توافق هستهای ایران با 1+5 و آمریکا آغاز راهی سخت برای صنعت نوپای تجهیزات نفتی ایران است. اکنون سازندگان داخلی کشور در اوج امیدواری نگران حذف شدن از عرصه رقابت با برندهای خارجی هستند. در این میان مدیریت صحیح دولت و وزیر نفت است که ارتقا یا نابودی شرکتهای داخلی تولیدکننده تجهیزات نفت را رقم میزند. در طول چند سال اخیر شرکتهای داخلی در ساخت تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت تلاشهای زیادی داشتند تا بتوانند علاوه بر تامین اقلام مورد نیاز به دانش فنی تولید این تجهیزات نیز دست یابند، این تلاشها ماحصلی ارزشمند داشت بهطوریکه 10 قلم اساسی صنعت نفت بومی شد. حال با لغو تحریمها، برندهای خارجی با فراغ بال میتوانند در صنعت نفت کشور ورود و سرمایهگذاری کنند و فعالیت جدی داشته باشند؛ فعالیتی که در صورت عدم مدیریت از سوی مقامات بالادستی میتواند منجر به نابودی شرکتهای داخلی شود.
درهای سرمایهگذاری برندهای خارجی یکباره باز نشود
سیامک صمیمی دهکردی، سازنده تجهیزات درون چاهی صنعت نفت در این باره به «فرصت امروز» میگوید: «با لغو تحریمها سازندگان داخلی صنعت نفت میتوانند به تکنولوژی روز دسترسی داشته باشند، اما باید فرصت ایجاد شده بهگونهای مدیریت شود تا ظرفیت داخلی افزایش یابد. نکته مهم این است که دولت باید با لغو تحریمها همچنان فرصت را در اختیار شرکتهای داخلی قرار دهد تا در کنار بهرهمندی از ظرفیتهای شرکتهای خارجی فرصت انتقال تکنولوژی فراهم شود و کالای ساخت داخل با کیفیت بالاتر از گذشته تولید شود.»
وی میافزاید: «دولت نباید یکباره درهای سرمایهگذاری را برای برندهای خارجی باز کند زیرا به دلیل کیفیت بالای محصولات این برندها تمایل دستگاههای اجرایی برای خرید این محصولات بیشتر و این فضا موجب نابودی صنعت نوپای تجهیزات داخلی صنعت نفت خواهد شد.»
از دید این فعال بخش خصوصی، در زمان تحریم برخی از شرکتها به توانمندی بالایی دست یافتهاند اما این توانایی در مقایسه با مشابه خارجی همچنان ضعیف است. اگر وزارت نفت در خرید تجهیزات به داخلیها اعتماد و اکتفا نکند شرکتهای دانشبنیان داخلی که با زحمت بسیار فعال شدهاند، نابود خواهد شد. برای نمونه در حال حاضر تنها چند شرکت داخلی به تولید کاتالیست صنعت نفت و گاز دست یافتهاند، برندهای خارجی تولید کاتالیست در مدت کوتاهی از پیشبینی برای لغو تحریمها با ایرانیها وارد مذاکره شدند، بدون شک در شرایط رفع تحریم برندهای خارجی مورد تایید قرار خواهد گرفت و تکنولوژی کسب شده از بین خواهد رفت.
تاکید بر اقتصاد مقاومتی در پساتحریم
بدون شک این نگرانی در صورت مدیریت صحیح قابل رفع است و نگرانی صمیمی دهکردی این تولیدکننده داخلی نسبت به باز شدن درها روی برندهای خارجی نیز قابل حل خواهدبود البته این نگرانی تنها مختص این فرد نیست زیرا احمد جدیر، مدیرعامل شرکت مدیریت- تدارکات و ساخت طوس تولیدکننده دیگر تجهیزات صنعت نفت با تایید این مطلب به «فرصت امروز» میگوید: «لغو تحریمها اتفاقات خوبی را برای کشور و صنعت رقم خواهد زد زیرا مشکلات مسائل بانکی حل خواهد شد اما آنچه در این میان بیش از هر چیزی اهمیت مییابد، مدیریت دولت در شرایط پساتحریم است.»
وی با بیان اینکه اگر دستورات اقتصاد مقاومتی همچنان سرلوحه دولت باشد، جای نگرانی در پساتحریم وجود ندارد، میافزاید: «بعد از لغو تحریمها دولت میتواند میان شرکتهای داخلی و خارجی تعامل سازنده برقرار کند اما اگر در این کار ناموفق شود صنعت داخلی زمین خواهد خورد زیرا علاقه برای خرید محصولات خارجی با وجود تحریمها بسیار بالا بود حال با لغو تحریم و نبود برنامه مدون و مشخص بیشتر نیز خواهد شد.»
جدیر که سازنده دکل نفتی است، مدیریت سیاسی را در شرایط پساتحرم بسیار تاثیرگذار میداند و اعلام میکند «لغو تحریم فرصتساز است اما شرط آن مدیریت صحیح دولت است، گرچه من به آزاد شدن پولهای بلوکهشده کشور زیاد امیدوار نیستم.»
در نگاه کوتاه به فعالیت بخش خصوصی در تجهیزات صنعت به آمار خودکفایی 70درصدی داخلی در صنعت نفت میرسیم گرچه از ظرفیت داخلی تنها 30درصد استفاده میشود. با توجه به سابقه مدیران نفتی برای کالاهای خارجی نگرانی تولیدکنندگان بهحق است اما در این میان نیما صادقی، رییس هیاتمدیره شرکت کسراوند بزرگترین اتفاق خوب در صنعت نفت را ایجاد امید میداند و به «فرصت امروز» میگوید: «اثر واقعی لغوتحریمها در این صنعت زمانبر خواهد بود با این وجود شاید در ابتدای لغو تحریمها موج حضور شرکتهای خارجی زیاد شود اما در نهایت شرکتهای داخلی مورد توجه قرار خواهند گرفت.» وی با بیان اینکه تولیدکننده حقیقی صنعت نفت نباید از رقبای خارجی ترس و واهمه داشته باشد، میافزاید: «باید تولیدکنندگان داخلی نقایص خود را رفع کنند، این شرکتها که در تحریم با سیاستگذاری مناسب به حیات خود ادامه دادند و حتی پیشرفت نیز داشتند، میتوانند در پساتحریم نیز موفق باشند.»
وی معتقد است که شرکتهای خارجی دانش فنی بالایی دارند، ما میتوانیم با یافتن راهکار با این شرکتها وارد رقابت شویم. سود توافق بیش از ضرر است و باید از فرصت ایجاد شده استفاده کنیم.