نگاهی به رتبه‌بندی کسب‌وکار در سطح جهان

یکی از روش‌های بانک جهانی برای ارزیابی کیفیت کسب‌وکار و ارتقا و بهینه‌سازی آن در سطح جهان استفاده از روش رتبه‌بندی کسب‌وکار است. تحقیقات تجربی نشان داده‌است که این رتبه‌بندی به افزایش کیفیت کسب‌وکار در سطح جهان کمک کرده و بسیار ارزشمند است. پروفسور باسو، اقتصاددان ارشد بانک جهانی معتقد است، شاخص‌های این ارزیابی سالانه به کشورهای در حال رشد کمک می‌کند نگرش بهتری در مورد تحولات اقتصادی خود داشته باشند. برای مثال کشورهای آفریقایی، به‌عنوان کشورهایی که شرایط و پتانسیل خوبی برای پیشرفت دارند، می‌توانند با استفاده از این معیار‌ها به رشد خود کمک کنند.

روآندا از جمله کشورهایی است که در طول 4 سال گذشته روند صعودی را در ارزیابی بانک جهانی طی کرده است. از سوی دیگر کشورهای توسعه‌یافته و باثبات نیز با تثبیت جایگاه خود یا جلوگیری از تنزل درجه، وضعیت مناسب اقتصادی و تجاری خود را تضمین می‌کنند. براساس همین مسائل است که هرگونه سقوط و صعود در جدول ارزیابی کسب‌وکار، توجه بسیاری از اقتصاددانان، دولتمردان و حتی افراد علاقه‌مند به دنیای اقتصاد را جلب می‌کند. اما تعیین معیارهایی برای ارزیابی و رتبه‌بندی کسب‌وکار چندان آسان نخواهد بود. بارها مقالات و مطالعات گسترده‌ای در مورد معیارهای ارزیابی تدوین شده و معیارهایی را برای این ارزیابی پیشنهاد داده‌اند. این معیارها کم تعداد نیستند ولی می‌توان تعدادی از معیارها که از دید بانک جهانی حائز اهمیت ویژه هستند، این‌گونه مثال زد: 

شاخصه‌های آغاز کسب‌وکار؛ روش‌ها، زمان و هزینه‌هایی که صرف راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید شده است

استخدام؛ شاخصه‌های مربوط به افزایش اشتغال و شرایط استخدام کارگران و کارمندان

توانایی پرداخت وام‌ها؛ توانایی بازپرداخت هرگونه وام، مالیات، قسط و کمک‌های مختلف مالی که از سوی دولت یا نهاد‌های خصوصی در بخش کسب‌وکار هزینه شده است

اعتبار و مسائل حقوقی؛ میزان رسمیت و قانونی بودن کسب‌وکار و مشروعیت کسب‌وکار طبق قوانین جاری در هر منطقه از جهان

تجارت برون مرزی؛ میزان صادرات و واردات و فعالیت‌های بین‌المللی تجاری در طول بازه زمانی معین

سرمایه‌گذاری‌ها؛ میزان سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی یا داخلی و کسب سود در این زمینه.

براساس این عوامل و عواملی از این دست، برخی کشورها برای سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی کسب‌وکار در دسته بهترین‌ها و برخی در دسته ضعیف‌ترین‌ها طبقه‌بندی شده‌اند.

کانادا، حضور دائمی در لیست بهترین‌ها

طبق گزارش نشریه بلومبرگ، کانادا از کشورهایی است که همواره بین بهترین‌ها حضور داشته است. داشتن امتیاز حداکثری در اغلب معیارها باعث شده، بسیاری از سرمایه‌گذاران و تاجران بین‌الملل به سرمایه‌گذاری در این کشور علاقه‌مند باشند. داشتن بانک‌های معتبر مثل رویال بانک، عبور موفقیت‌آمیز از بحران‌های مالی جهانی و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی سالانه، از عوامل موثر در انتخاب کشور کانادا به‌عنوان یکی از بهترین‌هاست. با این وجود، چندان عحیب به نظر نمی‌رسد که بسیاری از مردم از سراسر جهان تمایل دارند به این کشور مهاجرت کنند.

کنیا؛ سقوط به لیست بدترین‌ها

سقوط کنیا به بخش کشورهای ضعیف از لحاظ کسب‌وکار کمی شگفت‌انگیز است، کنیا کشوری با پتانسیل‌های فراوان برای پیشرفت است و اتفاقا در سال‌های اخیر رشد کسب‌وکار را هم تجربه کرده بود. اما سقوط چهارپله‌ای کنیا امید بسیاری از اقتصاددانان منطقه شرق آفریقا را ناامید کرد. گرچه روآندا و اوگاندا در همان منطقه وضعیت خود را کمی بهبود بخشیده‌اند، اما تجربه کنیا نشان می‌دهد برای سقوط نکردن باید تلاش مداوم کرد. به‌طورکلی اگر بخواهیم عوامل موثر در ارتقای شاخص‌های کسب‌وکار را طبقه‌بندی کنیم، با لیستی بلندبالا از عوامل دولتی، سیاسی و حتی اجتماعی روبه‌رو خواهیم شد. با وجود معیارهای ذکر شده از سوی بانک جهانی، هر کشور یا قاره قوانین مخصوصی برای ارزیابی عملکرد کسب‌وکار دارد. کشورهای اتحادیه اروپا اغلب معیارهای رتبه‌بندی شبیه به هم دارند.

اما یکی از مهم‌ترین مسائلی که کشورهای اتحادیه اروپا را از سایر کشورها متمایز می‌کند، تاکید این کشورها بر بهبود و ارتقای سطح مدارس و آموزشگاه‌های کسب‌وکار است. طبق ارزیابی بخش اقتصادی نشریه تایمز، بهترین مدارس کسب‌وکار در اتحادیه اروپا فعالیت می‌کنند. گرچه آمریکا هم مدارس کسب‌وکار موجهی دارد، اما این مدارس کسب‌وکار اروپا هستند که بهترین و ممتازترین فارغ‌التحصیلان را به بازار کسب‌وکار تحویل می‌دهند. اما این حجم توجه به بحث آموزش چه علتی دارد؟ 

* بهبود وضعیت کسب‌وکار و ارتقای سطح عملکرد شغلی

* افزایش احتمال معاملات بین‌الملل براساس آشنایی صاحبان کسب‌وکار با اصول موفقیت در تجارت بین‌الملل

* بالا رفتن رتبه کلی هر کشور براساس بهبود عملکرد صاحبان مشاغل در سطح آن کشور

در بین کشورهای آسیایی هندوستان از جمله کشورهایی است که در سال‌های اخیر، متوجه اهمیت تحصیلات آکادمیک در بخش اقتصاد و تجارت شده و در نتیجه، مدارس کسب‌وکار بین‌المللی و موفقی درسراسر هندوستان فعالیت می‌کنند.