صنعتگران نفتی در برابر طلب از وزارت نفت سکوت کرده‌اند

تولیدکنندگان تجهیزات صنعت نفت طلب کلان از وزارت نفت دارند و از تاثیر آن در ورشسکسته شدن تعداد زیادی از شرکت‌ها سخن می‌گویند، اما حاضر نیستند برای وصول طلب‌هایشان اطلاعات کامل را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند و سکوت می‌کنند؛ سکوتی که از دید فعالان این صنعت ریشه در وابستگی به کارفرمایان نفتی و نگرانی برای از دست دادن بازارهای موجود دارد.

رسول پایدار نوبخت، مدیرعامل شرکت آریا سپهر کیهان که در زمینه طراحی و تولید پمپ‌های سانتریفوژ فرآیندی فعال است، چنین اعتقادی دارد و به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «بسیاری از سازندگان داخلی دچار ضعف هستند و از دوران پساتحریم نگرانند تا مبادا با باز شدن درها روی سازندگان خارجی بازار خود را از دست بدهند. آنها به‌شدت به کارفرما وابسته‌اند از این رو با وجود داشتن مطالبات بالا به دنبال وصول طلب خود نیستند تا مبادا وضعیت نگران‌کننده‌ای برای آنها ایجاد شود.»

براساس آخرین آماری که از سوی انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت اعلام شده است، وزارت نفت به اعضای انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت 25 تا 30 هزار میلیارد تومان بدهکار است. اعضای هیات‌مدیره انجمن سازندگان صنعت نفت درباره چگونگی وصول این بدهی حرف تازه‌ای ندارند و در برابر ارائه اطلاعات از وضعیت‌های شرکت‌هایی که به دلیل بدهی دچار مشکل شده‌اند، سکوت می‌کنند. بدون شک در دوران پساتحریم آینده‌ای روشن در انتظار بخش‌خصوصی نخواهد بود، زیرا سکوت آنها موجب تضعیف جایگاه‌ آنها در برابر شرکت‌های خارجی خواهد بود و توان رقابت از آنها گرفته خواهد شد.

در این میان آنچه بیش از هر چیزی نمود پیدا می‌کند، این است که چرا با وجود توانمندی 70 درصدی در تجهیزات صنعت نفت، سازندگان داخلی با بدهی کلان مواجه شده و در آستانه فروپاشی هستند اما برای وصول این بدهی اقدام خاصی انجام نمی‌دهند، اگرچه در برابر این سکوت، این شائبه ایجاد می‌شود که آیا این توانمندی حقیقت دارد؟

پایدار در این باره معتقد است: «تولیدکنندگان داخلی موفق به بومی‌سازی دانش فنی بسیاری از تجهیزات صنعت نفت شده‌اند و من معتقدم 70درصد این تجهیزات بومی شده است اما این نکته را باید متذکر شوم تجهیزات صنعت نفت رده‌بندی شده است و تولیدکنندگان براساس میزان تقاضای داخلی به توانمندی 20 تا 70 درصد رسیده‌اند اگرچه از دید فعالان بخش‌خصوصی بدترین کارفرما، ‌کارفرمایی ایرانی است اما سوال اینجاست که چرا تولیدکنندگان داخلی برنامه‌ریزی برای یافتن کارفرمای دیگری نمی‌کنند و در شرایط سخت تنها با کارفرمای ایرانی کار می‌کنند؟ پایدار در این باره می‌گوید: «تولیدکننده داخلی دراین زمینه ضعف دارد، مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و جرات لازم را برای اخذ طلب خود از وزارت نفت ندارد.

اما در این باره حجت‌الله ریاضتی، مدیرعامل شرکت آریــن پـتـرو ایـده به «فرصت‌امروز» مـی‌گـوید: «در خوش‌بینانه‌ترین حالت تـولـیـدکنندگان داخلی صنعت نفت به دانش فنی 20 تا 30 درصدی دست یافته‌اند و نمی‌توان پذیرفت که با سرمایه‌های اندک سـرمـایـه‌گـذاران داخـلی 70 درصد از تجهیزات داخلی صنعت نفت بومی‌سازی شده باشد و به این توانمندی دست یافته‌اند درحالی‌که حتی شرکت‌های بزرگ دنیا چنین ادعایی را ندارند.»

وی با بیان اینکه هنوز موفق به ساخت قطعه صادراتی تک‌محصول نشده‌ایم، درباره توسعه دانش فنی در دوران تحریم توسط داخلی‌ها، می‌افزاید: «در دوران تحریم چاره‌ای جز تلاش برای دستیابی به ساخت برخی از محصولات مورد نیاز نداشتیم از این رو سعی کردیم تا دانش فنی آن را نیز کسب کنیم. تولیدات داخل در شرایط تحریم به دلیل عدم مراوده با شرکت‌های خارجی از کیفیت بالایی برخوردار نیست اما امیدواریم در شرایط پساتحریم تولیدکنندگان داخلی بتوانند کیفیت محصولات‌شان را افزایش دهند و نواقص موجود را برطرف کنند چراکه معتقدم این کار شدنی است.»

این فعال بخش‌خصوصی با اشاره به اینکه وزارت نفت حداقل حمایت را از بخش‌خصوصی تولیدکننده صنعت نفت داشته است، اعلام می‌کند: «شیوه خرید محصول از تولیدکنندگان داخلی توسط بدنه کارفرمایی وزارت نفت مشکلات متعددی را ایجاد کرده است و موجب شده تا سقف مطالبات تولیدکنندگان داخلی از کارفرمایان نفتی افزایش یابد و زمینه‌ساز ورشکستگی آنها شود. متاسفانه با وجود اینکه بارها از وزارت نفت خواسته‌ایم مطالبات‌مان را پرداخت کند اما هربار به دلایلی از پرداخت آن امتناع می‌کنند.»

به گفته ریاضتی، بدهی وزارت نفت به تولیدکنندگان از دولت گذشته است و امیدوار بودیم دولت یازدهم با پرداخت بدهی‌ها مسیر پیشرفت را برای ما هموار سازد، اما شواهد بیانگر عدم تحقق پیش‌بینی تولیدکنندگان است. از سویی با توجه به شرایط وام‌دهی به تولیدکنندگان و سود 33‌درصدی آینده‌ای روشن در انتظار بخش‌خصوصی نیست گرچه امیدواریم جوینت شدن با شرکت‌های خارجی بتواند درهای توسعه را روی ما باز کند.