بر است کاشت آن در سال زراعی 94-93 بنا شد به توصیه دولت به سه استان محدود شود، اما همان‌طور که ممنوعیت واردات برنج هندی نتیجه نداد و به گفته برخی فعالان اقتصادی، واردات آن هرچند محدود، از راه‌های ممکن انجام شد. درخصوص کاشت برنج هم تنها چند استان به توصیه دولت گوش سپردند و آن را متوقف کردند. با از سرگیری واردات برنج از هند به ایران، بازرگانان این حوزه اگرچه نفس راحتی خواهند کشید و بعد از یک سال به بازار کسادشان رونق خواهند داد، اما چالش‌هایی هم وجود دارد. 

حاج محمد حیات رخشانی وارد‌کننده برنج، بی‌اعتمادی سازمان غذا و دارو و استاندارد را از مهم‌ترین مشکلات واردکنندگان می‌داند. او به «فرصت امروز» می‌گوید: ما بارها به این مسئله معترض شدیم اما آنها کار خودشان را می‌کنند. به گفته این بازرگان، آزمایش آرسنیک توسط هر دو سازمان انجام می‌شود که علاوه بر هزینه، معطلی هم دارد. رخشانی می‌گوید: این سازمان‌ها به جای این کار مشترک می‌توانند کار نظارت را متمرکز انجام دهند. این بازرگان معتقد است حجم واردات برنج امسال زیاد خواهد بود و لازم است نظارت در حجم بالا دقیق‌تر انجام شود. به گفته او، برنج هندی با کشتی‌های بزرگ و در حجم 20 هزار تا 50 هزار تن وارد می‌شود ونمونه‌گیری از این حجم برنج در مقایسه با اندازه‌های کمتر با دقت لازم انجام نمی‌شود.

رخشانی انجام دادن همزمان یک آزمایش را توسط دو سازمان و کاهش دقت در واردات انبوه برنج را نوعی تعارض تعبیر کرده و می‌گوید: لازم است این دو سازمان به روش جدیدی برای نظارت بر برنج‌های وارداتی به تفاهم برسند چرا که به نظر می‌رسد واردات در سال‌جاری با توجه به کاهش کاشت برنج بیشتر بوده و به ناچار سطح وسیعی از جامعه از آن مصرف خواهند کرد. به گفته وی، 80 تا 90 درصد برنج هندی از طریق بندرعباس و کمی از بندر بوشهر وارد می‌شود و میزان واردات برنج هندی از مرزهای شرقی اندک و از طریق مرز میرجاوه، بیشتر برنج پاکستانی وارد می‌شود.

کارآمد نبودن ممنوعیت واردات برنج بر تجارت این محصول در کشور، حرف ابراهیم جمیلی، رئیس شورای بازرگانی مشترک ایران و هند هم هست. او این ممنوعیت را به صلاح کشور نمی‌داند چراکه واردات این محصول را به سمت و سوی قاچاق سوق داده است. جمیلی می‌گوید: در زمانی که برخی استان‌ها کشت را متوقف نکرده بودند، واردات برنج هندی به کشور بین 800هزار تا 5/1 میلیون تن بود. به گفته این فعال اقتصادی، ممنوعیت واردات برنج از تولید‌کننده داخلی حمایت نکرده است و چون مصرف کشور بیشتر از تولید‌اتش است برای حمایت از برنج داخلی باید برنامه‌ای تدوین شود و بهترین کار شناسنامه‌دار کردن واردکنندگان برنج است که برای محصولات وارداتی پاسخگو باشد.

جمیلی می‌گوید: پیش از آن باید مصرف برنج داخلی ارزیابی شود وضمن حمایت از تولید داخلی، برنج در استان‌هایی کاشته شود که مشکل آب نداشته باشند نه اینکه در اصفهان که هم‌اکنون کاشته می‌شود. به گفته رئیس شورای مشترک بازرگانی هند و ایران در مدتی که اجازه ورود این محصول داده نشد، برنج از بازارچه‌های مرزی، ته لنجی و به بهانه‌های مختلف و با مجوزهای خاص از بنادر وارد می‌شود. قیمت بالای تمام شده برنج داخلی و ناتوان بودن این محصول در رقابت با قیمت‌های جهانی دلیل دیگری است که به گفته جمیلی به قاچاق این محصول دامن زده است.

به گزارش «فرصت امروز» و براساس گزارش‌های خبرگزاری دولت، اگرچه متوقف شدن واردات برنج از سال ۲۰۱۴ به وجود حجم بالای سم آفت‌کش و اشباع بازارهای داخلی مرتبط می‌شود، اخیرا وزیر بازرگانی و صنعت هند تنها اشباع بازار ایران را دلیل کاهش صادرات به ایران عنوان کرده است. رئیس اتحادیه صادرکنندگان برنج هند نیز گفته است: از واردکنندگان برنج هندی در ایران نشانه‌هایی دریافت کرده که دولت ایران ممکن است در دو ماه آینده مجوزهای جدیدی برای واردات برنج صادر کند. مدیرسازمان توسعه صادرات محصولات غذایی فرآوری شده و کشاورزی هند نیز ممنوعیت واردات برنج را عدم صدور مجوز از اکتبر سال گذشته از طرف ایران به دلیل عرضه بیش از تقاضا عنوان کرده است.