خط لوله به تاریخ پیوست، آینده از آن LNG است

بـراسـاس اطــلاعــات و تحلیل‌هایی که اخیرا از سوی رسانه‌ها منتشر شده است، آندره شیپیلوف تحلیلگر حوزه انرژی و مامور سابق سازمان اطلاعات شوروی سابق (KGB)‌ دیدگاه‌های خود را پیرامون وضعیت قیمت گاز و اثرات آن بر روسیه بیان کرده است. شیپیلوف در ارتباط با وضعیت فعلی بازار معتقد است، آینده روشنی برای بازارهای گاز وجود نداشته و پس از سقوط نفت، هم‌اکنون نوبت گاز است تا به روند نزولی خود در بازار ادامه دهد. وی حتی ابعاد سقوط قیمت گاز در بازارهای جهانی را بسیار بیشتر و گسترده‌تر از نفت برآورد کرده است.

دلیل اصلی این مسئله از سوی این تحلیلگر روس، تغییرات اساسی ایجاد شده در تکنولوژی انتقال و ذخیره‌سازی گاز است. شیپیلوف معتقد است دوران خط لوله‌ها گذشته و آینده از آن LNG است چرا که تکنولوژی‌های جدید این امکان را فراهم کرده تا با هزینه‌ای کمتر و بدون نیاز به احداث خط لوله‌های گران قیمت، گاز را به‌صورت مایع درآورده و آن را به مقصد منتقل کنند. از سوی دیگر امنیت بالای صادرات گاز به‌صورت مایع مزیت بزرگ دیگری نسبت به روش سنتی احداث خط لوله به شمار می‌رود.

شیپیلوف در ارتباط با نحوه ذخیره‌سازی گاز می‌گوید: «گاز ال‌ان‌جی قابل اشتعال بوده و هنگام تبخیر بخش بسیار کوچکی از آن هدر می‌رود که می‌توان از آن جلوگیری کرد.» این کارشناس روس ادامه داد: «ذخیره کردن گاز ال‌ان‌جی عملا به انرژی خاصی نیاز ندارد و نحوه ذخیره‌سازی آن تقریبا مشابه نفت است.» عضو سابق سازمان جاسوسی شوروی سابق معتقد است روسیه در زمینه تکنولوژی مورد نیاز جهت تولید گاز طبیعی مایع (LNG) از رقبای خود عقب‌تر است و این نقطه ضعف ممکن است به مانعی جدی بر سر راه برنامه‌های توسعه صادرات گاز این کشور بدل شود. 

شیپیلوف اظهار داشت: «زمانی که کشورهای دیگر مشغول سرمایه‌گذاری و تحقیق روی زیرساخت‌های ال‌ان‌جی و استفاده از تکنولوژی‌های جدید بودند، مسکو احداث خط لوله و صادرات گاز از این طریق را آغاز کرد و به نظر می‌رسد که مسکو در این رابطه مسیر اشتباهی را طی کرده است.» وی در ادامه توضیح داد: «نخستین کارخانه تولید گاز ال‌ان‌جی روسیه در سال 2006 ساخته شد و بعد از گذشت سه سال، پوتین از ساخت دومین کارخانه ال‌ان‌جی خبر داد که فرآیند ساخت‌و‌ساز آن هنوز به اتمام نرسیده است. فراموش نکنید که تفاوت بسیار زیادی میان نفت و بازار گاز ال‌ان‌جی وجود دارد، بازارهای ال‌ان‌جی کوچک‌تر بوده و ساخت ترمینال‌های متعدد ال‌ان‌جی می‌تواند تعادل بازار را از بین ببرد و این اتفاقی است که در حال وقوع بوده و بازارهای گاز را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.»

این کارشناس حوزه انرژی افزود: «در سال‌های اخیر ترمینال‌های ال‌ان‌جی متعددی ساخته شده و در سال 2016 نیز بر تعداد آنها افزوده خواهد شد. نکته قابل توجه به اوج رسیدن ساخت آنها در سال 2017 است. این موضوع به همراه کاهش تقاضا برای گاز در جهان سبب کاهش شدید قیمت گاز در بازار خواهد شد.»

پیش‌بینی سقوط قیمت گاز تنها منحصر به آندره شیپیلوف نبوده و کارشناسان دیگری نیز به کاهش تقاضا و افزایش عرضه در بازارهای جهانی گاز اشاره کرده‌اند. در همین راستا «دیوید هیوت» تحلیلگر ارشد موسسه Credit Suiss در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترزگفت: «آسیا که تا پیش از این وارد‌کننده گاز ال‌ان‌جی بوده، به‌زودی شاهد تولید مازاد بر نیاز خود بوده و این موضوع در سال 2017 میلادی به اوج خود خواهد رسید.»

به عقیده آقای شیپیلوف در سایه توسعه و گسترش روزافزون استفاده از تکنولوژی‌های نوین در تولید گاز ال‌ان‌جی، روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گاز در جهان با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو خواهد شد. بازارهای گاز در حال حاضر اشباع شده‌اند و بهره‌برداری پی‌در‌پی از ترمینال‌های ال‌ان‌جی در اروپا و سایر نقاط جهان، بیانگر آن است که چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای برای روسیه در بازارهای گاز جهان در آینده وجود ندارد.