براساس گزارشهایی که سازمان میراث فرهنگی در ماههای اخیر داده است، همچنین به استناد یکی از گفتههای اخیر ریاست این سازمان مبنی بر افزایش دو برابری ورود گردشگران خارجی در نیمه اول امسال نسبت به زمان مشابهش در سال گذشته و خبر از ظرفیت در حال تکمیل هتلها در سال 2015 گواه این است که گردشگری که شاید هنوز نمیتوان نام صنعت را بر آن گذاشت در سال جاری با یک هجمه روبهرو شد.
اگرچه در این هجمه، اختلال در ارائه خدمات و سرویس اجتنابناپذیر به نظر میرسد، اما میتواند گردشگری را با سوالات جدیتری روبهرو و نیازهای اصلی آن نمود بیشتری پیدا کند. اگر تا دیروز با رویکرد داخلی و در اندازههای کوچکی به مشکلات این حوزه پرداخته میشد، امروز صحبت از خودروی مخصوص گردشگری مطابق با استانداردهای جهانی است، این اتفاق گویای آن است خواستههایی که تا پیش از این از سوی برخی فعالان بخشخصوصی و کارشناسانی مطرح میشد که گردشگری دغدغه اصلی زندگیشان بود کمکم راهش را به سطوح مدیریتی سازمان باز کرده است.
چالشی که بهتازگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آن پیشقدم شده و سعید شیرکوند، معاون برنامهریزی و سرمایهگذاری سازمان با ارائه پیشنهادی، ایجاد تسهیلات لازم برای خرید این خودروها را از دولت خواستار شده است.
معاون پژوهشکده گردشگری معتقد است گردشگری مشکلات و در کنارش نیازهای زیادی برای صنعت شدن دارد، علی رحیمپور که نزدیک به دو دهه تجربه فعالیت، مدیریت و تالیف در حوزه گردشگری را در کارنامه دارد در اینباره به فرصت امروز میگوید: ما در این زمینه مشکلات زیادی داریم، برای تردد در مرکز شهر و منطقه طرح و حتی برای توقف مقابل هتلها چالش داریم. اتوبوسها و اتومبیلهای ویژه برای گردشگران نداریم. مثلا همه هتلهای پنج ستاره دنیا اتومبیلهای VIP دارند که نوع و رنگ آنها کاملا مشخص و متمایز است اما در کشور ما اینطور نیست. این خودروها برای مقامات عالی، بازرگانان، هنرمندان، دیپلماتها و افراد خاص استفاده میشود و مبلمان خاصی دارند. این اتومبیلها میتواند در بسیاری از مراسمها و اجلاس به کار رود و لازم است معافیتهای مالیاتی برای ورود این خودروها فراهم شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میافزاید: جامعه تورگردانان ایران باید آمار دقیقی از نیاز داخلی خودرو برای گردشگران اعلام کند و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزارت بازرگانی و دولت باید کمک کنند تا این خودروها با عوارض گمرکی پایین وارد شود.
صنعت گردشگری خودرو ندارد
پیشنهاد علی رحیمپور، معاون پژوهشکده گردشگری را به گوش رییس جامعه تورگردانان ایران رسانیدم، ابراهیمپور فرج که بهتازگی این آمار را به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داده است، حملونقل را از بزرگترین مشکلات و موانع بر سر راه صنعتی شدن گردشگری عنوان کرده و توضیح میدهد: واقعیت این است که ما خودروی مناسب برای گردشگران نداریم، وقتی به آنها درباره همه قوانین و مقررات و آداب و فرهنگ اینجا توضیح میدهیم، همه را میپذیرند و خوشبختانه در این زمینه مشکلی نداریم اما از ما میپرسند آیا این اتومبیلها با این امکانات کم هم جزو قوانین و مقررات کشور شماست.
پورفرج میافزاید: کشور ما پر از آثار فرهنگی است و گردشگری هم که به ایران میآید برای تفریح و ساحل دریا رفتن نمیآید، گردشگران ما فرهنگی یا طبیعتگرد هستند، به همین دلیل ممکن است در یک مسیر که تعدد اثر طبیعی یا تاریخی وجود دارد هشت تا 10 ساعت در اتوبوس باشند، اتوبوسی که کولرش مشکل دارد، میکروفن برای راهنما که قرار است چند ساعت درباره ایران برای گردشگران حرف بزند، ندارد، فاقد سیستم بهداشتی است، یخچال مناسب ندارد و غیره، ما باید مشکل حملونقل زمینی را برای گردشگران حل کنیم چون به هر حال آنها به استانداردهای هوایی ما اطمینان ندارند. همه این مشکلات را داریم اما میخواهیم ایران را به بهترین نحو معرفی کنیم.
رییس جامعه تورگردانان حملونقل مطلوب را در گردشگری جزو ضرورتها میداند و معتقد است موجب بالا رفتن کیفیت سفر و افزایش رضایت شده و استقبال گردشگران را بالا میبرد. وی ادامه میدهد: در حال حاضر اگر تعداد گردشگر 9 نفرباشد باید از اتوبوس استفاده کنیم چون در ون به دلیل نداشتن صندوق بار از صندلیهای عقب برای بار مسافران استفاده میشود و استاندارد آن پنج نفر است. برای هر نفر در ون روزی 200 هزار تومان هزینه و در اتوبوس هر نفر 650 هزار تومان هزینه میشود. حالا فکر کنید این اختلاف قیمت بین ون و اتوبوس و تعداد گردشگر چقدر میتواند برای توریست ابهام ایجاد کند.
پورفرج از پروژهای حرف میزند که جامعه تورگردانان در آن تعداد خودروهای مورد نیاز گردشگری را به سازمان میراث فرهنگی و سازمان توسعه تجارت ارائه کرده است، او توضیح میدهد: ما به اتوبوس، ون، خودروی مینیبوس یعنی خودرویی بین اتوبوس و ون و خودروی آفرود که گردشگران برای دشت و صحرا از آن استفاده میکنند، نیاز داریم. ما میخواهیم دولت تسهیلاتی ایجاد کند که این خودروها که مخصوص گردشگری است، در یک مقطع به ایران وارد شود چون امکان ساخت آنها در داخل کشور وجود ندارد.
رییس جامعه تورگردانان ایران در تشریح آمار موردنیاز میگوید: در حال حاضر 300 دستگاه اتوبوس، 400 دستگاه مینیبوس (ظرفیت 15 تا 20 نفر) هزار دستگاه ون و 150 دستگاه آفرود نیاز داریم.
این مقام مسئول ادامه میدهد: هتلهای ما در حال حاضر برای جابهجایی مسافر در تعداد هفت تا هشت نفر ون ندارند و مجبورند برای اینکار از دو یا سه خودروی سواری استفاده کنند.
پورفرج میگوید: این نیاز تقریبا برای سه سال در کشور ما پاسخگوست و بعد از آن باید به فکر تجدید آنها باشیم.
آموزش رانندههای حرفهای
رییس جامعه تورگردانان ایران پروژه دیگری را در برنامه دارد. او میگوید: ما در حال برنامهریزی برای آموزش رانندهها هستیم که بتوانند به زبان خارجی، مهارتهای اجتماعی، معاشرت با استانداردهای بینالمللی مسلط شوند زیرا در واقع نماینده ایران در تورهای گردشگری هستند.
یک فعال گردشگری نیز رفع مشکلات حملونقل را در گردشگری ضروری عنوان کرده و به فرصت امروز میگوید: در بسیاری از شهرهای توریستی در جهان اتوبوسهای دوطبقهای، گردشگران را در شهر جابهجا میکنند و طبقه بالا که روباز است چشمانداز قابلتوجهی به گردشگر میدهد، اما متاسفانه این اتوبوسها در کشور ما وجود ندارد در حالی که شهرهایی مانند تهران، اصفهان و چند شهر دیگر ما برای ارائه تعریف واقعی و کاملتری از شهر به گردشگر، به این اتوبوسها نیاز دارند.
وی که در یکی از شرکتهای خدمات جهانگردی نیز مشغول به کار است از یکی دیگر از مشکلا ت عمده اتوبوسهای گردشگری نیز صحبت میکند، او میگوید: نبود سیستم بهداشتی در اتوبوسها از دیگر مشکلات گردشگران است. او ادامه میدهد: از آنجایی که تخلیه سیستم بهداشتی این اتوبوسها در کشورهای دیگر عموما در ایستگاه پمپ بنزین انجام میشود و در کشور ما چنین سیستمی در این ایستگاهها تعبیه نشده است، اتوبوسها همچنان بدون سیستم بهداشتی هستند و این نیاز احساس میشود که سازمان میراث فرهنگی با همکاری سازمانهای دیگر امکان ایجاد سیستم تخلیه سرویس بهداشتی اتوبوسها را در ایستگاههای پمپ بنزین فراهم کند. این فعال گرشگردی که خواست نامی از او نبریم، از ایجاد تسهیلاتی برای تردد اتوبوسهای گردشگران در منطقه طرحدار شهرها و توقف آنها در مقابل هتلها بهعنوان یک ضرورت نام برد.
گردشگری شاید تا تبدیل شدن به یک صنعت راه زیادی در پیش داشته باشد، اما به نظر میرسد، حضور و تداوم تردد گردشگران بتواند این راه را کوتاهتر کند، این حضور چقدر تدوام خواهد داشت و رشد امکانات گردشگری در این مسیر چقدر سهم دارد، باید منتظر بمانیم.