جایگاه‌داران گاز به دنبال امنیت در سرمایه‌گذاری

سهم سوخت سی‌ان‌جی زمانی افزایش خواهد یافت که دولت امنیت سرمایه‌گذاری را برای بخش خصوصی فراهم کند، مسئله‌ای که این روزها کمتر به آن توجه می‌شود.

با وجود فرارسیدن فصل سرما و افزایش مصرف گاز خانگی سی‌ان‌جی نگرانی از کمبود سوخت گاز برای کارخانجات و جایگاه‌های سوخت سی‌ان‌جی وجود دارد، اگرچه مسئولان بالادستی وزارت نفت از افزایش تولید گاز خبر داده‌اند و رسما اعلام کردند که با این افزایش امسال کمبودی نخواهیم نداشت.

با این وجود، کارگروهی متشکل از کارشناسان شرکت ملی پالایش و پخش، شرکت پخش، شرکت بهینه‌سازی و وزارت نفت در حال بررسی علل مصرف کم سی‌ان‌جی و توسعه زیرساخت‌های آن در کشور هستند تا مشکلات مصرف سوخت سی‌ان‌جی و راه‌های توسعه آن در ناوگان حمل‌و‌نقل سوخت بررسی شود.

قرار است سهم این حامل انرژی به ٣٠ درصد افزایش یابد، این در حالی ‌است که در حال حاضر روزانه حدود ٢٠میلیون‌مترمکعب معادل ٢٠ میلیون لیتر بنزین در کشور سی‌ان‌جی مصرف می‌شود. اگر حداقل پنج میلیون‌متر مکعب سی‌ان‌جی به مصرف کنونی کشور، افزایش یابد می‌توان امیدوار بود که سهم سوخت سی‌ان‌جی به ٣٠ درصد افزایش یابد.

شهاب الدین مناجی، مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی کشور در این‌باره می‌گوید: «اگر بتوانیم با برنامه‌ریزی موانع و مشکلات را شناسایی کنیم و تا پایان سال این مسائل را حل کنیم، بدون شک در آینده نزدیک این سهم را افزایش خواهیم داد.»

مشکلات جایگاه‌داران چیست؟

اما در این میان مشکلات متعددی برای تحقق این مسئله وجود دارد. برای نمونه، افزایش هزینه‌های تعمیراتی خودروهای دوگانه‌سوز نسبت به خودروهای صرفا گازسوز، تعداد کم مبادی سوخت‌گیری و غیره که باید حل شود، همچنین لازم است خودروهای مخصوص سوخت گاز طراحی و ساخته شود تا هزینه تعمیرات این خودروها در صورت خرابی کاهش یابد البته توسعه ایستگاه‌های سوخت سی‌ان‌جی در کشور از دیگر اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد تا تمایل مردم برای استفاده از این سوخت پاک بیشتر شود.

در حال حاضــر، دو هزار و 200 جایگاه ســى‌‌ان‌‌جى در كشور وجود دارد كه براى رســیدن به حالت اســتاندارد آن، نیاز است که هزار و 500 جایگاه ســى‌ان‌جى دیگر ساخته شود. براســاس اطلاعــات موجــود از این تعداد 700 جایــگاه دو منظــوره وجــود دارد و هــزار و 500 جایــگاه تــك منظوره كــه بیــش از 85 درصــد از ایــن جایگاه‌ها متعلــق بــه شهردارى‌هاســت.

دولت به خوبی می‌داند که برای رسیدن به این هدف به سرمایه‌گذار بخش خصوصی نیازی ندارد سرمایه‌گذاری که در چند سال گذشته با سنگ‌اندازی‌های متعدد دیگر تمایلی برای سرمایه‌گذاری ندارد، زیرا به گفته جایگاه‌داران سوخت سی‌ان‌جی در شرایط کنونی این کار توجیه اقتصادی ندارد.

نیــاز داریم که بدون شــك براى رسیدن به این تعداد باید از ظرفیت‌هاى بخش خصوصى اســتفاده شــود، زیرا سهم این بخش از جایگاه‌هاى خصوصى تنها 10 تا 15 درصد است و 85درصد جایــگاه‌داران در اختیار شهردارى‌هاست، البته با تعیین كارمزد ویــژه در دولت یازدهم فضــا به‌گونه اى بــراى حضور بخــش خصوصــى مهیا شــده است اما باید دید این فضا چقدر مى‌تواند به جذب ســرمایه‌گذار خصوصى منجر شود.

ناصر رییسی‌فر، رییس کانون انجمن‌های صنفی جایگاه‌داران سی‌ان‌جی، در این باره به «فرصت امروز» می‌گوید: «اینکه وزارت نفت به دنبال افزایش سهم سوخت سی‌ان‌جی است. موضوع با ارزشی است اما مسئله اینجاست که باید پیش از اجرای این طرح مشکلات جایگاه‌داران را حل کرده و شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنند تا سرمایه‌گذار بخش خصوصی تمایل برای سرمایه‌گذاری داشته باشد.»

کمبود در کلانشهرها

وی می‌افزاید: «هم‌اکنون در کلانشهرها و شهرهای بزرگ مشکل کمبود جایگاه داریم و باید این مشکل حل شود، خوشبختانه کمبود گاز در جایگاه‌ها وجود ندارد و خودروها نیز دوگانه هستند، البته وزیر نفت اعلام کرده، مشکل جایگاه‌داران و مسئله حق‌العمل کاری آنها حل شده است که البته ما امیدواریم با حل این مشکل و پرداخت حق‌العمل‌کاری جایگاه‌داران سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی به دلیل داشتن توجیه اقتصادی پای کار بیاید.» متاسفانه برای جایگاه‌داران با وجود سرمایه‌گذاری که می‌کنند، توجیه اقتصادی و روش‌های علمی بازگشت سرمایه که در سایر شغل‌ها وجود دارد، صدق نمی‌کند. با این حال، این افراد به‌عنوان بازوان اجرایی در کنار دولت حضور دارند و همکاری می‌کنند، بسیاری از جایگاه‌داران با تمام ضرر و زیان موجود پای تعهداتشان هستند و هنوز جایگاهی تعطیل نشده است. اما رییسی‌فر با اشاره به اینکه جلسات متعددی با شرکت ملی پالایش و پخش به منظور حل مشکلات داشتیم، می‌گوید: «ما با دولت به طور مستقیم و مکتوب در تماس هستیم تا تغییرات اساسی را در ساختار ارتباطی با بخش خصوصی داشته باشد.

درخواست امنیت در سرمایه‌گذاری

با ساخت جایگاه مصرف بنزین کاهش می‌یابد، جایگاه‌داران از دولت و مجلس تقاضا دارند و پیشنهاداتی را نیز ارائه کرده‌اند تا به‌صورت قانونی فضای کسب‌و‌کار داشته باشند. اصلی‌ترین درخواست یک سرمایه‌گذار در این بخش امنیت سرمایه‌گذاری است، اگر امنیت نباشد سرمایه فرار خواهد کرد. قراردادهایی که میان جایگاه‌داران و شرکت نفت است اشکالاتی دارد و اگر امنیت در این قراردادها تامین نشود، سرمایه‌گذاری به سمت ایجاد جایگاه‌ها نخواهد آمد.

وی در این باره می‌گوید: «باید سرمایه‌گذار اطمینان کند که می‌تواند هر زمان که تمایل داشته باشد، از این صنف خارج شود و افراد جدید نیز به‌راحتی وارد شوند. تاکنون دولت هزینه‌های زیادی را برای این بخش به‌دلیل تغییر در تجهیزات ایجاد کرده است. انتظار ما این است که زیرساخت‌های لازم به‌صورت حقوقی و قانونمند ایجاد شود تا در قراردادها مسئله حق‌العمل و چگونگی ارتباط تجاری به خوبی مشخص شود. در دو دولت تایید شده است که قراردادهای ما باید تغییر یابد تا قانونمند شود تا امنیت حفظ شود، اما متاسفانه شرکت ملی نفت پالایش و پخش تاکنون تعلل کرده است.»

حال اگر دولت به دنبال توسعه سهم سی‌ان‌جی است باید به صحبت‌های جایگاه‌داران گوش کند تا بتواند به هدف خود دست یابد.