سکوت منتقدان نظام بانکی در برابر آمار

براساس گزارشی که وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر کرده است، میزان تسهیلات پرداختی بانک‌ها رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. براساس این گزارش، در سال 1392 میزان تسهیلات پرداختی توسط شبکه بانکی و موسسات اعتباری غیر‌بانکی به بخش صنعت و معدن به رقم 706.60 هزار میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به سال قبل 14 درصد افزایش نشان می‌دهد.براین اساس سهم بخش صنعت و معدن از کل تسهیلات پرداختی در سال مزبور 29.9 درصد بود.

این در حالی است که تاکنون مسئولان انتقاد زیادی به روند ارائه تسهیلات به بخش تولید داشته‌اند اما این گزارش نشان می‌دهد که باوجود انتقادها، بانک‌ها به روند حمایت از تولید افزوده‌اند. جالب اینجاست که مخالفانی که تاکنون بانک‌ها را برای حمایت از تولید به باد انتقاد می‌گرفتند، سکوت کرده‌اند.

ایجاد انگیزه در بخش صنعت و معدن و سودآوری بانک‌ها

عـبـدالـرضا امیرتاش، کارشـنـاس اقـتـصادی دراین خصوص به «فرصت امروز» گفت: رشد 30 درصدی تسهیلات اعطایی توسط بانک‌ها به بخش تولید، برای دولت یازدهم نقطه درخشانی است از همین روی دولت باید بر حمایت‌های خود از نظام بانکی بیفزاید. دولت می‌تواند بودجه‌ای را در اختیار بانک‌هایی که منابع اصلی‌شان از محل سپرده‌گذاری‌های مردم است، قرار دهد و در قالب تسهیلات به بخش‌های مولد اقتصادی واگذار کند. این تسهیلات در بخش صنعت و معدن ایجاد انگیزه می‌کند و به سود دهی آنها منجر می‌شود و طبیعتا بانک‌ها هم از سودآوری بخش تولید منتفع می‌شوند؛ بانک‌ها راغب هستند تا تسهیلات ارائه شده را به بخش‌هایی بدهند که برایشان سود‌آوری داشته باشد، یک واحد تولیدی با چنین خصوصیتی می‌تواند گردش مالی خوبی داشته باشد و تسهیلات گرفته شده را به موقع باز‌پرداخت کند.

وی افزود: تسهیلات بانکی اهرم اصلی کمک به تقویت صنعت کشور است و رشد این اهرم برای اقتصاد یک کشور بسیار مفید است. با توجه به وضعیتی که تحریم‌ها برای بخش تولید به وجود آورده است و فشارهایی که تولید‌کنندگان از این ناحیه متحمل می‌شوند، باید از آنها حمایت‌های بیشتری شود؛ این حمایت‌ها می‌تواند از طرق مختلفی مثل ارائه تسهیلات بانکی، کمک به تقویت سازو‌کارهای صادرات، ایجاد ارتباطات تجاری با کشورهای خارجی مثل کشورهای آسیای میانه و روسیه و امثال آن رخ دهد. در این زمینه با توجه به شرایطی که اروپا در آن گرفتار است می‌توان ارتباط خوبی با آنها برقرار کرد و در زمینه‌های اقتصادی فرصت‌های خوبی را برای تولیدکنندگان به وجود آورد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: دولت سعی کند مشکلات بخش صنعت و معدن را در تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات رفع و با برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و منطقه‌ای امکانات بیشتری را برای این بخش فراهم کند.

وی افزود: البته بانک‌ها نباید در این سطح از ارائه تسهیلات به بخش تولید متوقف شوند و باید به توجه بیشتری را به بخش صنعت و معدن داشته باشند و به صنایعی که نیازمند این تسهیلات هستند خدمات بیشتری ارائه دهند.

وی در پایان تاکید کرد: با توجه به تحریم‌ها هر قدر بتوانیم بخش تولید را تقویت کنیم، بهتر است وکشور را به سمت پیشرفت اقتصادی سوق می‌دهد.خوشبختانه عملکرد دولت جدید در این زمینه خوب بوده است، ولی کافی نیست. البته در این میان تولیدکنندگان هم باید به یاد داشته باشند که بانک‌ها در صورتی می‌توانند به ارائه تسهیلات ادامه دهند که بازگشت تسهیلات پـرداخـتی روند خوبی داشته‌باشد.

دولت در کار بانک‌ها دخالت نکند

دکتر فرشاد قربانی، کارشناس اقتصادی هم در این‌باره به «فرصت امروز» گفت: همان‌طور که بارها گفته‌ام، دولت نباید در زمینه بنگاهداری برای بانک‌ها محدودیت ایجاد کند.علت اصلی مخالفت دولت با بنگاهداری بانک‌ها این است که مبادا بانک‌ها منابعی را که باید صرف ارائه تسهیلات به تولید‌کنندگان شود، صرف بنگاه‌های خود کنند.دولت به جای ایجاد محدودیت، باید بانک‌ها را هدایت کند تا در مسیر رشد تسهیلات به بخش تولید حرکت کنند.

وی افـزود: بـنـگـاهداری موثر به بانک‌ها این امکان را می‌دهد که بتوانند به تجهیز منابع شان بپردازند و طبیعی است که بانک‌های دارای منابع مالی گسترده، تسهیلات بهتر و بیشتری را به بانک‌ها ارائه می‌دهند. این کارشناس در مورد علت رشد ارائه تسهیلات به بخش صنعت و معدن گفت: آمارمنابع مختلف نشان می‌دهد که در دو تا سه سال گذشته میزان دارایی و منابع مالی بانک‌ها رشد داشته است، در این زمینه حتی برخی خبرگزاری‌های خارجی هم به انتشار اخبار و گزارش‌هایی اقدام کرده‌اند. بنابراین می‌بینیم که همزمان با رشد منابع آنها بوده است که ارائه تسهیلات به بخش تولید هم شتاب گرفته است و این دلیل محکمی است برای دفاع از بنگاهداری بانک‌ها. دولت نباید در کار بانک‌ها دخالت کند.رییس‌جمهور در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود از تعداد شعب بانک‌ها انتقاد کرده بود؛ سوال این است که بانک‌ها اگر به افزایش شعب نپردازند و سپرده‌های بیشتری جمع نکنند و از آن طرف بنگاهداری هم نکنند پس از چه راهی باید به تجهیز منابع بپردازند؟ 

توجه بیشتر دولت به بخش تولید

ایـرج نـدیـمـی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هم در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: سهم تولید از تسهیلات بانکی باید بیشتر از خدمات باشد.همه اعتقاد داریم و بارها گفته‌ایم که سهم تولید از تسهیلات بانکی باید افزایش پیدا کند، چرا که در غیر‌این صورت بخش خدمات به‌خصوص خدمات غیر‌مولد رشد می‌کند و در چنین شرایطی واردات به دلیل سود مناسبی که برای واسطه گران دارد از صادرات پیشی می‌گیرد و چنین روندی به زیان اقتصاد کشور است. وی افزود: دولت باید قدرت تسهیلات دهی بانک‌ها را افزایش دهد یعنی بانک‌ها چه با بنگاهداری و چه با اخذ مطالبات معوقه باید بتوانند قدرت تسهیلات‌دهی خود را افزایش دهند. راه دیگر این است که سعی شود در بودجه کنونی راه افزایش سرمایه بانک‌ها فراهم شود، به این معنی که دولت مبالغی را برای ارائه تسهیلات به بانک‌ها اختصاص دهد.