صنایع‌دستی ایران دوباره اوج می گیرد

معاونت صنایع‌دستی کشور در آخرین لحظات باقی‌مانده برای شرکت در یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در جهان، دست صادرکنندگان صنایع‌دستی را گرفت. اگرچه تلاش این سازمان برای شرکت صنعت‌کاران در این نمایشگاه از اوایل پاییز شروع شده بود اما شرکت‌کنندگان برای قطعی شدن حضورشان در این نمایشگاه بزرگ بین‌المللی تا آخرین فرصت باقیمانده منتظر ماندند. سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بعد از چندین سال غیبت در همراهی با صادر‌کنندگان، امسال در نمایشگاه میلان یاد روزهای رفته را برای صنایع‌دستی ایران زنده کرد. نمایشگاهی که می‌تواند موثرترین روش برای معرفی صنایع‌دستی ایران در عرصه‌های بین‌المللی باشد و طلسم چندین ساله صادرات این صنعت را بشکند. 

یکی از صنعت‌کاران شرکت‌کننده که معتقد است، نمایشگاه میلان از نظر وسعت، تعداد شرکت‌کننده و بازدید‌کننده از جمله مهم‌ترین نمایشگاه‌های صنایع‌دستی در جهان است به «فرصت امروز» می‌گوید: نمایشگاه میلان همه چیز را برای نمایشگاه عالی بودن دارد و سازمان میراث فرهنگی قاعدتا نباید از این ویژگی منحصربه‌فرد غافل شود. محمد عطریان که مستقلا چندین سال در این نمایشگاه شرکت کرده است، هزینه حضور درنمایشگاه‌های بین‌المللی را برای بسیاری از صنعت‌کاران سخت و غیر‌ممکن می‌داند. این هنرمند ادامه می‌دهد: امسال سازمان در اقدامی قابل توجه توانست چند غرفه را برای هنرمندان در اختیار بگیرد که من این کار را به فال نیک می‌گیرم، زیرا چندین سال است کسانی که در این نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند، همه هزینه‌ها را خودشان می‌دهند و تعداد بسیاری دیگر توان حضور در نمایشگاه‌های خارجی را ندارند. 

عطریان کمرنگ شدن حضور صنعت‌کاران ایرانی را در نمایشگاه‌های بین‌المللی آفت بزرگی برای جایگاه صنایع‌دستی ایران عنوان کرده و می‌افزاید: ما باید در نمایشگاه‌ها حضور داشته باشیم، در غیر‌این صورت به‌تدریج فراموش می‌شویم. وی ادامه می‌دهد: کم نیستند هنرمندانی که به واسطه هزینه‌های بالا و حضور نیافتن در نمایشگاه‌ها فراموش شدند و من فکر می‌کنم فرش بیشترین آسیب را از این بابت دید؛ فرشی که صنایع‌دستی دیگر همه در معیت او به عرصه جهانی راه پیدا کردند و معرفی شدند. 

صنایع‌دستی و حمایت دوباره سازمان 

این صنعت‌کار تعداد غرفه‌ها را پنج غرفه و تنوع محصولات عرضه شده در این نمایشگاه بین‌المللی را اندک عنوان می‌کند. او همچنین توضیح می‌دهد: اینکه سازمان توانست برای این تعداد هنرمند غرفه بگیرد آن هم پس از چند سال به هر حال اقدام مثبتی است و امیدوارم بیشتر و بیشتر هم بشود اما به نظر من محصولات ما کم‌تنوع بود و بسیار مهم است که در این نمایشگاه صنایع‌دستی ایران به درستی معرفی شوند، زیرا چندین میلیون بازدید‌کننده دارد که بسیاری از آنها از سراسر اروپا و با ترن به میلان می‌آیند. 

محمد عطریان می‌گوید: من چندین سال است که با هر زحمتی شده و با هزینه شخصی در نمایشگاه‌های بین‌المللی شرکت می‌کنم، چون نمی‌خواهم هنر قلمکاری فراموش شود. 

شرکت‌کننده دیگری که برای نخستین بار در نمایشگاه میلان شرکت کرده بود، تنها مشکلش را تاخیر برای گرفتن ویزا عنوان می‌کند. او که با فیروزه و از مشهد در نمایشگاه میلان حضور یافت به «فرصت امروز» می‌گوید: برای من نخستین تجربه بود ولی همکاران دیگری که آمده بودند می‌گفتند نمایشگاه امسال پررونق‌تر از سال گذشته بود. داوود حیدری ادامه می‌دهد: یکی از مسئله‌های من این بود که کارهایم برای سلیقه و سایزهای اروپایی نبود و با همین فرم و سایز آسیایی و کشور خودمان شرکت کرده بودم. با این حال بازدیدکننده‌ها فیروزه را می‌شناختند و خیلی استقبال کردند. 

این هنرمند ادامه می‌دهد: ما برای اینکه بتوانیم از مشتری‌ها سفارش بگیریم و تولیدات‌مان رابه کشورهای اروپایی صادر کنیم باید مشکلات حمل‌و‌نقل و صادرات را حل کنیم. صادرات برای ما که سنگ‌های زینتی و قیمتی تولید می‌کنیم مقرراتی دارد که این کار را برای ما سخت می‌کند و این با توجه به استقبالی که شد برای ما جای افسوس دارد. 

داوود حیدری معتقد است: سازمان باید کاملا به شرایط و بازارهای بین‌المللی آگاه باشد و صنعت‌کاران را در شناخت نیازهای روز این بازار‌ها کمک کند. 

میراث فرهنگی عامل بی‌برنامگی نبود

محسن یزدان‌شناس از دیگر شرکت‌کنندگان در نمایشگاه میلان است که از زاویه‌ای دیگر به ماجرا نگاه می‌کند. او به «فرصت امروز» می‌گوید: این نمایشگاه عالی بود، چون نزدیک به چهار میلیون نفر از آن بازدید کردند، اما ما جای خوبی در نمایشگاه نداشتیم و آخرین سالن آخرین غرفه‌ها متاسفانه سال‌هاست که جایگاه ما در نمایشگاه‌های بین‌المللی است. یزدان‌شناس که ملیله‌کار است این جایگاه را متاثر از جایگاه بین‌المللی کشور می‌داند که باید ارتقا یافته و به روزهای اوجش برسد. 

او در مقایسه‌ای می‌گوید: ما پنج غرفه داشتیم درحالی‌که افغانستان و پاکستان 50 غرفه داشتند و غرفه‌های‌شان خیلی شلوغ بود. یزدان‌شناس می‌افزاید: ما در نمایشگاه ضعیف بودیم و بی‌برنامگی هم بود اما من سازمان میراث فرهنگی را در این مسئله دخیل نمی‌دانم و معتقدم که این سازمان اتفاقا نباید همه چیز را مجانی در اختیار بگذارد اما باید حمایت‌ها و پشتیبانی‌هایی بکند که ما هم بتوانیم در اندازه‌های بزرگ‌تر و قابل توجه‌تر شرکت کنیم. 

به گفته این هنرمند، اینکه شرکت مجری و هماهنگ‌کننده در نمایشگاه‌های بین‌المللی چگونه عمل می‌کند مهم‌تر از حمایت‌های سازمان میراث فرهنگی است. وی می‌افزاید: این مشکل همیشگی ما در نمایشگاه‌های خارجی است که کار را به نوعی کلاهبرداری و سوء‌استفاده از شرکت‌کنندگان تبدیل می‌کند و وجه کار را پایین می‌آورد و سازمان میراث فرهنگی باید به این مورد آگاه باشد. 

به گزارش «فرصت امروز» نمایشگاه میلان از 8 تا 17 آذرماه سال جاری برگزار شد و شش نفر از هنرمندان صنایع‌دستی از استان‌های خراسان رضوی، تهران، زنجان و اصفهان با تولیداتی از جمله قلمکار، زیورآلات سنتی، سراجی سنتی، نگارگری، ملیله‌کاری، سرمه‌دوزی در این نمایشگاه محصولات‌شان را عرضه کردند. پیش از این در آبان‌ماه گذشته هنرمندانی از سوی دفتر صادرات معاونت صنایع‌دستی به نمایشگاه برلین آلمان اعزام شده بودند که آثار آنها مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفت.