معدنی‌ها در حق سنگ‌ آهن ایران کوتاهی کردند

واردات مواد معدنی از چین در شرایط فعلی صدای اعتراض اکثر فعالان معدنی را بلند کرده و آنها به دنبال دلایل این اتفاق هستند. انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن از معترضان به این روند هستند. در همین راستا مهرداد اکبریان، رئیس هیات‌مدیره این انجمن به واردات فولاد از چین انتقاد دارد و به «فرصت امروز» می‌گوید: چین کشور پهناوری است و یک‌مرتبه با نرخ رشدی مواجه شد که برای ایران و سایر کشورها تعجب‌برانگیز بود به‌گونه‌ای‌که در کوتاه‌مدت با رشدی عظیم مواجه شد و با توجه به اینکه یکی از آیتم‌های توسعه یک کشور مصرف فولاد است که با افزایش مصرف فولاد چین به این نتیجه رسید که علاوه برعدم تامین این حجم از فولاد و هزینه زیادی آن امکان‌پذیر نیست.

وی ادامه می‌دهد: در همین راستا چین تولید کارخانجات فولاد خود را افزایش داد و به حدی این اقدام سریع صورت گرفت که تولیدکنندگان بزرگ جهان مثل هند، برزیل، استرالیا و... فرصت تامین این میزان خواسته اضافه چین را نداشتند و همین میزانی که اینها باید برای تامین ظرفیت نیاز چین آماده می‌شدند یک فرصت حدود پنج، شش سال به ایران، اندونزی و آفریقای جنوبی ایجاد کرد که سنگ‌آهن خود را در کنار قراردادهای لانگ‌ترم و با قیمتی بالا بفروشند اما این دوران کوتاه بود و استرالیا و برزیل خیلی زود با اکتشاف و با راه‌اندازی معادن جدید و فراهم کردن ابزارهای مورد نیاز، قیمت‌های تمام شده را کاهش دادند و بازار را از ما گرفتند.

رئیس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن کیفیت محصولات برزیل را بالا و دارای کمترین ناخالصی ممکن ارزیابی می‌کند اما معتقد است محصولات استرالیا هم‌پای محصولات ایران است و کیفیتی متوسط دارد. به گفته او طی سالیان گذشته تنها واردات از چین مربوط به فولاد خوزستان است زیرا خط تولیدی که به کار برده‌اند براساس تکنولوژی روز دنیاست. اکبریان ادامه می‌دهد: برای آنها سنگ‌آهن 53‌درصد صرفه اقتصادی ندارد و بهتر است سنگ‌آهن 64‌درصد برزیل را وارد کنند و هزینه زیاد آن در‌نهایت در درآمد نهایی آنها جبران خواهد شد. الباقی نیز یا مصرف داخلی است یا صادر خواهد شد.

مشکل اصلی قیمت تمام شده فولاد داخلی است

علیرضا سیاسی‌راد، دبیرکل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز معتقد است، چین جزو چند کشور بزرگ تولید‌کننده سنگ‌آهن در دنیاست اما ایران رتبه دهم جهان را دارد در‌حالی‌که چین حدودا سالی 800‌میلیون تن فولاد تولید می‌کند اما کل تولید ایران امسال حدود 15‌میلیون تن است. وی در ادامه از دلایل واردات از چین می‌گوید: اگر از چین فولاد وارد می‌کنیم به این دلیل است که قیمت تمام شده فولاد تولید داخلی بالاست و واردات فولاد از خارج به‌صرفه‌تر است.

سیاسی‌راد با بیان اینکه به این دلیل که اغلب شرکت‌های فولادی دولتی هستند و به‌عنوان مثال تعداد پرسنل اضافه آنها بسیار بیش از حد نیاز و استاندارد آنهاست، می‌افزاید: به دنبال یافتن راهکاری هستیم تا قیمت تمام شده فولاد را کاهش دهیم. چین از نظر فولاد صاحب سبک است و در دنیا در برخی محصولات حرف اول را می‌زند.

عدم اتحاد سنگ‌آهنی‌ها مانع پیشرفت شد

مسعود رازفر، معدن‌دار که به روند معرفی سنگ‌آهن ایران به جهان انتقاد دارد به «فرصت امروز» می‌گوید: چین در چند سال اخیر خصوصا از سال 2006 و 2007 به بعد چه از نظر مصرف داخلی و چه از نظر مباحث صادراتی حرف اول را در تولید فولاد دنیا می‌زند. با توجه به اینکه تولید فولاد نیازمند سنگ‌آهن است و باید از منابع قابل دسترس از برزیل و استرالیا و مابقی را از ایران و هند و... برای تکمیل ظرفیتی که برای واردات در نظر دارد، تامین کند.

به گفته وی سنگ‌آهن در تمام دنیا می‌تواند با کیفیتی متفاوت و خاص وجود داشته باشد. ایران می‌توانست از این فرصت استفاده کرده و سنگ‌آهن خود را به‌عنوان یک برند به جهان معرفی کند اما به دو دلیل از جمله عدم اتحاد میان سنگ‌آهنی‌های ایران و سهم کم ایران از بازار سنگ‌آهن چین باعث شد این اتفاق صورت نگیرد. رازفر اعتقاد دارد، منابعی که در اختیار چین وجود دارد، ‌وسعت کشور، مصرف داخلی، رشد اقتصادی و بسیاری از فاکتورهای مثبت دیگر است که موجب شده‌ شرایط دو کشور بسیار متفاوت از هم قرار گیرد. 

براساس دیدگاه‌های بالا اگر تولید‌کنندگان داخلی کمی در جهت حمایت از سنگ‌آهن و فولاد داخلی تلاش کنند نه‌تنها نیاز به واردات از سایر کشورها مثل چین کاهش می‌یابد بلکه می‌توان سنگ‌آهن ایران را تبدیل به برند کرده و در حد توان خود به جهان عرضه کنیم.