طولانی شدن فرآیند مذاکرات در روزهای قبل از توافق، حرکت صعودی را در بازار شکل داد و به نوعی برخی از انتظارات مثبت بازار پیشخور شد بهطوریکه با رشد 20 تا 25درصدی برخی شرکتهای پرپتانسیل، تحلیلگران انتظار یک حرکت هیجانی را برای روزهای بعد از توافق انتظار نداشتند اما بهجرأت میتوان گفت هیچ کارشناسی نمیتوانست روند نزولی مداوم و بعضا سنگین را بعد از توافق پیشبینی کند.
چهار عامل بازدارنده بازار سهام پس از توافق هستهای را میتوان برشمرد. بالقوه بودن بازیگران اصلی بازار سهام در جایگاه عرضهکننده بهعنوان نخستین عامل مورد توجه تحلیگران بازار است. صندوقهای بازنشستگی و شرکتهای سرمایهگذاری به دلیل مشکلات شدید و تنگناهای شدید نقدینگی به اصطلاح اهالی بازار سهام دست به ماشه برای عرضه سهام هستند و ترس سرمایهگذاران حقیقی از عرضه قابل توجه این بازیگران باعث شد اندکی سرمایهگذاران برای خرید تامل کنند.
عامل بازدارنده دوم، حرکت بسیار غیرمنتظره ارز بعد از توافق بود. بسیاری از سرمایهگذاران انتظار کاهش 5 تا 10درصدی ارز را داشتند اما مقاومت بازار ارز منجر به این شد که بخشی از خوشبینیهای بازار سهام دچار تردید شود. سومین عامل بازدارنده به ارائه گزارشهای ناامیدکننده شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس، برگزاری مجامع شرکتها، عدم تقسیم سود در مجامع و ابراز نگرانی مدیران شرکتها به تداوم سودآوری برمیگردد. اعلام اعداد متفاوت از حجم ذخایر بلوکه شده کشور توسط مسئولان و همچنین اظهارنظر برخی مسئولان درباره زمان طولانیتر از انتظار کارشناسان درباره بهبود شرایط اقتصادی عامل بازدارنده دیگر است.
علاوه بر این عوامل همچنان بیسر و سامانی بازار پول و پرداخت نرخهای بالای 20درصدی به سپردهگذاران، حجم جریان نقدی به بازار سهام را از آنچه تصور میشد کمتر کرد بدین ترتیب هنوز نقدینگی مورد انتظار به بازار تزریق نشده است.
* رییس هیات مدیره آرمان آتی