از وقتی که وزیر جهادکشاورزی درباره صنایع روغن نباتی اظهارنظر کرد، نگاه عموم نسبت به این صنعت بزرگ، کمی تغییر کرده است. این در حالی است که شنیدن سخن فعالان عرصه تولید روغن نیز خالی از لطف نیست. در همین ابتدای نوشتار باید اعلام کنیم که صنایع روغن نباتی، کل تولید کلزا و گلرنگ موجود در کشور را از کشاورزان خریداری کرده و تسویه حساب کلزا بهطور کامل به اتمام رسیده، اما پرداخت پول به کشاورزانی که گلرنگ میکارند، کمی به تعویق افتاد که در چند روز آینده آن هم تسویه خواهد شد. البته باید گفت که در این میان 35میلیارد تومان ضرری است که از جانب خرید کلزای داخلی نصیب صنعت شد و برآورد میشود که 3 تا 4 میلیارد تومان هم سهم گلرنگ باشد.
پیشبینی صنعت این بود که در سالجاری بین یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 400هزارتن دانه وارد کشور میشود. بنابراین تصور میکردیم که از این کانال و با سود واردات، بتوان ضرر و زیان خرید دانههای روغنی را به کشاورزان پرداخت کرد. اکنون مشکل اصلی به خرید سویا بر میگردد. زیرا این دانه فاصله قیمتی زیادی با نوع وارداتی داشت و بهمراتب در داخل گرانتر بود اما در ماههای اخیر سویای زیادی وارد کشور شد که ارزانی این محصول در داخل را رقم زد. با توجه به افتی که برای سویا اتفاق افتاد، انگیزه برای ثبت سفارش آن کاهش یافت و همین موضوع باعث شد امکان جبران مابهالتفاوت از طریق واردات این محصول، برای تجار وجود نداشته باشد. البته صنایع روغن، طبق تفاهمنامهای که با وزارتخانه امضا کرد، مکلف شده بود دانه تولیدی کشاورزان را خریده و ضرر ناشی از بالا بودن قیمت را از محل واردات تامین کند. اما همانطور که گفته شد، تجارت این ماده غذایی به مشکل برخورد و بنابراین انجمن تصمیم گرفت تا برای جبران مابهالتفاوت، قیمت نهایی محصول خود را افزایش دهد.
اما بنا به دلایلی این مسئله نیز به بنبست خورد؛ زیرا سازمان حمایت با طرح موردنظر مخالفت کرد و به همین دلیل راهی برای فعالان این صنعت نماند. حال سوال اینجاست که وقتی واردات به صرفه نیست و نمیتواند جبران خسارت کند و از طرفی اجازه افزایش قیمت محصول نهایی از طرف نهادهای دولتی داده نمیشود، تکلیف انجمن برای ادامه تولید و جلوگیری از ورشکستگی چه خواهد بود؟ آیا راهی جز عدم خرید یا افزایش قیمت محصول نهایی باقی میماند؟
* دبیر انجمن صنایع روغن نباتی