نمایشگاههای مرتبط با رسانهها، در اغلب کشورهای جهان برگزار میشوند، رسانههای دیداری، شنیداری و مکتوب که شامل رادیو، تلویزیون، روزنامهها و مجلات است، در این نمایشگاهها شرکت کرده و با علاقهمندان این حوزه دیدار میکنند. رسانههایی همچون روزنامهها و مجلات، اغلب مخاطبانی مخصوص دارند، بسیاری از افراد، به روزنامهها و مجلاتی خاص تعلق خاطر دارند و یکی از دلایلشان برای حضور در جشنوارههای مطبوعات، ملاقات با نویسندگان و اعضای تحریریه و به نوعی آشنایی نزدیکتر با فضای این رسانههاست.
اما فارغ از این مخاطبان ویژه، نمایشگاههای مطبوعات، مخاطبان عام یا خاص دیگری نیز دارند که هریک با هدفی متفاوت به بازدید از نمایشگاه مطبوعات میپردازند. طبیعی است هر اندازه که نمایشگاهها گستردهتر باشند، مخاطبان بیشتری را جذب میکنند.
از بازاریابی تا انتخاب شغل
نمایشگاههای مطبوعات، کارکردهایی بسیار وسیع دارند. درواقع نمیتوان تنها نقطه قوت این نمایشگاهها را رونمایی از تعدادی مجله و روزنامه دانست. برخی نمایشگاههای مطبوعات، بهویژه در ایالات متحده و کشورهای اتحادیه اروپا، شامل انگلستان، فرانسه و آلمان، محورهای آموزشی/ فرهنگی را شامل میشوند، درواقع، افزون بر حضور رسانههای مکتوب، کارگاههایی برای علاقهمندان به کار در فضای مطبوعات دایر است که افراد مختلف، بهویژه دانشآموزان را با اهداف، سختیها و نکات مثبت حضور در رسانهها آشنا میکنند. برپایی این کارگاهها در نمایشگاههای مطبوعات، کمک میکند تا علاوه بر فرهنگسازی برای افزایش مطالعه، استعدادهای مناسب این شغل شناسایی شوند. از سوی دیگر، نمایشگاههای مطبوعات، فرصت خوبی برای جذب آگهیهای تبلیغاتی نیز هستند. بسیاری از رسانهها با ارائه شاخصهای فروش و معرفی تواناییهای بخش نیازمندیها و تیم تبلیغاتی خود، صاحبان صنایع و کالاها را جذب میکنند.
نمایشگاههای کوچک ولی تخصصی
نمایشگاههای مطبوعات، انواع مختلفی دارند، درواقع برخی نمایشگاهها، تنها برای یک طیف خاص از روزنامهها یا مجلات تعریف شدهاند، نمایشگاههایی با تخصص بر موضوعات کودک، دانش، تکنولوژی و... این دستهبندی کمک میکند تا جایگاه هر قشر در بخش رسانه تثبیت شده و مخاطبان به بهترین شکل ممکن از نمایشگاهها استفاده کنند، موارد زیر تنها نمونههایی از این نمایشگاههای کوچک و تخصصی هستند:
*نمایشگاه مجلات کمیک: این نوع نمایشگاه، که در کشورهای مختلف اروپایی و بهویژه در بریتانیا بسیار پر طرفدار است هر سال به شکل محدود اما پربازدید برگزار میشود، کل تاریخ برپایی این نمایشگاه در بریتانیا، در سه روز خلاصه میشود و مجلات با پرداخت مبلغی نهچندان زیاد، فرصت حضور در نمایشگاه را خواهند داشت. کمیک بودن تم مجلات باعث شده هر سال نه فقط بزرگسالان بلکه کودکان زیادی به بازدید از غرفهها تمایل داشته باشند.
*نمایشگاه تخصصی ویژه مجلات عکس بریتانیا: این نمایشگاه باشکوه، به همت انجمن مطبوعات بریتانیا برگزار میشود و حوزههای متنوعی از جمله: ورزش، هنر و تاریخ را پوشش میدهد و جزو نمایشگاههای پرطرفدار لندنی طبقهبندی میشود.
*نمایشگاه ویژه مطبوعات حوزه کشاورزی سنپترزبورگ روسیه: این نمایشگاه ویژه مجلات و روزنامههایی است که در حیطه جنگلداری، کشاورزی و محیطزیست فعالیت میکنند.
*نمایشگاه ویژه مطبوعات در حوزه تبلیغات و بازاریابی پراگ، جمهوری چک: این نمایشگاه، افزون بر حضور مطبوعات ویژه بازاریابی و تبلیغات، کارگاههای آموزشی کوتاهمدتی را برای علاقهمندان به فعالیت در حوزه تبلیغات و بازاریابی تشکیل میدهد.
از کشورهای توسعهیافته تا کشورهای در حال توسعه
وضعیت نمایشگاههای رسانه و مطبوعات تا حد زیادی، متاثر از وضعیت تنوع و تعداد مطبوعات فعال هر کشور است. برای مثال ایالات متحده و بریتانیا که در مقامهای اول و دوم جهان در حوزه تنوع و گستردگی مطبوعات ایستادهاند، وضعیتی متفاوت با دیگر کشورها دارند. کشورهایی که تعداد زیادی روزنامه و مجله دارند، مخاطبان پرتعدادی نیز جلب کردهاند و در نتیجه نمایشگاههای مطبوعات آنها که اغلب به شکل تخصصی شکل میگیرند با استقبال خوبی مواجه هستند. یکی از نمایشگاههای پربازدید اروپایی در کشور آلمان برگزار میشود؛ نمایشگاهی که هر سال در یک شهر برگزار میشود و مخاطبانش محدود به مخاطبان حضوری نیستند. این نمایشگاه، سیستم ارائه اطلاعات و بازاریابی آنلاین فعالی دارد و هر سال مخاطبانی از سراسر جهان را به خود جلب میکند.
یکی از روشهایی که هنوز در نمایشگاههای کشورهای درحال توسعه، متداول نشده، فعالیت و جذب مخاطبان آنلاین است. این روش کمک میکند نهتنها مخاطبانی از سراسر جهان اتفاقات نمایشگاه را به شکل آنلاین دنبال کنند بلکه حتی اشتراک روزانه یا ماهانه برخی روزنامهها و مجلات حاضر در نمایشگاه را دریافت کنند.
نمایشگاه مطبوعات دهلینو، یکی از موفقترین نمایشگاههای تازهتاسیس این کشور است. حضور حدود 200 روزنامه در این نمایشگاه، اگرچه رقم خیرهکنندهای نیست اما برای این نمایشگاه نوپا امیدوارکننده است. به نظر میرسد یکی از ملزومات موفقیت نمایشگاهها در کشورهای در حال توسعه، توجه به پیشرفت فناوریهای آنلاین و حضور پررنگتر در بخش بینالملل است.