با وجود افزایش حملات سایبری / لینوکس، امن‌ترین سیستم‌عامل دنیا است

شاید بیشتر کاربران کامپیوتر «ویندوز» و «مک او اس» را تنها سیستم‌های عامل دنیا بدانند و تا به حال حتی نام لینوکس را هم نشنیده باشند. اما کاربرانی که کمی بیشتر در دنیای دیجیتال فرورفته‌اند حتما می‌دانند لینوکس تنها سیستم‌عامل متن‌باز (open sourse) موفق جهان است و سال‌هاست که شهرت خاصی در امنیت، پایداری و تنوع دارد.

متن بازبودن لینوکس امکانات زیادی را به برنامه‌نویسان می‌دهد تا آن را با سلیقه خود و نیاز کاربر تغییر دهند و مانند ویندوز لازم نیست سال‌ها منتظر عرضه نسخه جدیدی از آن بمانیم تا شاید نیاز‌های جدید ما در آن برطرف شود. اندروید نیز یکی از نسخه‌های تغییریافته لینوکس است که برنامه‌نویسان گوگل با تغییرات و اضافه کردن کدهای برنامه‌نویسی به هسته آن توانستند طی هفت سال بزرگ‌ترین سیستم‌عامل‌های تلفن‌های هوشمند را کنار بزنند و امروز رتبه اول بیشترین تعداد کاربر را در این زمینه دارد.

لینوکس که از طرفداران حرفه‌ای و بسیار متعصبی برخوردار است با نسخه‌های متفاوتی از شرکت‌های متفاوت برای برطرف کردن نیازهای متفاوت عرضه می‌شود که مانند ویندوز مایکروسافت به سخت‌افزار آنچنانی هم نیاز ندارد و به راحتی می‌تواند خود را با بیشتر سخت‌افزار‌ها سازگار کند و بیشترین بازدهی را به کاربر خود ارائه دهد. اما بزرگ‌ترین ویژگی که دلیل محبوبیت لینوکس شده، همان بحث امنیت است که طی چند سال گذشته با حملات سایبری مختلف به چالش کشیده شده، اما به گفته کارشناسان لینوکس هنوز هم امن‌ترین سیستم‌عامل جهان است و کاربرانی که احتیاج مبرمی به امنیت دارند می‌توانند با خیال آسوده از توزیع‌های لینوکس استفاده کنند.

فرشاد فیاض، کارشناس امنیت شبکه‌های کامپیوتری درباره علت امن بودن لینوکس به «فرصت امروز» گفت: شکی نیست که لینوکس از پایداری و امنیت بالایی برخوردار است اما مهم‌ترین دلیل آن کم بودن تعداد کاربران آن نسبت به ویندوز است و به همین دلیل انگیزه زیادی برای حمله خرابکاران سایبری ایجاد نمی‌کند.

وی افزود: از طرف دیگر، بیشتر هکر‌ها علاقه زیادی به استفاده از لینوکس دارند و اگر باگی در آن مشاهده شود طی چند ساعت آن را برطرف می‌کنند و به دست کاربران می‌رسانند. فیاض در پاسخ به این سوال که آیا کاربران لینوکس به نصب نرم‌افزار‌های امنیتی نیاز دارند؟ گفت: نرم‌افزار‌های امنیتی برای همه سیستم‌عامل‌ها از نیاز‌های حیاتی محسوب می‌شود ولی لینوکس نسبت به رقبای خود کمترین احتیاج را به این‌گونه نرم‌افزار‌ها دارد، اما کاربران لینوکس باید بدانند که شاید بیشتر ویروس‌ها با پسوند exe فعالیت کنند و این فایل‌ها هیچگونه عملی روی لینوکس انجام نمی‌دهند و نمی‌توانند آن را آلوده کنند اما لینوکس نمی‌تواند جلوی شیوع آنها را بگیرد و به راحتی می‌توانند از طریق کول‌دیسک‌ها جابه‌جا شوند که با نصب آنتی ویروس جلوی آن گرفته می‌شود.

این کارشناس درباره علت کم‌بودن کاربران لینوکس نسبت به ویندوز اظهار کرد: شاید کسانی که با لینوکس آمیخته نشده‌اند، از مزایای آن بی‌خبر بمانند و کار با آن کمی برایشان سخت باشد، چون بیشتر توزیع‌های آن با ویندوز تفاوت‌های زیادی دارد و یکی از علت‌هایی که کاربران به آن روی نمی‌آورند همین مسئله است.

محبوب‌ترین توزیع‌های لینوکس

Ubuntu

سال 2004 توزیعی که تا قبل از آن سال اسم و رسمی نداشت، به یکباره به یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین توزیع‌های گنو/لینوکس تبدیل شد. اوبونتو، براساس دبیان توسعه داده شده و شامل ویژگی‌هایی است که کار کردن با لینوکس را برای کاربران مبتدی و تازه‌کار آسان‌تر می‌کند. ویژگی‌هایی همچون پشتیبانی‌قوی، آپدیت‌های فراوان، نصب آسان، پکیج‌های نرم‌افزاری بسیار، مستندات کامل و رابط کاربری مناسب، اوبونتو را به کاربرپسندترین توزیع گنو/لینوکس برای کاربردهای دسکتاپ و شخصی تبدیل کرده است. اوبونتو برای استفاده‌های عمومی به‌وجود آمده و توسعه آن به سرعت پیش می‌رود و هر نسخه از نسخه قبلی، کارآمدتر و قدرتمند‌تر می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این توزیع، وجود تعداد کاربران بسیار زیاد و اجتماع‌های کاربری مناسب است. برای فارسی زبانان هم به لطف دوستان اجتماع کاربری مناسبی در این آدرس وجود دارد.

Fedora

یکی از معروف‌ترین نسخه‌های گنو/لینوکس است که توسط یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیای لینوکس، یعنی RedHat پشتیبانی می‌شود. این توزیع بسیار قدرتمند دارای کاربران بسیار زیادی است و در دو نسخه دسکتاپ و سرور عرضه می‌شود. آپدیت‌های پیاپی، پشتیبانی مناسب، نصب آسان، تنظیمات پیشرفته، پکیج‌های نرم‌افزاری زیاد، فدورا را به یکی از انتخاب‌های اصلی کاربران گنو/لینوکس تبدیل کرده است. به دلیل پشتیبانی مناسب RedHat از این توزیع، شرکت‌های بسیار زیادی فدورا را به‌عنوان سیستم عامل خود انتخاب کرده‌اند و از آن برای کارهای مختلف خود بهره می‌برند.

OpenSUSE

از زمانی که توزیع Suse به‌وجود آمد، سازندگان آن روی کاربران کامپیوترهای شخصی زوم کرده بودند. پس از اینکه در سال 2003 شرکت Novell شرکت تولید‌کننده Suse را خریداری کرد، دریافت آن را از اینترنت برای عموم امکان‌پذیر کرد. سپس ناول نام Suse را به OpenSUSE تغییر و آن را به‌صورت کاملا آزاد در اختیار همه قرار داد. هم‌اکنون OpenSUSE انتخاب اول کاربران حرفه‌ای برای استفاده‌های شخصی است. دسکتاپ پیش فرض آن KDE است و از برنامه نصاب بسیار قدرتمندی بهره می‌برد. پایداری، ظاهر چشمگیر، گرافیک قوی، امنیت و تنظیمات پیشرفته از ویژگی‌هایی است که کاربران OpenSUSE از آن یاد خواهند کرد.

Knoppix

Knoppix قدرت بسیار زیادی در شناسایی اتوماتیک سخت‌افزارهای شما دارد و شامل بسیاری از نرم‌افزارهای مورد نیازتان می‌شود. این سیستم‌عامل که به شکل live cd (یعنی کاربر می‌تواند سیستم خود را به‌صورت مستقیم از روی سی‌دی بوت کند، بدون اینکه به نصب سیستم‌عامل روی هارد دیسک خود نیاز داشته باشد) عرضه می‌شود، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار ریکاوری یا برای تست سخت‌افزارهای سیستم به کار رود یا حتی به‌عنوان یک توزیع گنو/لینوکس مناسب برای کاربردهای دسکتاپ انتخاب شود. این توزیع محبوب براساس دبیان توسعه داده شده و دارای آپدیت‌ها و پشتیبانی مناسبی است.

Debian

یکی از قدیمی‌ترین توزیع‌های گنو/لینوکس است که توزیع‌های بسیاری همچون اوبونتو براساس آن گسترش یافته‌اند. دبیان پروژه‌ای آزاد و غیرتجاری است که هم‌اکنون بیش از هزاران توسعه‌دهنده در سراسر دنیا روی نسخه‌های مختلف آن کار می‌کنند. دبیان یکی از مقیدترین توزیع‌های گنو/لینوکس به فلسفه گنو/لینوکس و سیستم‌عامل یونیکس است، پایدار و دارای یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات کاربری لینوکس است. دبیان همچنین مستندات بسیاری دارد و به تعداد زیادی از زبان‌های دنیا ترجمه شده است. فقدان ابزارهای گرافیکی و نصاب گرافیکی استفاده از دبیان را برای بسیاری از کاربران دشوار کرده است. در حقیقت ماندن در دبیان در مقایسه با توزیع‌های دیگر مشکل‌تر است. بر همین اساس کاربرانی که قصد استفاده از لینوکس را در کامپیوترهای شخصی دارند بیشتر به طرف توزیع‌های براساس دبیان مانند اوبونتو کشیده می‌شوند. دبیان انتخاب مناسبی برای استفاده در کامپیوترهای سرویس‌دهنده (Server) خواهد بود.