با توجه به روند گرم شدن زمین و همچنین منطقه جغرافیایی کشورمان، استفاده از حشره کش های خانگی همواره رو به رشد است و به نوعی سرمایه گذاری در این زمینه می تواند دارای توجیه اقتصادی باشد، تاجایی که دور از ذهن نیست اگر بگوییم این سموم تولید شده برای سرمایه ها تهدید نیستند.
برخی کارشناسان درباره اهمیت سرمایه گذاری و توجه به تولید این محصول در کشورمان می گویند: بسیاری از مواد اولیه موردنیاز تولید این گونه محصولات در کشورمان موجود است و می توانیم با حمایت از تولید کنندگان داخلی مانع از خروج ارز برای واردات این گونه کالاهای پرتقاضا درکشورمان شویم.
این افراد با اشاره به اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز تاکید می کنند: این نوع سرمایه گذاری در واقع اجرای دقیق سیاست های اقتصاد مقاومتی است، به این دلیل که توانمندی ها و مواداولیه ایرانی نه تنها می تواند نیازهای داخلی را تامین کند، بلکه بازارهای صادراتی اطراف مان را نیز پوشش خواهد داد.
آمار چه می گوید؟
با توجه به تحقیقات انجام گرفته از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1387 تقریبا نزدیک به 30واحد تولیدی حشره کش های خانگی در کشورمان با ظرفیت تولیدی چیزی حدود 33میلیون قوطی فعالیت می کردند. این درحالی است که براساس همین تحقیقات، میزان سرانه مصرف حشره کش های خانگی طی دوره یادشده از سوی خانواده های ایرانی تقریبا یک قوطی اسپری در سال تعیین شده است، اما با توجه به روند افزایش جمعیت پیش بینی شده است تا سال 1396 میزان مصرف اسپری حشره کش خانواده های ایرانی با رشدی سالانه معادل 1/6درصد به سه قوطی در سال یعنی چیزی معادل 57میلیون قوطی در سال افزایش پیدا خواهد کرد.
کارشناسان اقتصادی در زمینه امتیازهای صادراتی ایران به بازار 400میلیونی اطرافش به ویژه در این زمینه می گویند عراق و افغانستان به طور کلی جزو بازارهای سنتی ایران شناخته شده اند، اما کشورهای حوزه آسیای میانه و جنوب خلیج فارس نیز می توانند در این زمینه پتانسیلی بالقوه برای صادرات این کالای تولیدی ایران باشند.
تکنولوژی از راه می رسد
بابک سلیم زاده، مدیرعامل یک شرکت شیمیایی تولیدکننده انواع کود و حشره کش درباره اهمیت سرمایه گذاری در این زمینه به خبرنگار ما می گوید: به طور کلی سرمایه گذاری در زمینه تولید حشره کش های خانگی با توجه به توانمندی های داخلی کشورمان بسیار مفید و قابل توجه است، اما نکته اینجاست که باید متناسب با نیاز بازارهای بین المللی گام برداریم.
سلیم زاده در این زمینه تاکید کرد: امروز تکنولوژی های نوینی در زمینه تولید انواع حشره کش ها با توجه به اهمیت حفاظت از محیط زیست ایجاد شده است، بنابراین اگر تصمیم جدی برای ورود در بازارهای اطراف کشورمان داریم لازم است زمینه استفاده از این فناوری ها را در کشور ایجاد کنیم، چون اگر به این امر بی تفاوت باشیم در نهایت سهم بازار ایران در کشورهای منطقه کاهش چشمگیری خواهد داشت.
وی می افزاید: امروز ایران در زمینه تولید حشره کش های خانگی بدون بو و سازگار با محیط زیست پیشرفت های قابل توجهی داشته است اما تا رسیدن به استانداردهای بالای محیط زیستی همچنان فاصله داریم و لازم است مسئولان از نگاه سنتی به این صنعت خودداری کنند.
این فعال صنفی معتقد است تحریم های اقتصادی علیه کشورمان باعث شد در برخی موارد روند تولید کــارخـانه های تـولیـدکننـده سموم مختلف با چالش هایی برای تهیه بخشی از نیازهای خود مواجه شدند، بنابراین اکنون که با اجرایی شدن برجام فضای امیدوارکننده در صنعت ایران شکل گرفته است باید از فرصت استفاده کنیم و در زمینه تقویت تولیدکنندگان گام برداریم.
سلیم زاده مهم ترین خطر تهدید کننده این صنعت را صدور مجوزهای غیر منطقی با توانمندی های صادرات عنوان می کند و می گوید: شاید در حال حاضر کمبود کالا در بازار باعث واردات جزئی شده است، اما اگر با درنظر گرفتن تمایل به سرمایه گذاری برخی علاقه مندان مجوزهای غیراصولی صادر شود در آینده ممکن است سرمایه گذاری های یاد شده با چالش جدی نبود بازار مواجه شوند.
وی درباره تسهیلات صادراتی برای دستیابی به بازارهای کشورهای اطراف نیز می گوید: امروز در برخی موارد هزینه تمام شده تولیدات ایران بالاست و اگر بخواهیم هزینه های دیگر نیز به تولیدکنندگان تحمیل کنیم ممکن است باوجود امتیازهای ویژه بازارهای خارجی خودمان را نیز از دست بدهیم.
***
مجوزها
در زمینه صدور مجوز برای تولید حشره کش سه وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، سازمان محیط زیست و سازمان غذا و دارو دخیل هستند. به طور کلی مانند دیگر صنایع برای ورود به دنیای تولید حشره کش های خانگی لازم است موافقت های اصولی مورد نیاز را با ارائه طرح توجیهی یا همان FS به وزارت صنعت، معدن و تجارت کار را آغاز کرد.
اما برای تکمیل پرونده و همچنین به جریان انداختن کار سازمان هایی مثل حفاظت از محیط زیست و سازمان غذا و دارو نیز وارد مراحل مختلف خواهند شد تا در نهایت پس از تایید هر سه سازمان مجوز آغاز فعالیت به متقاضیان ارائه شود. البته اگر شخصی برای تولید حشره کش های الکتریکی نیز طرحی داشته باشد علاوه بر نهادهای یادشده، اداره استاندارد، سازمان انرژی هسته ای و همچنین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این زمینه باید مجوزهایی را به سرمایه گذار بدهند تا بتواند کارش را آغاز کند.
***
سرمایه اولیه
تامین سرمایه اولیه برای ورود به حوزه تولید حشره کش در گام نخست به این مسئله بستگی دارد که میزان تولید سالانه چقدر برآورد شده است. به همین نسبت مساحت زمین و مکان مورد نیاز و میزان سرمایه اولیه برای تهیه سوله، تهیه آزمایشگاه ها، استخدام نیروی انسانی متخصص و. . . قابل تخمین خواهد بود.
براساس برآوردهای کارشناسان و همچنین اطلاعات موجود در وزارت صنعت، معدن و تجارت اگر یک سرمایه گذار تصمیم به احداث کارخانه ای با ظرفیت تولید سالانه 3میلیون قوطی اسپری حشره کش و تقریبا یک میلیون شیشه مایع داشته باشد، باید زمینی به مساحت 2هزار متر مربع در سه بخش اداری، تولید و انبار در نظر گرفته شود و رقمی حدود 10میلیارد تومان هم به صورت نقدی یا تسهیلات بانکی در اختیار داشته باشد. البته میزان اشتغال زایی این طرح براساس شواهد موجود 25نفر در بخش های مختلف کاری و مدیریتی خواهد بود.