غیرمجازها در گوشه رینگ

رئیس شورای پول و اعتبار معتقد است: وجود نرخ‌های سود بانکی بالا تا حدودی متاثر از فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز و همچنین به علت تنگنای شدید مالی است که به دلیل شرایط نامناسب مالی در بانک به وجود آمده است. سیف اعتقاد دارد که در حال حاضر، بانک‌مرکزی اقدامات گسترده‌ای را برای ساماندهی فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز انجام داده و همراهی و حمایت سایر مراجع قضایی و انتظامی را با خود دارد.

اکبر کمیجانی در نشست هم‌اندیشی مدیران نظام بانکی هم با بیان اظهاراتی مشابه اعلام کرده بود که بعید است با اقدامات انجام‌گرفته توسط بانک مرکزی موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز بتوانند مانند گذشته اقدام به پرداخت سودهای بالا و جذب سپرده کنند. اگرچه نتایج اقدامات صورت گرفته در این باره هنوز به‌درستی روشن نیست اما این نکته مهم روشن است که بانک مرکزی در این دوره شدیدترین اقدامات را برای ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز انجام داده است؛ اقداماتی که می‌رود تا نتایج مهمی را برای بازار پولی و مالی کشور در پی داشته باشد.

اقدامات مهم بانک مرکزی برای ساماندهی غیر‌مجازها

فخرالدین حیدری، نماینده مجلس در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: معضل موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز متاسفانه به مانع مهمی در بازار پولی و مالی کشور بر سر برنامه‌های بانک مرکزی تبدیل شده و در برابر توسعه فعالیت‌های مالی و سالم‌سازی این بازار ایستاده است. در دوره‌ای شاهد بوده‌ایم که این موسسات در بخش‌های مختلف کشور به‌راحتی تکثیر شده‌اند و با استفاده از خلأ نظارتی بانک مرکزی با حربه نرخ سودهای بالا اقدام به جذب سپرده‌های مردم کردند و به دلیل سودده بودن این فعالیت کارشان را گسترش داده و تبدیل به موسساتی با حجم نقدینگی بالا شده‌اند.

وی افزود: این میزان نقدینگی که در حال حاضر در دست موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز است برای اقتصاد کشور مضر است. این موسسات در حال حاضر دارایی دارند اما به دلیل نقدشوندگی پایین این دارایی‌ها نمی‌توانند پاسخگوی مطالبات سپرده‌گذاران خود باشند، چنان‌که چندی پیش در مورد یکی از این موسسات دیدیم که با وجود دارایی‌هایی که داشت نتوانست پاسخ سپرده‌گذاران خود را بدهد و بحرانی را در نظام بانکی کشور به وجود آورد.

این نماینده مجلس تأکید کرد: از نظر سلامت اقتصادی هم فعالیت این موسسات برای اقتصاد کشور مضر است. این موسسات تبدیل به محلی برای پولشویی و حتی در مواردی اختلاس شده‌اند. تسهیلاتی هم که این موسسات می‌دهند به دلیل اینکه نظارتی روی آنها وجود ندارد معلوم نیست که راهی چه بخش‌هایی می‌شوند و معمولا بازارهای دلالی را در پیش می‌گیرند. بنابراین ساماندهی این موسسات یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های بازار پولی و مالی کشور است.

خوشبختانه تلاش برای ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز یکی از کارهای بسیار خوبی بود که در دولت تدبیر و امید انجام شد و امیدواریم با تداوم برنامه‌های بانک مرکزی این کار به ثمر بنشیند. در این مورد خود بانک مرکزی وارد شد و از طریق دادستانی در جهت احقاق حق مردم تلاش کرد. بانک مرکزی به این موسسات اعلام کرده که یا باید خود را با قوانین این بانک تطبیق بدهند یا باید راه تعطیلی، انحلال یا ادغام را در پیش بگیرند. خوشبختانه این سیاست در حال جواب دادن است و در مواردی مانند مؤسسه ثامن‌الحجج شاهد بودیم که این تلاش به ثمر نشست.

دولت لایحه دوفوریتی بدهد

نایب‌رئیس کمیسیون تولید ملی مجلس هم با اشاره به مانع موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز در سر راه کاهش نرخ سود بانکی به «فرصت امروز» گفت: اگر عزم و اراده جدی برای کاهش نرخ سود بانکی وجود داشته باشد مشکل موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز قابل حل و فصل شدن است و مانعی نیست که بانک مرکزی نتواند از آن عبور کند. پیشنهاد من این است که دولت برای مقابله با موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز لایحه‌ای دوفوریتی را به مجلس بیاورد و در این مورد قطعا مجلس همکاری و همراهی لازم را با دولت انجام خواهد داد.

در حال حاضر نرخ سود سپرده‌ها حدود دو برابر نرخ تورم است و این نرخ برای اقتصاد کشور مضر است و به هیچ وجه برای بخش اقتصادی قابل پذیرش نیست که با این نرخ کار کند. آثار این نرخ را هم در حال حاضر در همه بخش‌ها می‌بینیم و یکی از ریشه‌های رکودی که گریبان اقتصاد کشور را گرفته ناشی ازهمین نرخ سود بانکی است. زمانی‌که نرخ سود و تسهیلات از تورم پیشی می‌گیرد به دلیل بازدهی بالای سپرده‌گذاری تولیدکنندگان تشویق می‌شوند که دارایی‌های‌شان و واحدهای تولیدی‌شان را نقد و در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند و از یک سود مطمئن بدون ریسک برخوردار شوند. نتیجه چنین وضعیتی فلج شدن سیستم تولید و افت توسعه اقتصادی کشور خواهد بود. بنابراین ضرورت دارد که از چنین رخدادی اجتناب شود. سود سپرده‌ها در نهایت باید 3 تا 4 درصد بیشتر از نرخ تورم باشد.

* ارتباط با کارشناس: nasim64najafi@gmail.com