عمر کوتاه پنل‌های خورشیدی پشت بام منازل

با گذشت یک‌سال از اجرای طرح نصب پنل خورشیدی روی پشت بام منازل، خبر می‌رسد برخی از این پنل‌ها کارایی خود را از دست داده‌اند. دبیر کمیته انرژی‌های تجدیدپذیر سندیکای برق این خبر را تایید اما مدیرعامل شرکت گرین‌انرژی به‌عنوان مجری بخشی از طرح‌های وزارت نیرو، این مسئله را رد می‌کند. راحله قزل، دبیر کمیته انرژی تجدیدپذیر سندیکای برق به «فرصت‌امروز» می‌گوید: وقتی وزارت نیرو برای تولید یک کیلووات برق خورشیدی 9 تا 9 و نیم میلیون تومان در نظر می‌گیرد، بدون شک پنل‌های بی‌کیفیتی روی بام منازل نصب می‌شود که بعد از گذشت یک سال از عمر آنها، زرد می‌شوند. 

وی اضافه می‌کند: شنیده شده که راندمان پنل‌های نصب شده، به حدی افت کرده که حتی یک چراغ را هم روشن نمی‌کند. به اعتقاد قزل اگر به مردم اجازه داده می‌شد که شرکت‌های فعال در زمینه انرژی خورشیدی را خودشان پیدا کنند یا شرکت‌ها موظف بودند مشتریان خود را شناسایی کرده و آنها را راضی نگه دارند، بدون شک شاهد چنین مشکلاتی نبودیم. وی درباره دلایل بروز این مشکل برای برخی پنل‌های خورشیدی نصب شده روی پشت بام منازل، بیان می‎کند: شرکت‌های ایرانی اعتراض دارند که گمرک به هر کالایی که نام پنل خورشیدی داشته باشد، اجازه واردات می‌دهد. حتی گاهی استوک یکسری کالاها به قیمت بسیار پایین به کشور وارد شده و روی پشت بام منازل هم نصب شده‌ است. 

دبیر کمیته انرژی‌های تجدیدپذیر سندیکای برق استانداردهای تدوین شده برای پنل‌های خورشیدی در ایران را بسیار سطح پایین توصیف کرده و ادامه می‌دهد: اگرچه یکسری استاندارد برای پنل یا سلول خورشیدی در ایران تعریف شده اما نیاز است که روی این استانداردها بیشتر کار شود. قزل از تقاضای سندیکای برق برای مشارکت بخش‌خصوصی در کارگروه استاندارد سازمان انرژی‌های نو خبر داده و می‌گوید: متاسفانه هنوز جوابی از سوی این سازمان ارائه نشده ‌است.

نظارت بر واردات مهم‌تر از تدوین استاندارد

کورش شوری، دبیرکل انجمن انرژی خورشیدی در پاسخ به سوال «فرصت‌‌امروز» که آیا استاندارد مناسبی برای پنل‌های خورشیدی در کشور وجود دارد یا خیر، می‌گوید: برای تدوین استانداردها در این بخش، یکسری پروژه با دانشگاه صنعتی شریف اجرا شده‌ است. وی نبود دستگاه نظارتی را مهم‌ترین دلیل ورود پنل‌های خورشیدی بی‌کیفیت به کشور معرفی می‌کند. شوری ادامه می‌دهد: تنها دستگاه مرتبط با انرژی‌های خورشیدی در کشور، سازمان انرژی‌های نو است. اما وزارت نیرو یک‌بار این مجموعه را برای فروش می‌گذارد. پس از مدتی تصمیم می‌گیرند که آن را با سازمان دیگری ادغام کنند. مجموعه این رفتارها سبب می‌شود که متولی خاصی برای نظارت بر واردات پنل‌های خورشیدی وجود نداشته باشد.

وی از ورود برخی پنل‌های بدون نام به کشور خبرداده و بیان می‌کند: این پنل‌های بدون نام توسط افراد مختلف به کشور وارد می‌شود و نام بهترین برندهای دنیا روی آن نصب شده و به بازار عرضه می‌شود. دبیرکل انجمن انرژی خورشیدی اضافه می‌کند: به دلیل نبود آزمایشگاه برای بررسی کیفیت پنل‌ها، چنین محصولاتی به بازار ایران وارد می‌شود. وی می‌گوید: ورود چنین پنل‌هایی به کشور سبب بدنامی انرژی خورشیدی شده و تمایل مردم برای استفاده از این نوع انرژی را کاهش می‌دهد. متاسفانه بیشتر مصرف‌کنندگان دانشی درباره انرژی خورشیدی ندارند و فقط با تکیه بر شکل ظاهری یا اطلاعات برچسب پنل‌ها از محصولات وارداتی استفاده می‌کنند.

شوری نبود تقاضا را نیز عامل دیگری برای عرضه پنل‌های بی‌کیفیت در کشور می‌داند. وی عنوان می‌کند: در حال حاضر سه شرکت سازنده پنل خورشیدی در ایران وجود دارد. اگر این شرکت‌ها محصول خوب تولید کنند، هزینه تولید آنها افزایش می‌یابد. در نتیجه توان رقابت خود را با شرکت‌هایی که محصولات بی‌کیفیت را با حداقل قیمت به کشور وارد می‌کنند، از دست می‌دهند. دبیرکل انجمن انرژی خورشیدی با تاکید بر اینکه ایران به دلیل داشتن بالاترین شدت تابش انرژی خورشیدی، ناگزیر به استفاده از این نوع انرژی در سبد خود است، بهترین راهکار مقابله با ورود پنل بی‌کیفیت به بازار ایران را استفاده از توان سازمان‌های مردم‌نهاد در مسائل مرتبط با اجرای پروژه و نظارت بر کیفیت محصولات وارداتی می‌داند. وی ادامه می‌دهد: ایران می‌تواند به‌جای آنکه نفت و گاز را سوزانده و تبدیل به برق کند، این حامل‌های انرژی را در صنایع بالادستی که ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کنند، به کار گیرد از سوی دیگر برق مورد نیاز خود را از محل منابع تجدیدپذیر تامین کند.

عبور از فیلتر وزارت نیرو

با وجود تاکید برخی از فعالان عرصه انرژی خورشیدی بر وجود کالای بی‌کیفیت در بازارهای ایران، فاطمه‌السادات طباطبایی، مدیرعامل شرکت توسعه گرین انرژی اخبار منتشر شده در زمینه از کار افتادن پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام منازل را رد می‌کند. وی به‌عنوان مدیرعامل یک شرکت مجری پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام منازل، بر این باور است که تمام شرکت‌های فعال در این بخش، از فیلترهای نظارتی مختلف وزارت نیرو عبور کرده و بعد از کسب امتیازات لازم، وارد فضای کار شده‌اند. به اعتقاد طباطبایی تمام تجهیزات به کار رفته روی پشت بام منازل از شرکت‌های معتبر تهیه شده و شرکت‌های تولیدکننده داخلی سلول‌های خورشیدی خود را از شرکت «جی‌ای سلولار» که مالکیت آن آمریکایی است، خریداری می‌کنند. 

وی می‌گوید: اخبار منتشر شده در زمینه از کار افتادن پنل‌های خورشیدی صحیح نیست و فقط سال گذشته چند مورد از‌کارافتادگی پنل خــورشیـدی در پــروژه‌هـای شهرداری داشته‌ایم. طباطبایی اضافه می‌کند: علت ازکارافتادگی این پنل‌ها نیز تمام شدن عمر باتری آنها و پیگیر نشدن خدمات پس ازفروش توسط شهرداری‌ها بوده ‌است.