سالها پیش، لزومی نداشت که تمامی یا اکثر افراد یک خانواده، شاغل باشند، این عدم نیاز، متاثر از مسائل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی روزگاران گذشته بود، اما اشتغال در جامعه کنونی امری ضروری به نظر میرسد. مباحث مربوط به کارآفرینی و ایجاد فرصتهای شغلی، بارها مورد بررسی و نقد و پژوهش قرار گرفتهاند اما شرایط متقاضیان شغل یکسان نیست، برخی جوانتر، برخی تندرستتر و برخی به لحاظ وقت، آزادتر هستند، افزون بر اینکه فرهنگها و شرایط اجتماعی جوامع متفاوت است. بر همین اساس، نوعی از اشتغال به نام «اشتغال خانگی» ایجاد و با استقبال بسیاری هم روبهرو شده است.
گرچه در نگاه اول، بسیاری از افراد، اشتغال خانگی را بیشتر مختص بانوان ارزیابی میکنند اما در واقع، مشاغل خانگی، جنسیت و شرایط تفکیکی ندارند و متقاضیان مشاغل خانگی شامل طیف گستردهای از جنس، سن و تواناییهای گوناگون هستند.
پر طرفدارترین مشاغل خانگی کدامند؟
وبسایت «همه ی مشاغل»، در یک مقاله به معرفی پر طرفدارترین مشاغل خانگی پرداخته. اما دستهبندی موضوعی مشاغل خانگی در این وبسایت حائز توجه است. براساس این دستهبندی، مشاغل خانگی فقط شامل مشاغلی که در محیط خانه فرد انجام میشوند، نیستند، بلکه میتوانند در محیط خارج از منزل، یا منزل ارباب رجوع هم انجام شوند. اگر چنین تعریفی را صحیح تلقی کنیم، با لیست بلند بالایی از مشاغل خانگی مواجه میشویم.
مشاغل خانگی: تعریف عام و متداول مشاغل خانگی، مشاغلی است که در محیط خانه افراد، قابل انجام باشد. نقش تکنولوژی و محیط مجازی در پیشبرد مشاغل خانگی و حتی رونقگیری آنها، قابل انکار نیست، انواع مشاوره (پزشکی، روانشناسی، شغلی، و...)، جزو پرطرفدارترین مشاغل خانگی آنلاین هستند. طراحی وبسایت و فعالیتهای تبلیغاتی مجازی نیز طرفداران زیادی دارد. اما برخی مشاغل هم آنلاین هستند و هم نیاز به فعالیت فیزیکی دارند. برای مثال این روزها خرید خوراکیهای خانگی آنلاین، در سراسر دنیا بسیار پرطرفدار است. کافی است گشتی کوتاه در دنیای مجازی بزنید تا با صدها وبسایت آنلاین آشپزی و شیرنی پزی روبهرو شوید. اغلب این وبسایتها نه توسط قنادیها و رستورانهای بزرگ و مشهور، بلکه توسط قنادان و آشپزهای خانگی اداره میشوند. روش کار اغلب آنها ساده است، در واقع افراد بهطور روزانه در منزل شیرینیها یا غذاهایی تهیه و با عکس گرفتن از آنها و ارسال در فضای مجازی، مشتریهایی یافته و به فروش خوراکیهایشان دست میزنند. وبسایتهای حراجی آنلاین، از دیگر مشاغل مجازی پرطرفدار در دنیا هستند.
مشاغل خانگی در منزل ارباب رجوع: این روزها، اغلب افراد، به خاطر کمبود وقت در محیط منزل، ورزش میکنند. پس عجیب نیست اگر شغلی مثل مربی ورزشهای خانگی و پیلاتس، پر درآمد باشد. تدریس خصوصی دروس به دانشآموزان، خدمات نگهداری از سالمندان و کودکان، نیز از دیگر مشاغل خانگی هستند که در منزل؛ اما در منازل ارباب رجوعان انجام میشوند.
مشاغل خانگی در خارج از منزل: برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند یک شغل تا زمانی که در محیط رسمی و اداری انجام نشود، خانگی محسوب میشود. براساس این تعریف، مشاغل متعددی شرایط مشابه دارند. گرچه باید این نکته را در نظر بگیریم که مشاغل سیاه، دستفروشی یا تکدیگری شامل این تعریف نمیشوند. یکی از مشاغل مطابق تعریف فوق، روزنامه نگاری افتخاری یا عکاسی آزاد است. به لطف نفوذ اینترنت در جهان، بسیاری از مشاغل دورادور انجام میشوند. برای مثال یک گزارشگر افتخاری در سوریه، بحرانهای این منطقه را از طریق دنیای مجازی به سردبیرش در اسپانیا مخابره میکند یا یک عکاس آزاد، عکسهایی با موضوعات مختلف میگیرد و در فضای مجازی به فروش میرساند و. . .
مشاغل خانگی، فرصتها و دولتها
عجیب به نظر میرسد اما برخی از بزرگترن کارخانهها و شرکتهای جهان، کار خود را به شکل خانگی آغاز کردهاند:
وبسایت آمازون، در سال 1994 با راهاندازی خانگی یک سایت برای فروش کتاب، شروع به کار کرد و این روزها به مجموعهای وسیع و پرسود بدل شده است. شرکت مشهور انیمیشن والت دیزنی، توسط والت و برادرش روی، در گاراژ خانه و با کمترین امکانات شروع به کار کرد. شرکتهایی مثل اپل، گوگل و... هم وضعیتی نسبتا مشابه دارند. این مثالها نشان میدهند توسعه مشاغل خانگی و بهرهوری اقتصادی آنها، افسانهای دور از دسترس نیست. اما نقش دولتها در این میان اهمیتی ویژه دارد، در بسیاری از کشورها مشاغل خانگی، تحت بیمه رسمی قرار میگیرند، حمایت بیمه از صاحبان مشاغل خانگی، کمک میکند تا این مشاغل، فعالیت خود را با اعتماد به نفس بیشتری ادامه دهند، در عین حال، مشاغل خانگی معتبر و ثبت شده، مالیات هم پرداخت میکنند. بنابراین توسعه مشاغل خانگی برای دولتها هم خالی از سود نیست.