تصاحب 50درصد از بازار منطقه / راه دراز تحقق رویای سبز بانکرینگ

براساس برنامه ششم توسعه، وزارت نفت مکلف شده تا پایان برنامه ششم سهم بانکرینگ ایران را از منطقه خلیج فارس و دریای عمان به 50 درصد برساند، این در حالی است که در حال حاضر این سهم 10 درصد است. از دید کارشناسان این صنعت، این رؤیا زمانی محقق می شود که دولت همراه با بخش خصوصی سرمایه مورد نیاز را تامین کنند، در غیر این صورت رقبا بازار ایران را تصاحب خواهند کرد.

غلامرضا ربانی، عضو هیات مدیره شرکت آپادانا پتروپایدار با بیان اینکه هنوز شرایط بین المللی برای توسعه 50 درصدی بانکرینگ در منطقه فراهم نشده است،  به «فرصت امروز» می گوید: در حال حاضر با وجود ضعف در ساختارها، ایران سهم بیش از 10درصد از بانکرینگ را دارد.

این در حالی  است که متاسفانه در بخش زیرساخت های بانکرینگ بسیار ضعیف هستیم و نمی توانیم در رقابت با رقبا سهم قابل توجهی را از بازارهای بانکرینگ به خود اختصاص دهیم و اگر نتوانیم ضعف های مان را برطرف کنیم، نمی توانیم در پنج سال آینده نیز به سهم 50درصدی دست یابیم.

در بند «ب» ماده 59 لایحه برنامه ششم توسعه که به تصویب مجلس نیز رسیده، آمده است: به منظور افزایش خدمات سوخت رسانی به کشتی ها (بانکرینگ) و خدمات جانبی آن در خلیج فارس و دریای عمان ضمن انجام حمایت های لازم از بخش غیردولتی در خرید شناورهای مخصوص،  قیمت گذاری فرآورده، شرایط، تسهیلات، مشوق ها و صدور مجوزهای مورد نیاز برای توسعه صنعت سوخت رسانی به کشتی ها را به نحوی انجام دهد که صنعت رشد حداقل 10درصد سالانه، سهم کشور از بازار سوخت رسانی به کشتی ها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان در پایان برنامه حداقل 50درصد برسد.

ربانی با بیان اینکه ایران باید حداقل به میزان فجیره ذخیره سازی مخازن بانکرینگ را داشته باشد، تاکید می کند: ایجاد اسکله های متعددی در بخش هایی ساحلی از جمله بندرعباس،  قشم و... در کنار تقویت ظرفیت بارگیری باید در کنار ذخیره سازی مورد توجه قرار گیرد. در فجیره حداقل هشت اسکله بارگیری با ظرفیت 130هزار تن به بالا وجود دارد، اما در ایران این زیرساخت ها مهیا نشده است، از این رو راه درازی برای توسعه بانکرینگ و رسیدن به سهم 50درصدی پیش رو داریم.

سهم ایران از تردد 15هزار کشتی در خلیج فارس و دریای عمان براساس اعلام شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی اگرچه رو به رشد است، اما قابل قبول نیست. بر این اساس، بانکرینگ نفت گاز در سال 93، 123 هزار و 836 تن بود که این رقم در سال 94 به 240 هزار و 325 تن رسید.

همچنین بانکرینگ نفت کوره در سال 93 به 3میلیون و 512 هزار و 645 تن رسید که در سال 94 با 25درصد رشد، به 4میلیون و 406 هزار و 966 تن رسیده است و با رشد 25 درصدی همراه بود تا ایران به سهم خود برای حفظ سهم و جایگاه مان در بحث فروش و عرضه در خلیج فارس برسد.

ایران برای عملی کردن تکلیف برنامه ششم توسعه راه درازی را باید طی کند، زیرا در حال حاضر در فجیره امارات 7میلیون تن ذخیره سازی بانکرینگ توسط شرکت های خارجی ایجاد شده، این در حالی است که سهم ذخیره سازی ایران برای بانکرینگ زیر 500هزار تن است و تنها 300هزار تن برای سوخت رسانی به کشتی ها است و 200هزار تن نیز برای جابه جایی سوخت پالایشگاه اختصاص یافته است.

بــدون شــک بخـــش خصوصی به تنهایی قادر نخواهد بود بودجه مورد نیاز برای توسعه بانکرینگ را داشته باشد و دولت باید در کنار این بخش به منظور دستیابی به سهم 50درصدی همراه شود.

شهرام حاتمی، مدیرعامل شرکت آلفابت و عضو هیات مدیره انجمن بانکرینگ با بیان اینکه متولی توسعه بانکرینگ وزارت نفت است و بخش خصوصی کارگزار بانکرینگ در کشور است، به «فرصت امروز» می گوید:  بخش خصوصی به تنهایی نمی تواند زیرساخت های توسعه بانکرینگ را آماده کند و دولت باید در این مسیر همراه بخش خصوصی باشد تا در 10 سال آن بتوانیم سهم 50درصدی از بانکرینگ در خلیج فارس و دریای عمان را داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در فجیره امارات مخازن و اسکله های عظیمی ایجاد شده است که عمل بانکرینگ را انجام می دهند، می افزاید: خدمات و امکانات جانبی ایران برای انجام بانکرینگ بسیار اندک است و تنها با حمایت دولت و تخصیص اعتبارات مالی و فاینانس، بانکرینگ براساس برنامه ششم توسعه می یابد.

در حال حاضر برای هر 50هزار تن بانکرینگ، 500میلیارد تومان بودجه لازم است و اگر این سرمایه فراهم شد می توانیم به اهداف تعیین شده دست یابیم، در غیر این صورت همانند تکلیف برنامه پنجم بانکرینگ توسعه چندانی نخواهد داشت و کشور نیز سهم قابل توجهی از بازار سوخت رسانی به کشتی ها را نخواهد داشت.

وی اعلام می کند:  بخش خصوصی می تواند به عنوان بازوی دولت در توسعه بانکرینگ نقش آفرینی کند و با جذب سرمایه گذار خارجی حضور داشته باشد. البته در حال حاضر این بخش طرح های متعددی برای توسعه داشته تا علاوه بر توسعه مخازن، بازاریابی خوبی برای سوختگیری کشتی ها در منطقه داشته باشد. در حال حاضر 800هزار تن مخزن بانکرینگ توسط بخش خصوصی در حال ساخت است.

ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com