صنعت دخانیات را دریابیم

صنعت دخانیات در ایران ظرفیت تولید حدود 20 میلیارد نخ در سال را دارد و درآمد سالانه آن نیز بیش از 3 هزار میلیارد تومان است. بدین ترتیب، این صنعت یکی از مهم‌ترین صنایع غیرنفتی کشور به شمار می‌آید که صدها هزار فرصت شغلی در بخش کشت، فرآوری و بازرگانی را برای اقتصاد کشور به همراه دارد. البته برخی افراد، با شعار مبارزه با دخانیات، خواهان تعطیلی صنایع دخانی کشور هستند اما واقعیت این است که با وجود بازار مصرف بسیار گسترده سیگار و سایر دخانیات در کشور، تعطیلی صنایع دخانی، تنها می‌تواند به افزایش سهم واردات سیگار و تنباکو منجر شود.

امروز صنعت دخانیات در معرض ریسک‌های بزرگی قرار دارد و بیم آن می‌رود که همچون صنعت نساجی، کشت و صنایع چای و همچنین نیشکر، جایگاهی را که با فراز و نشیب در طول یک قرن به دست آورده، در مدت کوتاهی از دست بدهد. مهم‌ترین ریسک در این زمینه، تغییر مدیریت صنعت دخانیات به صندوق بازنشستگی فولاد است. این صندوق در دو، سه سال اخیر گرفتار بحران مالی شدیدی شد که نتیجه علنی آن، در تاخیر پرداخت حقوق بازنشستگان ظهور یافت. مدیران این صندوق پس از آنکه شرکت دخانیات را بابت دیون خود از دولت در اختیار گرفتند، بیش از آنکه به جایگاه این شرکت در اقتصاد کشور توجه کنند، آن را ابزاری برای رفع سریع بحران مالی خود دانستند. طبیعی است که هر کس دیگری هم به جای آنها بود، همین تصمیم را می‌گرفت. صندوقی که از تجمع‌های مکرر فولادی‌های بازنشسته به ستوه آمده، نمی‌تواند سند چشم‌انداز 10‌ساله و 20ساله برای صنعت مهمی مانند دخانیات تدوین کند. به فرض هم که چنین کند، نمی‌تواند آن را به خوبی اجرا کند.

فروش زمین‌ها و مستغلات بسیار ارزشمند شرکت دخانیات در تهران و سایر شهر‌ها و انتقال نقدینگی حاصل به خارج از صنعت دخانیات، مهم‌ترین تصمیمی است که فولادی‌ها در هفته‌های اخیر اجرا کرده‌اند و تبعات آتی خوشایندی نخواهد داشت. اگر امروز صنعت دخانیات را در نیابیم و برای آن تدبیر مناسبی اتخاذ نشود، بیم آن می‌رود که سهم این شرکت از مصرف داخلی، به سیگار‌های قاچاق عمدتا پاکستانی تقدیم شود و از این طریق، هم فرصت‌های شغلی از دست برود و هم سیگارهای پرخطرتری راهی بازار شود.

امروز که محتاج تو‌ام مرحمتی کن
فردا که شوم خاک، چه سود اشک و ندامت؟

* دبیر تحریریه روزنامه «فرصت امروز»