نمایشگاه گردشگری و ایجاد انگیزه سفر

امروزه صنعت گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان، صنعتی پیشرو تلقی می‌شود که می‌تواند مکملی برای سایر بخش‌های اقتصادی باشد و گاه تنها گزینه برای توسعه اقتصادی و اجتماعی برخی جوامع به شمار می‌رود. با گذشت زمان هر‌ روز بیشتر از پیش بر دانش نظری این صنعت افزوده می‌شود و فعالان این بخش به ضرورت و اهمیت ورود این پدیده به حوزه دانش و مطالعات دانشگاهی، واقف می‌شوند.

براساس پیش‌بینی‌های سال 2020 الگوی گردشگری در آینده، توام با پراکندگی بیشتری خواهد بود و گردشگران به جای گروه‌های‌ بزرگ، بیشتر در گروه‌ها‌ی کوچک‌تر سفر خواهند کرد. شناساندن توانمندی‌های گردشگری و هتلداری ایران و نیز شناخت دقیق گردشگران و نیازها و خواسته‌ها‌ی آنها نقش مهمی در موفقیت برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری دارد و بدون شناخت بازار، هر ‌طرح و برنامه‌ای در این خصوص با شکست مواجه خواهد شد.

یکی از راه‌های توسعه صنعت گردشگری برگزاری نمایشگاه‌های گردشگری و هتلداری است. بازرگانان برای شرکت در همایش‌ها و نمایشگاه‌های‌ بین‌المللی به مقاصد مختلف سفر می‌کنند. در این طبقه سفر محققان و اساتید دانشگاه‌ها‌‌ به‌منظور شرکت در همایش‌های علمی در سراسر جهان، فعالیت‌های بازاریابی نمایندگان شرکت‌های بزرگ، عزیمت هیات‌های تجاری ـ سیاسی برای مذاکرات و حضور در اجلاسیه‌های‌ بین‌المللی و شرکت کارکنان موسسات و بنگاه‌ها‌ی اقتصادی در دوره‌های‌ آموزشی در سایر کشورها نیز جای می‌گیرد. آنان از نمایشگاه موردنظر که خود یک رویداد گردشگری تلقی می‌شود دیدار می‌کنند و ممکن است به همراه دوستان و همکارانشان یا حتی با کمک راهنمایان محلی در ساعات فراغت از یک جاذبه تاریخی دیدن کرده یا برای استراحت و تجدید قوا به یک چشمه آب گرم در مقصد نیز سری بزنند. امروزه بسیاری از کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری به‌طور متناوب و فصلی با تشکیل کنگره‌ها‌‌، سمینارها، فستیوال‌های هنری و نمایشگاه‌های گردشگری اقدام به این کار می‌کنند. 

چنین نمایشگاه‌هایی موجب می‌شود تا دستاوردهای کشورها و جوامع در معرض دید مشتاقان و بازدیدکنندگان از کشورهای گوناگون قرار گیرد و علاوه بر افزایش شناخت آنان از رشد و پیشرفت‌های یک کشور موجب فراهم آوردن انگیزه‌های لازم برای سفر و بازدید از جاذبه‌ها و دستاوردهای آن کشور شود. تجربه نشان داده است برپایی چنین نمایشگاه‌هایی علاوه بر شناساندن ظرفیت‌های گردشگری کشورها، انگیزه‌های لازم را نیز برای سفر به نواحی مختلف آن کشورها فراهم کرده است. کشورها به خوبی دریافته‌اند که نمایشگاه‌ها می‌توانند ابزاری باشند برای افزایش بازدید علاقه‌مندان از کشورهای گوناگون و در نتیجه توسعه گردشگری در مقصد.

کشور ایران به جهت تنوع اقلیمی و زیستی جزو پنج کشور برتر جهان و از نظر تاریخی و فرهنگی بین ١٠ کشور برتر دنیا قرار دارد. به عبارت دیگر از نظر جاذبه‌های گردشگری کشورمان جزو ١٠ کشور برتر دنیاست. برپایی نمایشگاه بین‌المللی صنعت گردشگری و هتلداری ایران در حقیقت این فرصت را برای تمامی سازمان‌ها، اتحادیه‌ها، تشکل‌ها، شرکت‌ها و همچنین افرادی که به نوعی در ارتباط با این صنعت هستند ایجاد کرده تا امکان معرفی و ارائه توانمندی‌ها و امکانات خود را به عموم مردم و موسسات و سازمان‌های مرتبط به‌دست آورند.

نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع وابسته تنها رویداد رسمی نمایشگاهی کشورمان در حوزه صنعت گردشگری و هتلداری است که در تقویم سازمان جهانی گردشگری WTO به ثبت رسیده و مورد تایید و توجه سازمان مذکور است. به‌علاوه این نمایشگاه تنها نمایشگاه در حوزه صنعت گردشگری و هتلداری در تهران است که مجوز قانونی سازمان توسعه تجارت را داراست. این نمایشگاه با هدف آشنایی و معرفی داشته‌ها، امکانات و ظرفیت‌های کشور در دو حوزه گردشگری و هتلداری و شناسایی مشکلات، موانع و نقاط ضعف موجود در این دو حوزه، ترغیب و تشویق افراد، شرکت‌ها و موسسات به ورود و فعالیت در این دو بخش و وادار کردن سازمان‌های دولتی متولی گردشگری به مساعدت و حمایت از دست‌اندرکاران صنعت مذکور و... بر پا شده است.

متاسفانه هنوز با برگزاری کافی نمایشگاه‌های گردشگری در کشور ایران که دارای جاذبه‌های فراوان است فاصله زیادی داریم و در این ارتباط باید تلاش‌های بیشتری صورت گیرد. امید است همچنان‌که مسعود سلطانی‌فر، رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه تاکید کرده است، این نمایشگاه بتواند موجب جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه شود تا زمینه بهره‌مندی از این مواهب را فراهم آوریم.

* پژوهشگر گردشگری و مدرس دانشگاه