مشوق‌های صادراتی، محور جذب سرمایه‌ گذار خارجی باشد

سرمایه‌گذاران خارجی در ایران در صورتی که برای تولید برندهای معتبر از ظرفیت واحدهای تولیدی داخلی در ایران استفاده کنند و حداقل 20 درصد از محصولات تولیدی‌شان را صادر کنند مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند و با اتمام دوره مذکور، از 50 درصد تخفیف مالیاتی برخوردار خواهند شد. خبری که قائم مقام سازمان توسعه تجارت داده است. ایده‌ای که پیش از این به طور غیر‌رسمی در اغلب نشست‌های خارجی توسط وزرای متعددی از سوی دولت بیان شد.

اما رئیس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است این تفکر باید پخته‌تر شده و دولت روی حوزه‌های پرمزیت تبلیغات کرده و بحث معافیت مالیاتی را برای تولیدات صادرات‌محور در این حوزه‌ها متمرکز کند. محمد لاهوتی در گفت‌وگوی کوتاه زیر از این ضرورت می‌گوید.

***

معافیت ویژه‌ای که دولت در صادرات برای سرمایه‌گذاران خارجی تعیین کرده است، چقدر به جذب سرمایه‌گذاران کمک خواهد؟

به هر حال با این مشوق ما می‌توانیم سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم، اگرچه برای سرمایه‌گذار داخلی هم همین شرایط باید ایجاد شود. اما نکته مهم این است که اگر ما بتوانیم برندی را جذب کرده و با واحدهای تولیدی خودمان سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد کنیم با توجه به موقعیتی که کشور ما دارد، در صورت فراهم کردن زمینه مطلوب، سرمایه‌گذار خارجی بیش از اینها به صادرات تمایل دارد.

آنها به ایران دیگر به‌عنوان یک کشور نگاه نمی‌کنند. ایران برای آنها گزینه هاب منطقه است، اگر دولت ما هم بتواند خودش را با این تصویر انطباق دهد. چون آنها می‌توانند از نیروی ارزان و تحصیلکرده ما استفاده کنند، ما هم با این مشارکت از حضور در بازارهای جهانی منتفع خواهیم شد. صادرات به هر حال از معافیت برخوردار است اما این مشوق به این معنا است سرمایه‌گذارانی که 20 درصد صادرات داشته باشند از معافیت ویژه‌ای برخوردار خواهند بود.

اینکه دولت باید خودش را با تصویر سرمایه‌گذاران خارجی در خصوص هاب منطقه بودن، انطباق دهد، آیا می‌تواند صادرات را محور سیاست‌گذاری‌های دولت در پذیرش سرمایه‌گذار خارجی قرار دهد؟

به نظر من هدف‌گذاری باید در کل روی صادرات متمرکز شود، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم در این حوزه تاکید دارد. ما نباید 20 درصد را تعیین کنیم. این درست، که حداقل است اما باید سیاست‌گذاری‌ها به شیوه‌ای باشد که وقتی مشارکت اتفاق می‌افتد، ابتدا برای صادرات بعد برای تامین نیازهای داخلی باشد. به این دلیل که بازار ما محدود و در حد 60 – 70 میلیون نفر است. اما اگر تولید صادرات محور باشد سرمایه‌گذار خارجی برای تولید حداقل به 300 میلیون نفر فکر می‌کند. آنها این انتظار را از ورود به بازار ایران دارند.

اگر دولت تخفیف‌های صادراتی‌اش را برای سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه‌های مختلف مشخص کند، به ورود سرمایه‌گذار خارجی چقدر کمک خواهد کرد، آیا این امکان وجود دارد؟

هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی برای رسیدن به هدفی که می‌خواهیم طبیعتا خیلی مهم است. بارها هم گفته شده ما باید براساس مزیت‌ها برنامه‌ریزی کنیم و دقیقا براساس آنها سرمایه‌گذار را به همان حوزه‌ها تشویق و هدایت کنیم. مثلا ما در بحث نساجی، قطعات خودرو، چرم و لوازم خانگی و لوازم بهداشتی، به‌شدت مزیت داریم و اما مشکلات زیادی هم به دلایل پایین بودن دانش فنی، بالا بودن قیمت تمام‌شده و عدم توجه به برخی از صنایع در این حوزه‌ها داریم.

ما فقط و فقط در مذاکرات با خارجی‌ها باید روی همین مزیت‌ها و دیگر مزیت‌هایی که شناسایی خواهیم کرد، حرف بزنیم. دولت باید فقط روی آنها متمرکز شده و روی آنها مانور داده و سرمایه خارجی را در همان حوزه‌ها پذیرش کند. همان‌طور که آنها مشتاق هستند در خودرو، پتروشیمی و نفت سرمایه‌گذاری کنند چون برایشان مزیت دارند. ما هم باید در مقابل امتیاز‌هایی که می‌دهیم امتیاز بگیریم. اینکه مثلا در صنعت مثل نساجی و چرم که ظرفیت بالایی دارد اما نتوانسته رشد کند آنها را به تولید‌کنندگان داخلی ارتباط داده و امتیاز بگیریم.

این حوزه‌ها نیازهای اولویت‌دار، همسایه‌ها و منطقه 300 میلیونی اطراف ایران است؟

بله، همین الان در سطح شهر برند‌های خارجی که می‌بینید در چند سال گذشته به شکل قارچ‌گونه شکل گرفتند، تماما ظرفیت سرمایه‌گذاری مشترک را با ایران دارند، چون هم بازار داخل را جواب می‌دهد هم از همه مهم‌تر همین برندها در کشورهای اطراف وجود دارند. پس با توجه به شرایط ایران و تمایلی که خارجی‌ها هم دارند، ایران می‌تواند هاب منطقه شود.

مثلا در حوزه خودرو ما می‌توانیم بازار‌های اروپایی را داشته باشیم، یعنی می‌توانیم با سرمایه‌گذاری مشترک تامین‌کننده قطعات خودرو‌سازان اروپایی و آمریکایی باشیم، همه این مزیت‌ها را داریم. ما در تمام حوزه‌ها ظرفیت نداریم باید فقط روی اینها متمرکز شویم و دیگر اینکه استراتژی چهار دهه گذشته که در همه حوزه‌ها ورود کردیم و می‌خواستیم سرمایه‌گذاری کنیم، اشتباه بود. الان باید فقط در حوزه‌هایی که بیشترین مزیت را داریم برای جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی اقدام کنیم.