دولتیها و غیردولتیها هفته گذشته میزبان هیأت عمانی بودند، کشوری که دوستی دیرینهای با ایران دارد و وزیر امور خارجه کشورمان معتقد است سقفی برای روابط با آنها وجود ندارد و همه حوزهها میتوانند روی توسعه روابط ایران با این کشور حساب کنند؛ کشوری که نقش مثبتی در مذاکرات هستهای برای کشورمان داشت و به نظر میرسد ایران در گسترش روابط اقتصادی و تجاریاش برنامهای جدی برای عمان دارد.
از روابط بانکی گرفته که قرار است فراتر از بانکهای دو کشور باشد تا حملونقل و نفت و انرژی و صنعت، موضوع مذاکرات هیات عمانی و در رأس آن وزیر امورخارجه این کشور با همتایان ایرانی بود؛ دوست و همسایه عرب در منطقه و همیشه معتمد برای ایران، آن هم در روزهایی که کشورهای عرب به واسطه مناسباتشان با عربستان و از سویی دیگر موضعگیری ایران و عربستان درمقابل هم، روابط شکنندهای با ایران دارند، اما به گفته رئیس اتاق ایران تجارت با عمانیها قرار است جایگزین بخش عمدهای از تجارت با کشورهای جنوب خلیجفارس شود. با این تصمیم ایران و عمان میروند تا در خلیجفارس حرفهای جدیدی داشته باشند.
محسن جلالپور ارتقای سطح روابط اقتصادی و تجاری با عمان را از برنامههای جدی بخشخصوصی میداند. او رفع مشکلات و موانع میان دو کشور را شرط محقق شدن این تصمیم دانسته و به «فرصت امروز» میگوید: در حال حاضر سطح تجاری ما بسیار اندک است و کالاهای دو کشور از طریق دوبی تردد میشود، چون واردات کالای ایرانی از طریق دوبی برای عمانیها سریعتر و تعرفه پایینتری دارد.
به گفته جلالپور، نبود خط منظم دریایی بین دو کشور و عدم شناسایی تجار ایرانی از ظرفیتهای این کشور موانع دیگری برسر راه افزایش ارتباطات تجاری با عمان است. جلالپور، پروژههای راهسازی و بنادر، فعالیت در زمینه دارویی و شرکتهای دانشبنیان را حوزههای مناسب برای حضور فعالان اقتصادی در عمان میداند. به گفته رئیس اتاق ایران، گسترش خدمات فنی و مهندسی با توجه به سند 2020 عمان از دیگر تصمیمات فعالان این بخش است.
کار سخت ایرانیها در عمان با حضور هندیها
اما عدم شناخت فعالان اقتصادی از ظرفیتهای عمان از زبان یکی از بازرگانان ایرانی که فضای کار در این کشور را تجربه کرده، تعبیر دیگری هم دارد. داوود باقرزاده وجود هندیها در عمان و تسلط و نفوذ آنها بر کل سیستم اداری و سازمانهای این کشور را مانع مهمی بر سر راه فعالان اقتصادی ایران و دیگر کشورها در عمان میداند. او معتقد است که اگر بخشخصوصی ایران بخواهد حضورش را در عمان بیشتر و جدیتر کند باید حمایت دولت را داشته باشد، چراکه درغیر این صورت کار برای بخشخصوصی سخت و هزینهها برایش بالاتر میرود.
به گفته باقرزاده، ایرانیها برای تجارت اقلام متوسط در این کشور با هندیها چالش خواهند داشت. باقرزاده با بیان این مطلب که دولت باید در برنامههایش برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی حساب شده پیش برود، به «فرصت امروز» میگوید: عمان از طریق آفریقا و از بسیاری از کالاهای آمریکایی و همچنین اروپایی تغذیه میشود و برندهای مشهور دنیا در این کشور حضور دارند. اما با وجود این توصیفات از بازارعمان این بازرگان معتقد است به علت مشترکات فرهنگی و مذهبی و روابط حسنه دیرینهای که دو کشور دارند و همچنین علاقه عمانیها به ایران، دولت با تصمیمگیری هدفمند میتواند نقشه کارآمدی را برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی با این کشور ترسیم کند.
محسن ضرابی، رئیس اتاق مشترک ایران و عمان نیز دیپلماسی گرم و روابط دیرینه میان دو کشور و همچنین ثبات عمان در روابطش را پشتوانه حل مشکلات حضور فعالان ایرانیها در این کشور میداند. به گفته وی، ریسک پایین، تورم زیر 3 درصد، رتبه 57 در کسبوکار و هزینههای تأمین مالی زیر 5 درصد میتواند شرایط خوبی برای سرمایهگذاران ایرانی باشد. ضرابی به «فرصت امروز» میگوید: عمان به دلیل محدودیت در منابع نفتی، شرایط بسیار مناسبی در حوزه سرمایهگذاری و تجارت خارجی تعریف و زیرساختهای بسیار خوبی را فراهم کرده است.
به گفته وی، سه بندر اصلی صحار، دوقم و صلاله که در نزدیکی هر کدام مناطق آزاد تأسیس شده است، مهمترین بنادر این کشور هستند که توسط شرکتهای برند و معتبر در دنیا بهرهبرداری شده و خدمات بسیار خوبی را ارائه میدهند.
عمان حضور بیشتر ایرانیها را میخواهد
رئیس اتاق مشترک ایران و عمان میگوید: عمان تنها کشور عربی است که در حال حاضر به ایرانیها خدمات ویزا میدهد و در مناطق آزاد این کشور میتوان با سرمایه صددرصد خارجی شرکت ثبت کنند و از مالیات معاف هستند. به گفته ضرابی از آنجایی که ایران بازار بزرگی دارد و میتواند هاب منطقه باشد، عمان میخواهد جایگزین امارات و مرکز صادرات و واردات ایران باشد.
رئیس اتاق مشترک ایران و عمان درباره نگرانی از نفوذ هندیها در این کشور ضمن تأیید آن، توضیح میدهد: به خاطر روابط دیرینهای که ایران و عمان دارند، هماکنون، هندیها از حضور ایرانیها در عمان نگرانند، اما به نظر من این اتفاق میافتد چون ایرانیها بسیار توانمند هستند و دولت عمان هم بسیار مایل است که حضور ایرانیها را در آنجا و در بخشهای مختلف بیشتر کند. علاوه بر دولت عمان، بخشخصوصی این کشور هم بسیار مایل است که با بخشخصوصی ایران وارد فعالیتهای مشترک شود. خیلی از عمانیها به خاطر اینکه نفوذ هندیها در آنجا زیاد است احساس نگرانی میکنند، آنها میخواهند به شکلی عمل شود که مافیایی شکل نگیرد.
به گفته ضرابی، ایران میتواند برای تجارتش با آفریقا از طریق عمان برنامههای جدیدی تعریف کند. به گفته وی، اخیراً دولت عمان با صدور ویزا برای تجار از طریق اتاق مشترک موافقت کرد و تجار ایرانی میتوانند ویزای یک ساله دریافت کنند.
به گزارش «فرصت امروز» «یوسف بنعلوی وزیر امور خارجه عمان، «علی السنیدی» وزیر تجارت و صنایع، «حمود بن سنگور آل زدجالی» رئیس بانک مرکزی، آقای «سعود بن احمد البروانی» سفیر عمان در ایران و آقای «عبدالرزاق علی عیسی» مدیرعامل بانک مسقط میهمان اتاق ایران بودند. در این نشست درباره مشکلات و موانع روابط تجاری- اقتصادی میان دو کشور گفتوگو شد. در این نشست عنوان شد، چنانچه سرمایهگذاران ایرانی بخواهند در عمان سرمایهگذاری کنند، اقامت دائم خواهند گرفت.
همچنین قرار شد مشکلات بینبانکی ظرف دو هفته آینده طی نشستی در مسقط به شکلی حل و فصل شود تا تجار ایرانی بتوانند بانکهای عمانی را جایگزین بانکهای اماراتی کنند و از این طریق، پول خود را به ایران منتقل کنند. براساس گزارش اتاق ایران از آخرین آمار تجارت با این کشور در سال 2014، صادرات ایران به عمان 280/6 و واردات 69/5میلیون دلار بوده است.
* ارتباط با کارشناس: minoo.galeh@gmail.com