مخاطبانی در ابعاد یک دنیا

خریدوفروش بازی‌های رایانه‌ای و کنسول‌های بازی در بازار ایران به‌حدی بوده که چندین موسسه بین‌المللی و سایت‌های مختلف به ارزیابی و قیمت‌گذاری این بازار پرداخته‌اند. موسسه گیم‌گایز و سایت ونچربیت از این دست هستند که ارزش بازار بازی‌های رایانه‌ای و کنسول‌های بازی در ایران در سال 2015 را حدود 140میلیون دلار برآورد کرده‌اند. مطابق پیش‌بینی‌ها این رقم در سال 2016 به 167میلیون دلار خواهد رسید.در این تحقیقات آمده که محبوب‌ترین کنسول بازی در ایران ایکس‌باکس‌360 با 42درصد است و پی‌اس‌4 با 31درصد طرفدار در رده دوم قرار دارد.

همچنین میزان محبوبیت کنسول بازی ایکس‌باکس وان 14درصد است. ایرانی‌ها برای خرید هر بازی یک تا دو دلار می‌پردازند، در حالی که قیمت قانونی این بازی‌ها 15‌تا 20برابر بیشتر است. حجم بالای تجارت بازی‌های رایانه‌ای در ایران ما را بر آن داشت تا در گفت‌وگو با فعالان این بازار سهم تولید داخل و آینده این نورسیدگان عرصه کسب وکار را بررسی کنیم و اینکه چه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این بازار وجود دارد و چه هزینه‌های اولیه‌ای لازم دارد.

تهران پایتخت بازی‌سازی ایران

علی فخار، کارشناس روابط عمومی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ایران درباره گسترش شرکت‌های بازی‌سازی در کشورمان به «فرصت امروز» می‌گوید: به‌طور کلی می‌توان سال 1392 را نقطه طلایی این صنعت در کشورمان دانست اما اگر به دنبال تعداد شرکت‌های موجود در این زمینه هستید، بد نیست بدانید شاید کمتر از 20شرکت در این زمینه به‌صورت حرفه‌ای و هدفمند مشغول به فعالیت هستند و بسیاری از آنها در پایتخت به ثبت رسیده و مشغول به کار هستند.

فخار در ادامه می‌افزاید: قدیمی‌ترین شرکت این مجموعه‌ آماری در سال 1382 و نوپاترین شرکت نیز در سال 1391 شروع به کار کرده ‌است که فعالیت این شرکت‌ها در زمینه‌ ساخت بازی‌های رایانه‌های شخصی و بازی‌های موبایلی تقریبا برابر است و تنها 20درصد از این شرکت‌ها برای بازی‌سازی آنلاین در حال فعالیت هستند.

این کارشناس بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و موبایل به توجه بیشتر شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در تولید بازی‌های موبایلی اشاره کرده و می‌گوید: از آنجا که میزان تجهیزات موبایل هوشمند هر روز در سطح جامعه بیشتر می‌شود بدون تردید سرمایه‌گذاری در این زمینه توجیه اقتصادی بیشتری دارد چون بازار بازی‌های رایانه‌های شخصی با افت شدیدی مواجه بوده است.

دودوتای اقتصادی شرکت‌ها

فخار درباره میزان و چگونگی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این زمینه تصریح می‌کند: چون بسیاری از شرکت‌ها با کنار هم قرار گرفتن استعدادهای جوان در این صنعت شکل گرفته‌اند و میزان سرمایه ‌اولیه آنها کاملا محدود است، نزدیک به 80درصد از فعالان این حوزه در اماکن استیجاری مشغول به‌کار هستند و تنها 20درصد به‌صورت خرید ملک سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این فعال صنفی همچنین موضوع نقدینگی مورد نیاز را این‌گونه توضیح می‌دهد: متوسط ارزش تجهیزات این شرکت‌ها 74میلیون و 600هزار تومان تخمین زده می‌شود که به نظر می‌رسد رقم مناسبی برای تهیه سخت‌افزار داخلی یک شرکت بازی‌سازی متوسط است و براساس تحقیقات صورت گرفته، هزینه‌ متوسط برای ساخت یک بازی بزرگ برای استفاده در رایانه شخصی و قابل ارائه در بازارهای داخلی حدود 190میلیون تومان است.

این درحالی است که ساخت بازی‌های موبایلی تقریبا نیمی از این هزینه را لازم داشته و به‌طور کلی هزینه کمتری نیاز دارد. فخار مدت زمان هزینه‌شدن مبالغ یادشده برای تولید یک بازی را به ‌این صورت توضیح می‌دهد: این رقم طی مدت زمان معینی برای ساخت بازی صرف می‌شود که میانگین آن برای هر بازی نزدیک به 15ماه است و اگر رقم میانگین ساخت بازی را تقسیم بر ماه‌های ساخت بازی کنیم، به عدد تقریبی 12میلیون تومان در ماه می‌رسیم که باید آن را هزینه جاری برای هر سازنده بازی دانست.

نمودار استخدامی متخصصان

وی درباره تنوع استخدامی در این‌گونه شرکت‌ها می‌گوید: با نگاهی اجمالی می‌بینیم میانگین تعداد پرسنل استخدامی این شرکت‌ها 16نفر است که این رقم از نظر اشتغال‌زایی بسیار حائز اهمیت است و با نگاهی به سطح کارآیی پرسنل استخدامی در شرکت‌های یادشده می‌بینیم که تنوع استخدامی بازی‌سازان شامل انواع و اقسام تخصص‌ها از جمله برنامه‌نویس، طراح گرافیک، نویسنده، طراح بازی، مدیر پروژه و... می‌شود.

در نتیجه، تاسیس یک استودیو بازی‌سازی می‌تواند برای قشر وسیعی از متخصصان کارآفرینی کند. به‌صورتی که بیشترین تعداد افراد استخدامی هر شرکت، برنامه‌نویس‌ها هستند و کمترین تعداد پرسنل استخدامی هم مربوط به متخصصان ساخت موسیقی و بخش صداگذاری است. در سایر بخش‌ها نیز پراکند‌گی آماری به ترتیب در بخش‌های طراحی دوبعدی‌سازی، طراح بازی، طراح سه‌بعدی‌ساز، بخش تست، فروش و بازرگانی، انیماتور و در نهایت نویسنده است.

درآمدهایی براساس تخصص

این کارشناس میزان درآمدهای پرسنل را متفاوت اعلام کرده و می‌گوید: بیشترین میزان حقوق مربوط به تهیه‌کنندگان و طراحان دوبعدی است که چیزی در حدود 4میلیون تومان دریافت می‌کنند. بعد از طراحان دوبعدی‌ساز، برنامه‌نویس‌ها و طراحان سه‌بعدی‌ساز هستند که حدودا 2میلیون تومان حقوق ماهانه دارند.کمترین میزان حقوق هم مربوط به تست‌کننده‌های بازی است که به‌طور متوسط نیم میلیون تومان در ماه دریافتی دارند.

وی تاکید کرد: این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که برای شرکت‌های بازی‌سازی ظاهر بازی بیشتر از هر مسئله‌ دیگری اهمیت دارد. از طرفی چون ساخت بازی‌های مخصوص گوشی‌های موبایل مورد اقبال است، طراحان دوبعدی‌ساز بیشترین اهمیت را پیدا می‌کنند؛ در حالی که انتظار می‌رود برای بهبود هرچه بیشتر کیفیت یک بازی، طراحان بازی از اهمیت بیشتری برخوردار باشند.

در هر صورت، روند بازی از سر و شکل یک بازی بااهمیت‌تر است و چه بسا بازی‌هایی را داشته‌ایم که با وجود سر و شکل ساده با ارائه‌ روند بازی درخور و سرگرم‌کننده به موفقیت‌های بسیاری دست پیدا کرده‌اند.