شرط فعالیت بانک‌ها در بازار مسکن

معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: باید بین منابعی که بانک‌ها از خودشان صرف برج‌سازی می‌کنند با آنکه از محل سپرده‌های مردمی در این کار صرف می‌کنند، تفکیک قائل شویم. وقتی از محل سپرده‌های مردمی باشد اشکال ندارد. به گزارش تسنیم، حمید تهران‌فر با حضور در برنامه پایش اظهار کرد: ما باید بین منابعی که بانک‌ها از خودشان صرف برج‌سازی می‌کنند با آنکه از محل سپرده‌های مردمی در این کار صرف می‌کنند، تفکیک قائل شویم. وقتی از محل سپرده‌های مردمی باشد اشکال ندارد و طبق عملیات بانکداری بدون ربا بانک‌ها اجازه دارند مشارکت مدنی داشته و حتی فروش اقساطی داشته باشند. وی عنوان کرد: برای بخش مسکن یک قسمت خوبش هم برج‌سازی است و می‌توان از این زاویه نگاه کرد که اگر از بانک‌ها به چند برج‌ساز خوب تسهیلات بدهند با ساخت تعداد زیادی مسکن از طریق این برج‌سازها کمک بسیار خوبی به بازار مسکن شده است. 

معاون نظارتی بانک مرکزی بیان کرد: وقتی بانک‌ها از منابع خودشان نسبت به برج‌سازی اقدام کردند، قطعا تحت کنترل بوده و اینگونه نیست که بانک‌ها بدون هیچ قید و شرط یا محدوده‌ای در این زمینه فعالیت کنند. یعنی تمام فعالیت بانک‌ها تحت نظارت است و برای آنها نسبت تعیین کرده‌ایم. تهران‌فر ادامه داد: البته این ادعا را نداریم که همه بانک‌ها نسبت‌های تعیین شده را رعایت کردند بلکه برخی مواقع از این حدود هم خارج شده‌اند اما این‌گونه که در برنامه بیان می‌شود بزرگ‌نمایی است. وی عنوان کرد: هیچ وقت اعلام نکردیم که بانک‌ها از حدود خود خارج نشدند و این طبیعی است که از حدود خود خارج شدند. اتفاقا برخی از بانک‌ها نیز خیلی بیش از حد از محدوده تعیین شده توسط بانک مرکزی دور شده‌اند منتها نظارت و کنترل‌ها ادامه داشته و تلاش می‌شود به محدوده خود برگردند. معاون نظارتی بانک مرکزی در ارتباط با دارایی‌های سمی گفت: وقتی از دارایی در بانک‌ها نام برده می‌شود تسهیلات بانکی هم به‌نوعی از نظر بانک‌ها دارایی محسوب می‌شوند. وقتی اعلام می‌کنیم دارایی سمی یعنی اتفاقا تسهیلاتی که به بخش مسکن، برج‌سازان و تجاری‌سازان ارائه شده که این افراد در شرایط فعلی نمی‌توانند اموال خود را به فروش برسانند.

تهران‌فر تصریح کرد: یک قسمت اعظم تسهیلاتی است که بانک‌ها به افراد فعال در بازارهای ساخت مسکن و برج ارائه داده و قسمتی را نیز خودشان خرج کرده‌اند. منتها قسمت بزرگ این است که وقتی مشتریان بانک‌ها نمی‌توانند بدهی خود را به بانک‌ها برگردانند آن وقت دارایی‌ها سمی می‌شود. وی یادآور شد: نظارت بر یک مجموعه بزرگ در کشور کار سختی است. نظارت بانک مرکزی باید همگام با رشدهای موجود توسعه پیدا می‌کرد که این مسئله اتفاق نیفتاده است. اهداف و روش انجام فعالیت‌های نظارت بانک مرکزی باید تغییر کند. معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: وقتی نسبت‌های تعیین شده در بانک مرکزی توسط یکی از بانک‌ها بالا رفت به معنای این نیست که آن بانک برای اموال غیر‌منقول خود خیلی هزینه کرده بلکه به خاطر این است که سرمایه‌اش به دلیل زیان انباشته به‌شدت کاهش پیدا کرده بنابراین باید در عملیات‌های نظارتی به مقتضیات اقتصاد کشور و ضربه خوردن بانک‌های دولتی بیشتر توجه کرد.

تهران‌فر در واکنش به این حرف مجری که بانک‌های دولتی به‌راحتی وام نمی‌دهند اما افرادی با تبلیغات آشکار و به‌راحتی وام با سود ۱۲ درصد را از همین بانک‌های دولتی برای مردم دریافت می‌کنند، گفت: یک بحث اقتصادی به این موضوع وارد بوده و آن هم این است که منابع بانکی یک سری منابع کمیاب است. به‌عنوان مثال همیشه هم اعلام می‌شود که ۹۰ هزار میلیارد تومان از دارایی‌های بانک‌ها مسموم و غیر‌قابل بازپرداخت به بانک‌هاست. وی تاکید کرد: قسمت اعظمی از دارایی‌های بانک‌ها در قالب تسهیلات به شرکت‌ها و موسسات صنعتی بزرگ ارائه شده است. اگر فکر کنیم که این منابع و دارایی‌ها به بانک بازمی‌گردد یک تصور باطل است به این دلیل که وقتی زمان پرداخت بدهی‌ها در سررسید فرا‌رسید مجددا متقاضی دریافت این تسهیلات بوده و چنین فرآیندی همیشه ادامه دارد. معاون نظارتی بانک مرکزی یادآور شد: دارایی بانک‌ها که جاری بوده و در گردش است چندان زیاد نیست. همه این مسائل باعث شده منابع نقد بانک‌ها و منابعی که باید جدید باشد و به مشتری‌ها تسهیلات ارائه شود، بسیار ناچیز باشد.

تهران‌فر بیان کرد: در بازاری که چنین تقاضای بالایی برای تسهیلات بانکی وجود دارد. به هر حال طبیعی است که حالت فساد هم ایجاد شود. یعنی برخی افراد در قالب آگهی‌های آشکار مختلف برای مردم وام‌هایی را در کمترین زمان از بانک‌های دولتی دریافت می‌کنند. وی در ارتباط با سوال مجری مبنی بر اینکه آمار تخلفات بانک‌ها به چه میزان است، گفت: آمار این تخلفات را که فعلا نداریم ولی این موضوع در بانک‌ها به دفعات پیگیری شده و ریشه چنین وام‌های واسطه‌ای بیشتر در موسسه‌های مالی و اعتباری است. در بانک‌ها براساس آگهی‌های روزنامه‌ها نسبت به نظارت اقدام شده و افراد واسطه پیدا و فساد کار روشن شده است. معاون نظارتی بانک مرکزی اضافه کرد: وقتی از بانک‌های دولتی به روش‌های مختلف مانند همان آگهی‌های دریافت وام اقدام به بازرسی می‌کنیم پس از بررسی‌های لازم معلوم می‌شود که رییس بانک یا حتی اعضای هیات‌مدیره نیز از ماجرا بی‌خبر بوده‌اند. در هر صورت به دلیل فرصت نامناسبی که هست چنین آگهی‌هایی به مردم اعلام می‌شود اما افراد خاطی بارها شناسایی شده‌اند، با آنها برخورد لازم صورت گرفته است و حتی به کمیته‌های انتظامی بانک‌ها نیز معرفی شده‌اند. تهران‌فر عنوان کرد: متاسفانه فضای نامناسبی برای دریافت وام‌های واسطه‌ای در بانک‌های دولتی وجود دارد اما نظارت بانک مرکزی همواره شکل گرفته. برخی از این نظارت‌ها و پیدا کردن افراد خاطی حتی گاهی به اخراج کارمند بانک نیز منجر شده است.