سخزر: فکاهی جدید سازمان بورس!

پس از تجمعات اعتراضی سهامداران در هفته اخیر و سیل اعتراضاتی که نسبت به وجود برخی تخلفات و رانت‌های احتمالی در بازار بورس به راه افتاده بود انتظار می‌رفت که سازمان بورس نیز از این به بعد دقت بیشتری را نسبت به این مقوله مهم و حساسیت‌زا نشان دهد، اما متاسفانه بازهم شاهد واقعه مشابه دیگری بودیم که روز یکشنبه روی سهام سیمان خزر (سخزر) هنگام بازگشایی آن با حدود 67درصد رشد چشمگیر به‌وقوع پیوست! درحالی‌که این روزها کل صنعت سیمان چندان حال و روز خوشی را سپری نمی‌کند و اکثر سهم‌های این صنعت به سختی درحال فروش و پخش محصولات خود هستند اما سهم «سخزر» پس از حدود 20 روز صف فروش در نهایت راهی مجمع سالانه خود می‌شود و سپس بدون آنکه هیچ اتفاق مهم و خاصی در این شرکت رخ داده باشد، ‌هنگام بازگشایی در یک اقدام عجیب و غیرمترقبه، شاهد بازگشایی قیمت نماد با 67درصد رشد توسط ناظر بازار هستیم! یعنی همان سهمی که تا تاریخ 19 اردیبهشت فروش آن در حوالی 400 تومان به سختی انجام می‌شد، ناگهان پس از هفت روز و بدون هیچ اتفاق خاص و مهمی که لااقل بازار از آن مطلع باشد، روی 555تومان بازگشایی می‌شود!

نکته خارق‌العاده‌ای که این بازگشایی را تبدیل به یک فکاهی می‌کند آن است که کل حجم معاملات در روز بازگشایی صرفا برابربا 8 هزار سهم بوده که تقریبا معادل 4میلیون تومان است. یعنی یک خریدار و فروشنده به‌راحتی می‌توانستند با صرف مبلغ بسیار اندکی در حد 4 میلیون تومان موجب این افزایش هنگفت و شگفت‌آور در مابقی سرمایه خودشان شوند. البته باتوجه به اینکه اصولا کسی قادر به فروش سهام خود در طی دو روز اخیر نشد شاید نتوان این اتفاق را به وجود رانت و تخلف در بازار بورس مربوط دانست اما مسلما انتظار توبیخ ناظربازار و انتظار ابطال معاملات سهم، حداقل توقعی بود که در این شرایط از سازمان بورس انتظار می‌رفت، چرا که اگر این فرآیند کشف قیمت دراثر بی‌مبالاتی و سهل انگاری ناظر بازار انجام شده باشد مسلما کار و وظیفه خودش را به‌درستی انجام نداده است یا اگر اتفاقاتی درونی و پنهانی در شرکت رخ داده است که موجب خرید قیمت سهام با رشد 67درصدی توسط خریداران خاص شده باشد بازهم دلیل بر وجود رانت و اطلاعات پنهانی خواهد بود که دقیقا همان مسئله‌ای است که این روزها حساسیت شدید سهامداران را برانگیخته است.

البته این قبیل تصمیمات و اقدامات غیرمنطقی سازمان مسلما عواقب خاص خودش را نیز که از کار انداختن چرخ‌دنده‌های بازار و ایجاد مانع برای روند طبیعی قیمت است به همراه خواهد داشت. به‌عنوان مثال در مورد سهام سخزر پس از رشد غیرعادی و غیرمنطقی سهم ‌هنگام بازگشایی، بلافاصله شاهد هجوم سهامداران برای فروش بودیم که موجب شد صف فروش سنگینی روی سهم تشکیل شود و هنوز هم که هنوز است هیچ‌کس قادر به فروش سهام خود در قیمت نامعقول کشف شده توسط ناظر بازار نباشد. سخزر روز یکشنبه را با حدود 500هزار سهم صف فروش و سپس روز دوشنبه را با بیش از 3میلیون سهم صف فروش به پایان رساند.

حجم معاملات در روز یکشنبه صرفا برابر با 8هزار سهم و سپس حجم معاملات در روز دوشنبه فقط برابربا 371عدد معادل 200هزار تومان شد که با این وضعیت کاملا محتمل است که صف فروش سهم کماکان برای چندین روز و هفته دیگر به همین‌صورت ادامه یابد و حتی چندبار به گره رفتن نماد طی روزهای آتی اصلا دور از ذهن نخواهد بود. بنابراین اگرچه نمی‌توان این اتفاق را چندان به وجود رانت و تخلف در سازمان بورس مربوط دانست و به نظر می‌رسد بیشتر ناشی از کج‌سلیقگی و بی‌دقتی ناظربازار بوده است، اما به هر حال همین اشتباه از جانب سازمان باعث شد تا سهمی که می‌توانست روند طبیعی خودش را به‌راحتی طی کند وارد چنین گره کوری شود و سهامداران آن نیز طی روزهای آتی دچار چالشی دشوار برای فروش سهام خود شوند و احتمالا از این به بعد هر روز را با استرس و اضطرابی مضاعف در صف فروش سنگین این سهم سپری کنند.

متاسفانه قوانین فعلی بورس در مقوله‌هایی همچون مچینگ قیمت نمادها ‌هنگام بازگشایی، قانون گره معاملاتی، فرآیند کشف قیمت در عرضه‌های اولیه و غیره، دست ناظربازار را کاملا باز گذاشته‌اند تا ناظر بتواند صرفا برمبنای سلیقه و تشخیص شخصی خود که متاسفانه در بسیاری موارد نیز شائبه وجود رانت و تخلف از آن استنباط می‌شود، هرنوع دستکاری دلخواهی را در قیمت‌ها انجام دهد. امید است مدیریت جدید سازمان که از بدو ورود خودش تاکید ویژه‌ای روی تغییر و اصلاح زیرساخت‌های بازار و رفتن به سمت بازاری مدرن، سالم، شفاف، غیردستوری، پویا و کارآمد داشته است، نسبت به اصلاح ضروری و هرچه زودتر این قبیل قوانین مبهم، ناکارآمد، دست‌وپاگیر وبه‌ویژه ذاتا تخلف‌زا نیز اهتمام ویژه‌ای را به‌کار ببندد.