روابط میان اتحادیه اروپا و روسیه در یک سال گذشته، به دنبال اختلاف میان روسیه و غرب بهشدت آسیب دیده است. غرب همواره روسیه را متهم به تنشآفرینی در اوکراین کرده و برمبنای این اتهام در مواردی روسیه را تحریم کرده است. تحریمها بخش انرژی و دفاعی روسیه را هدف قرار دادهاند. این تحریمها ماه جولای پایان خواهند یافت. ادامه این تحریمها در حالی است که اخیرا در مورد سرنوشت تحریمهای اتحادیه اروپا علیه این کشور دیدگاههای متفاوتی مطرح شده است. رهبران اتحادیه اروپا در مورد اعمال تحریمها علیه روسیه به چند دسته تقسیم شدهاند. انگلیس، لهستان و برخی کشورهای حوزه بالتیک موضع سختی در قبال روسیه در پیش گرفتهاند و رهبران کشورهای فرانسه و ایتالیا در مقایسه با همتایان خود از آلمان و انگلیس علاقه بیشتری به کاهش تحریمهای روسیه دارند.
کشورهایی همچون یونان، اتریش، اسلواکی، چک و مجارستان درباره موثربودن تحریمهای روسیه ابراز تردید کردهاند و ایتالیا نیز هم به صراحت با این اقدام مخالفت کرده است. سوئد اعلام کرد که از اقدام علیه روسیه تا پایان سال 2015 حمایت میکند. شورای اروپا باید درباره این موضوع در نشست 19 و 20 مارس تصمیمگیری کند. «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا اعلام داشته است، تحریمهای این اتحادیه علیه روسیه تا زمان فرارسیدن «اخبار خوب» از اوکراین باقی خواهند ماند و اتحادیه اروپا اجازه نمیدهد مسائل به رویارویی یا تقابل با روسیه کشیده شود.
اتحادیه اروپا امروز در مورد اقدامات و سیاستهای روسیه بسیار واقعبین است. پائولو جنتیلونی، وزیر خارجه ایتالیا نیز اعتقاد دارد کشورش با تمدید دوباره تحریمهای فعلی علیه روسیه تا پایان ژوئیه مخالف است و به جای آن خواستار تمرکز بر نقش ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا در شرق اوکراین است. به اعتقاد وی نشانههای دلگرمکنندهای در شرق اوکراین مشاهده شده است و لازم نیست در این مقطع زمانی منتظر تمدید تحریمها علیه روسیه باشیم. اعمال فشار از طریق تحریمها مفید بود اما در این مقطع زمانی لزومی به تمدید تحریمها علیه مسکو نیست. تمدید تحریمها علیه روسیه مانعی در مسیر حل و فصل بحران اوکراین در منطقه است و ایتالیا به جای این اقدامات، از تمرکز بر نقش سازمان امنیت و همکاری اروپا در شرق اوکراین حمایت میکند.
وزیر خارجه اتریش نیز با این موضعگیری همتای ایتالیاییاش همعقیده است. به گفته وی امیدهای اندکی از زمان حصول توافقنامه مینسک حاصل شده است و ما باید در حال حاضر هر کاری میکنیم تا اوضاع را بهبود بخشیم. سوییس اخیرا تحریمهایی را که دسامبر 2014 ضد روسیه اعمال کرده بود، تشدید کرده است. از این پس شرکتهای سوییسی از هرگونه سرمایهگذاری در مناطق کریمه و سباستوپل منع شدند. انگلیس و لهستان اعتقاد دارند اگر بحران اوکراین تشدید شود، خارج کردن روسیه از نظام بانکی سوئیفت یکی از آخرین راهحلها خواهد بود. تهدیدی که با واکنش روسیه همراه بود. مسکو تاکید کرده، اگر از نظام بانکی سوئیفت کنار گذاشته شود، دست به اقدام تلافیجویانه شدیدی خواهد زد. سوئیفت، سیستم پیام رسان امن صنعت مالی جهانی است که مبادلات را تسهیل میبخشد. این اقدام تاثیر بسیار چشمگیری بر اقتصاد روسیه دارد.
* کارشناس مسائل اروپا