هرآنچه ما امروز از جهان اطرافمان تجربه میکنیم، فقط ماحصل تصمیمات و اقدامات حکومتها و گردانندگان کشورها نیست که اگر قرار بود مردمان جهان دست روی دست بگذارند و بنشینند تا همه چیز به دست مدیران ارشد کشورها تامین، تسهیل، تصحیح و بهینه شود، بیشک درصد اندکی از زیباییهای مختلف در این دنیا را شاهد میبودیم. از دیدگاه نگارنده، این نگرش نهادینه شده در اغلب شهروندان ایران که دولت را متولی و مسئول رسیدن به هرآنچه دوست دارند میدانند، از پایه و بن ناصحیح است و تنها بهانهای است برای توجیه تنبلی و یکجانشینی.
اما در کشورهای کمی پیش رفته و در حال توسعه، موضوع اینگونه که در ایران به آن عادت داریم در جریان نیست. در آنجا، مردمان پا به پای دولتمردان، در رهایی از هرآنچه آن را دوست نمیدارند و حرکت به سمت هر آنچه میپسندند ایفای نقش میکنند و معمولا در این صحنه دوستداشتنی، نقشهای مهمتر و حساستر را مردان و زنان صاحب کسبوکارهای بزرگ بر عهده میگیرند. این چیزی نیست جز عمل به مسئولیتهای اجتماعی. آنچه در این مقاله در دست مطالعه دارید، نگاهی است به ارتباط میان برندینگ و مسئولیتهای اجتماعی.
*مسئولیت اجتماعی چیست؟
در جستوجوی مراجع و منابع مختلف، تعاریف به ظاهر متفاوتی برای مسئولیت اجتماعی دیده میشود، اما تمام تفاوتها در ظاهر است. عمق کلام تمام آنها این است که انسان در مقابل جامعهای که در آن متولد شده و در آن زندگی میکند، علاوه بر روزمرگی خود، مسئولیتهایی دارد که باید آنها را بهدرستی به جای آورد. از این دیدگاه، تمام افراد جامعه، شانه خود را زیر بار چنین مسئولیتی احساس میکنند، اما همانند تمام حوزهها، انتظار از افراد خاص و ویژه بیشتر است.
در کل میتوان فلسفه به وجود آمدن NGOها یا سازمانهای مردمنهاد را که اصولا فعالیتشان بدون وابستگی به دولتها در جریان است، در همین تلاش گروهی از انسانها برای عمل به مسئولیتهای اجتماعی جستوجو کرد. حوزههای مختلفی مانند ارتقای سطح سواد و دانش، ارتقای شاخصههای بهداشتی، محیطزیست، هنر، فقرزدایی، مبارزه با بیماریها و تسهیل شرایط زیستی بیماران و...، همه و همه در زمره موضوعاتی هستند که ابنای بشر در آن حوزهها مسئولند و برای عملکرد صحیح به آن، برنامهریزی میکنند.
اما نکته مهم و اساسی این است که در حوزه عمل به مسئولیتهای اجتماعی، رفتارها را میتوان به دو گروه عمده تقسیم کرد؛ گروه اول شامل برنامهریزی و اجراست، اما گروه دوم از رفتارها که بسیار مهمتر و حیاتیتر است، تامین پول برای پیشبرد برنامههاست. در اغلب جوامع، نیروهای فکری و مجریان توانایی که در این مسیر گام برمیدارند به وفور یافت میشوند. اما آنچه در اغلب کشورهای جهان کمیاب و در کشور ما تا حدودی نایاب است، تامینکنندگان پول برای عملکرد صحیح به مسئولیتهای اجتماعی است.
*چه رابطهای میان برندینگ و عمل به مسئولیتهای اجتماعی وجود دارد؟
نکته اساسی که در این نوشتار در جستوجوی آن هستیم، یافتن رابطه معنادار میان برندینگ و عمل به مسئولیتهای اجتماعی است. برای آن دسته کوچک از خوانندگانی که امکان دارد عمق و اهمیت واژه برندینگ هنوز برایشان به اندازه کافی روشن نشده باشد، این ایضاح لازم است که برندینگ فقط خلق یک هویت مستقل و قابل تمییز برای یک کالا، خدمت یا کسبوکار نیست، بلکه هدف نهایی در فرآیند برندینگ، دستیابی به یک جایگاه ذهنی اصیل، مستحکم و نامیرا در ذهن مخاطب است تا به واسطه کسب این جایگاه، انگیزه خرید و استفاده از خدمات بیشتر شود. ازاینرو، رابطه میان برندینگ و عمل به مسئولیتهای اجتماعی را با چنین رویکردی جستوجو میکنیم.
* کارشناس برندینگ و سخنران حرفه ای حوزه کسب و کار