عراق میدان می‌دهد، ایرانی‌ها حضور قوی ندارند

دو کشور دوست و همسایه در حالی نهمین اجلاس مشترک تجاری – اقتصادی خود را برگزار می‌کنند که همچنان برای حل چالش‌های ارتباطات اقتصادی خود به دنبال راهکار هستند. اگرچه مسئولان و دولتمردان کشور دوست در اغلب همایش‌های قبل از تمایل شدید این کشور برای سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در عراق گفتند اما سرمایه‌گذاران ایرانی و فعالان بخش خصوصی آنچنان که عراقی‌ها انتظار دارند، نتوانستند بازارهای این کشور را از آن خود کنند. عراقی‌ها در حالی‌ خواهان حضور فعال ایران در این کشور هستند که به گفته خودشان ترکیه، یونان، ایتالیا و بسیاری از کشورهای اروپایی که حضور در عراق را دیرتر از ایران کلید زدند اما برای اشغال این بازار اقتصادی در حال برنامه‌ریزی‌های جدی هستند.

رییس اتحادیه اتاق‌های بازرگانی، یکی از سخنرانان کشور میهمان با اشاره به کاهش قیمت‌نفت و حضور داعش در این کشور، موقعیت کنونی عراق را بسیار پیچیده دانست و نقش ایران را در تغییر این وضعیت بسیار پراهمیت عنوان کرد. جعفر الحمدانی کاهش قیمت نفت را توطئه‌ای برای هدف قرار دادن دو کشور عنوان کرد و گفت: ما توانایی پشت سرگذاشتن این بحران را داریم.

این مقام عراقی تقویت تجاری – اقتصادی با ایران را یکی از عوامل بهبود وضعیت اخیر کشورش دانست و افزود: شرکت‌های بسیاری از کشورهای مختلف در عراق حضور دارند اما ما خواهان حضور قوی ایران هستیم. متاسفانه روابط تجاری ما با ایران در سطح مطلوبی نیست. ما می‌خواهیم در سال اخیر گام بلندی در تقویت این روابط برداشته شود.

الحمدانی گذرگاه‌های مرزی و حمل‌و‌نقل را از موانع ارتباطی دانست و افزود: البته ایران در گذرگاه‌های مرزی خوب کار کرده است، ما انتظار داریم حمایت بیشتری از ایران ببینیم تا مشکلات در گذرگاه‌های مرزی برطرف شود. رییس اتحادیه اتاق‌های بازرگانی عراق فرصت‌های سرمایه‌گذاری را برای ایرانی‌ها در کشورش زیاد و استقبال ایرانی‌ها را خارج از انتظار عنوان کرد و گفت: ما فکر می‌کنیم سرمایه‌گذاران ایرانی از کار در عراق ترس دارند و نمی‌توانند به طور کامل وارد بازار عراق شوند.

جعفر الحمدانی، رییس اتحادیه اتاق‌های بازرگانی عراق ، از حضور کمرنگ فعالان اقتصادی ایران در عراق گلایه کرد و افزود: آن‌طور که باید ما حمایت لازم را از بخش خصوصی برای تقویت بازار عراق نمی‌بینیم. مسئله دیگری که این مقام بازرگانی به آن اشاره داشت عدم فعالیت بانک‌‌های مشترک در سطح بانک‌های بین‌المللی است. وی گفت: برای صدور وکالتنامه تجاری در عراق مشکلاتی وجود دارد به همین دلیل با مشکل صدور کالای ایرانی مواجهیم و بسیاری از کالاهای ایرانی خارج از این روند صورت می‌گیرد که برای بخش خصوصی و صادرات آسیب‌رسان است. الحمدانی حل این مشکل را منوط به حمایت، فعالیت و نظارت بیشتر اتاق‌های بازرگانی مشترک عنوان کرد.

سفر آینده دولت و حل موانع تجاری 

 رییس اتاق مشترک ایران و عراق دیگر سخنران نشست، توسعه تجاری بین دو کشور را علاوه بربهبود زمینه‌های اقتصادی، توسعه امنیت در منطقه دانست و با اشاره به مزیت‌های تاریخی و فرهنگی میان دو کشور و منابع طبیعی آنها افزود: ما در یکی از مهم‌ترین مناطق اقتصادی جهان هستیم، عراق و ایران حرف‌های زیادی برای گفتن در جهان دارند.

یحیی آل اسحاق، وجود مشکلات در روابط تجاری- اقتصادی میان دو کشور را تایید کرد و سفر معاون اول ریاست جمهوری ایران به عراق را در ماه آینده در حل آنها تعیین‌کننده عنوان کرد. آل‌اسحاق مشکل در صدور ضمانت‌نامه‌های بانکی، روابط بانکی، قراردادها و...از موانع بر سر راه تجار دانست و ادامه داد: به اعتقاد من تجاری‌سازی مسئله خیلی مهمی است که هم‌اکنون باید به آن اقدام کنیم. به گفته وی اتاق مشترک دو کشور در این زمینه اقداماتی انجام داده و در تلاش است که با این حرکت حقوق کالاها و محصولات ایرانی محترم شمرده شود. این مقام ارشد اتاق بازرگانی ایران و عراق سهم بخش خصوصی در عراق را بیش از 90 درصد عنوان کرد.

دیگر سخنران همایش، نماینده اتاق بازرگانی سلیمانیه از حضور فعالان اقتصادی ایرانی که بدون معرفی‌نامه از اتاق بازرگانی اقدام به صادرات می‌کنند، انتقاد و تاکید کرد که فقط به تجاری اجازه حضور در بازار سلیمانیه را خواهد داد که با هماهنگی اتاق بازرگانی ایرانی در صادرات به سلیمانیه اقدام کرده باشند. دلاورصوفی کریم گفت: یونان، ایتالیا و ترکیه هم‌اکنون به سلیمانیه صادرات دارند اما ما ترجیح می‌دهیم سهم بیشتر واردات به اقلیم کردستان عراق از ایران باشد.

رییس ستاد ویژه عراق در وزارت امور خارجه در این نشست با اعلام مواضع این وزارتخانه به مسئولان و تجار عراقی گفت: ایران تمامی موانع را برای صدور روادید برای عراقی‌ها برداشته و امیدوار است که عراقی‌ها هم راه را برای فعالان اقتصادی ایران هموار کنند. ناصر کنعانی، موانع گمرکی را یکی از مشکلات بازرگانان عنوان کرد و گفت: شرایط در مبادی مرزی شایسته روابط تجاری و اقتصادی دو کشور نیست و نتوانسته نیازهای آنها را پاسخگو باشد.خطوط حمل‌و‌نقل هوایی و زمینی از دیگر مسائلی بود که این مقام در بهبود روابط تجاری میان دو کشور به آن اشاره داشت.

قوانین صادرات برای بخش خصوصی ضعیف است 

آنچه که عراقی‌ها پیش از این در اغلب نشست‌های تجاری به آن اشاره داشتند، حضور اندک ایرانی‌ها، کیفیت پایین و انتقادهایی به بسته‌بندی در محصولات و کالاهای ایرانی بود. دبیرکل مشترک اتاق ایران و عراق در خلال این نشست با اشاره به پتانسیل‌های بالا در بازار عراق در خصوص مشکلات مطرح شده به «فرصت‌امروز» گفت: پتانسیل‌های بازار عراق بالقوه و اغوا‌کننده است و در نگاه اول آسان به نظر می‌رسد اما درآغاز اجرا سختی‌های خود را نشان می‌دهد.

سنجابی معتقد است کار کردن با عراق سهل ممتنع است. او ادامه می‌دهد: موانع زیادی در اجرا برای ما وجود دارد، مشکلات بانکی و ضمانت‌ها که همه به آن اشاره داشتند از عمده مشکلات کار است که به شرایط تحریم برمی‌گردد و ما در شرایط نرمال این مشکل را نداشتیم. دبیر علمی کنفرانس، موانع دیگر را نبود قوانین صادراتی برای بخش خصوصی عنوان کرده و توضیح می‌دهد: از آنجا که کشور ما عمدتا وارد‌کننده بود، باوجود تجربه‌های زیادی که در صادرات و تکرار آنها داشتیم هنوز در مجموعه قوانین صادراتی که حمایت‌کننده بخش خصوصی باشد، ضعیف و فقیر هستیم.به گفته دبیر کل اتاق ایران، خود تحریمی‌ها، ایستگاه‌های کاری متعدد، بروکراسی پیچیده و مداخله‌گری‌های دولتی به موانع تجاری – اقتصادی دو کشور دامن زده است.

رستم سلیمانی، دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق و مشاور معاون اول رییس‌جمهور آغازکننده نشست بود که به واسطه حضور چندین ساله‌اش در عراق و اشراف بر شرایط سیاسی و اقتصادی این کشور، فعالان اقتصادی را به حضور جدی در عرصه اقتصادی عراق دعوت کرد.30 شخصیت اقتصادی و 10شخصیت سیاسی از عراق همزمان با برگزاری این کنفرانس در تهران حضور دارند شاید با طرف ایرانی  برای حل مشکلات تجاری به نتیجه برسند. کنفرانس از روز یکشنبه 27 دی با محورها و نشست‌‌های تخصصی بازاریابی، فرصت‌های پیمانکاری، نظام حقوقی و حل اختلاف تجاری بین ایران و عراق، تعرفه‌ها و شیوه‌نامه‌ها، بازرسی و کنترل کیفیت در محل همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی آغاز و تا بعدازظهر امروز ادامه خواهد داشت.