طبق گزارش های رسمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، یک درصد از شهر تهران روی گسل قرار دارد که تعداد پلاک های قابل توجهی روی این گسل ها واقع شده اند. این مرکز همچنین اعلام کرده است که زلزله 7 ریشتری در تهران می تواند چند صد کشته برجا بگذارد.
حال اینکه از آخرین اقدامات وزارت راه و شهرسازی برای کاهش تعداد تلفات در مواجهه با زلزله تهران؛ تهیه نقشه پهنه های گسلی تهران است که هر چند این نقشه تهیه شده اما در اختیار عموم قرار نگرفته است و گفته می شود اگر اطلاعات نقشه گسل ها در اختیار عموم قرار بگیرد، واحدهای مسکونی بسیاری روی دست بساز و بفروش های می ماند. البته شرکت های ساختمانی هم از مسیر گسل های تهران اطلاع دقیقی ندارند و بدون اطلاع از مسیر گسلی ساخت و ساز ها و انبوه سازی در تهران انجام شده است.
تهدید مرگ مناطق تهران با انتشار نقشه گسل
براساس گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران، طول گسل ها در محدوده تهران 410 کیلومتر است که 249 کیلومتر آن از داخل شهر تهران می گذرد و مساحت کل پهنه های گسلی 80کیلو مترمربع و مساحت کلی پهنه های گسلی شهر تهران 47کیلو مترمربع است. هر چند اطلاعات کمی از طول و مساحت گسل های تهران اعلام و گفته شده که گسل های نیاوران، کهریزک و ری از تهران می گذرد اما حریم این گسل ها اعلام نمی شود. بابک حاجیان، کارشناس بازار مسکن در گفت وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه موضوع گسل های تهران یک موضوع امنیتی است، گفت: به طور قطع اگر این موضوع علنی شود نه تنها واحدهای مسکونی آن منطقه ای که در مجاورت گسل قرار دارد، به فروش نمی رود، بلکه اقتصاد منطقه هم از بین می رود.
مدیرعامل شرکت ساختمان و خدمات نوساز ادامه داد: این تجربه را چند سال قبل داشتیم و زمانی اعلام شد که گسلی از منطقه گیشا عبور می کند که در آن دوره قیمت خانه های گیشا به شدت کاهش پیدا کرد و بافت شهری این منطقه مرد.
وی با تأکید بر اینکه دولت به هیچ وجه نباید نقشه های گسلی را اطلاع رسانی کند، گفت: انتشار نقشه های گسلی باعث مرگ بافت اقتصادی و شهری یک منطقه می شود و آن منطقه از جمعیت خالی می شود.
معتقدم دولت باید وارد بحث اجرا و مقاوم سازی این مناطق شود و مشوق های قوی برای بازسازی واحدهای مسکونی و تجاری این مناطق در نظر بگیرد. حاجیان ادامه داد: دولت باید وارد اجرا شود و موضوع گسل های تهران یک موضوع امنیتی است که باید در شورای امنیت ملی مطرح شود نه اینکه با اطلاع رسانی آن امنیت ذهنی مردم را مشوش کنیم.
شرکت های ساختمانی به نقشه گسل دسترسی ندارند
هر چند عده ای معتقدند نقشه های گسلی نباید در اختیار عموم قرار بگیرد اما عده ای از کارشناسان هم می گویند که این نقشه ها باید حداقل سه دهه قبل تهیه می شد و در اختیار شرکت های ساختمانی و مردم قرار می گرفت تا ساخت و ساز مطابق این نقشه ها انجام می شد و مخفی نگه داشتن مسیر عبور گسل ها یک تصمیم نادرست است که به افزایش میزان تلفات دامن می زند.
بیت الله بدرلو، کارشناس مسکن و استاد دانشگاه در گفت وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه درآیین نامه های مربوط به کشور آمریکا بحث فاصله ساختمان ها از گسل بسیار مهم است و این موضوع مشخص و منعکس شده، گفت: در آیین نامه های این کشور پهنه های گسلی مشخص و مسیر آن به صورت دقیق مشخص است و این اطلاعات در اختیار عموم قرار دارد.
وی افزود: در آیین نامه های ساختمانی کشور ما هم تمهیداتی برای ساخت و ساز در مجاورت گسل ها پیش بینی شده اما شرکت های ساختمانی دسترسی به موقعیت این گسل ها ندارند و این اطلاعات به شرکت های مهندسی و ساختمانی نمی رسد.
مدیرعامل شرکت ساختمانی صابر کوشان با بیان اینکه عدم انتشار این نقشه های عبور گسل ها با توجیه هایی مانند اینکه ممکن است که واحدهای مسکونی آن منطقه به فروش نرود یا مشکلاتی برای انبوه سازان ایجاد کند، بسیار غلط و اشتباه است، اظهار داشت: دولت می تواند اقدام به نوسازی و مقاوم سازی ساختمان های حریم گسل کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از ساختمان های مهم و مراکز حساس در مجاورت گسل ها ساخته شده اند که اگر نقشه گسل ها منتشر شود دولت باید برای این موضوع که چرا مراکز حساس در کنار گسل ها ساخته شده، پاسخگو باشد.
هر چند نقشه پهنه های گسل های تهران به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده است و مسئولان در تلاش هستند در طرح جامع تهران هم این نقشه ها به تصویب برسد اما تاکنون هیچ یک از شرکت های ساختمانی به این نقشه ها دسترسی نداشته اند و اساساً ساخت و ساز بدون توجه به حریم گسل ها انجام شده است و انتشار این نقشه ها می تواند تمرکز جمعیتی تهران را به طور کلی تغییر دهد.
ارتباط با نویسنده : nazila.mahdiani@gmail.com