دولت باید مشکلات معدن‌ داران را حل کند

قوانین سختگیرانه از یک‌سو و رکود حاکم بر بازار از سویی دیگر شرایط دشواری را برای معادن کشور رقم زده است. در همین راستا «فرصت‌امروز» با علاءالدین میرمحمد صادقی، رئیس انجمن صنایع و معادن گچ و رئیس خانه معدن کشور درباره معادن و شرایط حاکم بر آنها به گفت‌وگو پرداخت.

***

وضعیت معادن و صنایع معدنی در ایران در حال حاضر به چه صورت است؟

ایران یکی از کشورهایی است که از معادن و ذخایر زیادی برخوردار است و حدود 60 نوع ماده معدنی در ایران وجود دارد که کمتر کشوری این تعداد ذخایر معدنی متنوع را داراست و به نظر من یکی از فرصت‌های بسیار خوبی است در صورتی که به معادن توجه کرده و از این ذخایر استفاده کنیم و با افزایش صادرات فعالیت بیشتری صورت گیرد تا به این وسیله ارزآوری از طریق فروش مواد معدنی صورت گیرد.

مشکلات فعلی معادن کشور چیست؟

اکتشاف معادن و بهره‌برداری از آن دارای مشکلات فراوانی از جمله مشکلات طبیعی است زیرا معادن در نقاط دور‌افتاده و صعب‌العبور قرار دارند و رفت‌و‌آمد در معادن و سرمایه‌گذاری در این نقاط دارای ریسک زیادی است و نکته قابل توجه این است که برخلاف سایر رشته‌ها که شما اگر قصد سرمایه‌گذاری در صنعتی را دارید، اختیار انتخاب محل فعالیت شما با توجه به محیط، تسهیل فعالیت‌ها، رفت‌و‌آمد راحت کارگران و پرسنل و بسیاری فاکتورهای دیگر براساس سلیقه و دلخواه شماست اما در معادن شرایط متفاوت است زیرا به‌عنوان مثال معدن کشف شده در روستاهای دورافتاده مشهد، کرمان و... است که مسیری صعب‌العبور دارد، که به‌هرحال باید این شرایط را بپذیرید و سرمایه‌گذاری کنید و در چنین شرایطی باید کمکی از سوی دولت باشد که این مشکل را برای سرمایه‌گذار سهل و آسان کند.

مشکل دیگری که در کار معدن‌ بسیار به چشم می‌خورد، معارضان محلی هستند زیرا هنگامی که یک معدن‌کار پس از پشت سرگذاشتن یک سلسله تشریفات طولانی، معدنی را کشف می‌کند و با دریافت پروانه بهره‌برداری قصد استفاده از این ذخیره معدنی را دارد، دچار معارضان محلی خواهد شد که سراغ معدن‌دار رفته و با اعتراض به او در برخی مواقع مانع بهره‌برداری معدن‌دار خواهند شد در‌حالی‌که اقدامات فراوانی صورت گرفته تا به این مرحله برسد.

مشکل بعدی معادن ما مسئله محیط‌زیست است، زیرا در برخی مواقع محیط‌زیست مانع کار معدن‌دار می‌شود به‌عنوان مثال و براساس برخی اظهارات منطقه‌ای که در آن معدن کشف می‌شود، پیش از این محل رفت‌و‌آمد وحوش بوده و اگر اقدامات معدنی در این منطقه صورت بگیرد موجب به زحمت افتادن این حیوانات خواهد شد، بنابراین محیط‌زیست اجازه بهره‌برداری به معدن‌دار نمی‌دهد. مسئله دیگری که معدن‌کاران با آن مواجه هستند، موضوع کارگران و وضعیت امکانات رفاهی آنهاست. باید کلیه شرایط لازم برای زندگی کارگران در نزدیکی معدن فراهم باشد زیرا در اکثر مواقع معادن از شهر فاصله زیادی دارد که باید برای آنها شرایطی را فراهم کند تا همه این مشکلات سهل شود. از نظر من در حال حاضر مهم‌ترین مشکل معادن ما در کشور مباحث مذکور هستند که باید به آنها توجه جدی شود.

از نظر شما جایگاه و نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت در رونق معادن و رفع رکود فعلی این بخش چیست؟

از نظر من کاری که وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند در این زمینه انجام دهد در درجه اول رفع کمبودهای فعلی است و اگر قصد صدور پروانه بهره‌برداری یا اعطای مجوز اکتشاف به متقاضی دارند، باید کلیه مشکلات خود را با محیط‌زیست و معارضان محلی پیش از صدور پروانه و آغاز سرمایه‌گذاری حل کنند تا متقاضی که قصد سرمایه‌گذاری در این بخش را داشته و آماده آغاز کار خود است با معارضان و مشکلات ریز و درشت احتمالی دست و پنجه نرم کند و دولت باید نسبت به این موارد توجه بیشتری داشته باشد زیرا اگر به معادن توجه بیشتری داشته باشد از نظر من یک سرمایه خدادادی و ذی‌قیمتی است که باید سعی شود با برنامه‌ریزی، استفاده بهتری از این سرمایه‌ها داشته باشیم.

طبق قانون معادن، بانک‌ها می‌توانند با وثیقه گرفتن پروانه بهره‌برداری معدن، تسهیلات لازم را در اختیار معدن‌کار بگذارند که متاسفانه تاکنون بانک‌ها به این موضوع یا عمل نکرده یا فعالیت بسیار ضعیفی داشته‌اند که باید اصلاح شود زیرا پروانه بهره‌برداری معدن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و دارای ارزش و قیمتی است که با مطالعه به معدن‌دار داده شده بنابراین روی این ارزش بانک‌ها را موظف کنند تا تسهیلات مورد نیاز معدن‌دار پرداخت شود. از طرفی نرخ بهره وام پرداختی به معدن‌داران هم موضوعی است که باید مورد توجه قرارگیرد زیرا باید با نرخ‌های معمولی تفاوت جدی داشته باشد. در سایر کشورها تسهیلاتی با نرخ‌های 3، 4درصدی پرداخت می‌شود که در کشور ما این‌گونه نرخ‌ها کاملا بعید است اما نرخ‌های فعلی 25، 30‌درصدی هم به هیچ عنوان برای معدن‌کار توجیه اقتصادی ندارد و به نتیجه نخواهد رسید.

نرخ بهره مناسب معدن‌داران چند ‌درصد است؟

از نظر من پس از اینکه سوددهی معدن مورد نظر مورد بررسی قرار گرفت، باید تسهیلاتی با نرخ‌هایی 7، 8‌درصدی پرداخت شود. البته ما می‌دانیم که دولت و بانک‌ها مشکلاتی دارند اما با این وجود باید نسبت به معدن‌داران نگاهی ویژه داشته باشند تا بتوانیم با شرایط مطلوب ایجاد شده با سایر کشورها به همکاری و رقابت بپردازیم.

حضور هیات‌های خارجی در ایران تا چه حد می‌تواند به رونق معادن کشور کمک کند؟

اگر ما در سرمایه‌گذاری خارجی از همه کشورها استفاده کرده و سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم مطمئنا مفید خواهد بود و به رونق فعالیت‌های‌مان کمک جدی خواهد کرد خصوصا در بخش معدن، اما باید زمینه کار را ایجاد کرده تا هم امنیت لازم برای آنها ایجاد شود و هم سیاست‌هایی در جهت تشویق آنها صورت گیرد زیرا با شرایط فعلی ایران بهترین شرایط را برای سرمایه‌گذاری دارد اما به شرطی که سرمایه‌گذاران فقط به فکر فروش کالاهای خود در ایران نباشند بلکه با سرمایه‌گذاری مشترک با ایران بتوانند سود خوبی به دست آورند.

آیا امیدی به رونق معادن درآینده دارید یا خیر؟

یقینا در آینده معادن خصوصا معدن مس، سنگ آهن و... که تولیدات آنها در صنایع مختلف استفاده می‌شود حتما رونق بهتری خواهیم داشت.

درخواست و توصیه شما به دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت چیست؟

مهم‌ترین درخواست من از دولت، پرداخت تسهیلات با نرخ بهره کم به معدن‌کاران در درجه اول و سپس کمک دولت به معدن‌داران برای تامین ماشین‌آلات و تجهیزات مورد نیاز است تا با تعرفه‌ای ناچیز اجازه ورود هرگونه تجهیزات مورد نیاز به داخل کشور را داشته باشند تا معادن بتوانند با تکنولوژی بهتری به فعالیت خود ادامه دهند و از رکودی که در حال حاضر گریبانگیر آنهاست، رهایی یابند.