مصرف گوشت بهویژه گوشت قرمز از شاخصههای رفاه و امنیت غذایی در کشورهای درحالتوسعه بهشمار میرود. میانگین مصرف سرانه گوشت (قرمز و سفید) در ایران بهعنوان یک کشور در حال توسعه، یکسوم کشورهای پیشرفته است. میزان مصرف سرانه گوشت در ایران حدود 44کیلوگرم در سال است درحالیکه این میزان در امریکا به 125، در استرالیا به 121 و در اروپا به 130کیلوگرم میرسد. آمارها نشان میدهند سرانه مصرف گوشت (قرمز) در همهجای کشور یکسان نیست و برای نمونه در سال 90 مصرف سرانه گوشت قرمز در استانهای چهارمحال و بختیاری 4/15 کیلوگرم، ایلام 12 کیلوگرم، اردبیل 11/11 کیلوگرم، لرستان 3/10 کیلوگرم، اصفهان 10 کیلوگرم، یزد 10کیلوگرم، مرکزی 2/9 کیلوگرم، زنجان 1/9کیلوگرم، خراسان رضوی 5/8 کیلوگرم، سمنان 5/8 کیلوگرم و تهران 2/7 کیلوگرم بوده است.
وضعیت بد اقتصادی و معیشتی بهویژه در سالهای اخیر موجب شده تا گوشت در سبد خانوارها کمتر جایی پیدا کند. همچنین سرانه مصرف لبنیات بهعنوان پروتئین جایگزین نیز در کشور به میزان چشمگیری نسبت به کشورهای پیشرفته کاهش داشته است. در این وضعیت، افزایش قیمت محصولات گوشتی و پروتئینی، کاهش قدرت مالی خانوارها و همچنین بیاعتمادی مردم نسبت به برخی مواد و محصولات گوشتی و پروتئینی همه دست به دست هم دادهاند تا سرانه مصرف این موادغذایی مهم و تاثیرگذار در سلامت افراد جامعه، به کمترین حد برسد.
گفتوگوی «فرصت امروز» با سیروس روستا، رییس هیاتمدیره اتحادیه دامداران مرکزی، در زمینه دلایل کاهش مصرف گوشت، در پی میآید.
دلیل کاهش میزان مصرف گوشت در کشور و فاصله آن با کشورهای پیشرفته چیست؟
این موضوع در وهله نخست به وضعیت اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم بهویژه در سالهای اخیر مربوط میشود. هرکدام از ما میتوانیم میزان مصرف گوشت را در میان خانواده، دوستان و اطرافیانمان شاخص قرار دهیم و آن را به تمامی خانوارهای ایرانی تعمیم دهیم. دلیل دیگر را میتوان در نبود تنوع محصولات و فرآوردههای گوشتی و میزان و کیفیت گوشتی که در این نوع فرآوردهها در کشور تولید میشود، دانست. موضوع تاثیرگذار دیگر، قیمت تمامشده تولید محصولات دامی در کشور است که برمیزان مصرف اثر دارد.
سرانه مصرف فرآوردههای گوشتی نیز در کشور بسیار پایینتـر از کشـــورهای پیشرفته است. مواردی که مطرح کردید در این مورد نیز صدق میکند؟
برخی دلایل مانند وضعیت دشوار اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم میتواند در این مورد نیز مصداق داشته باشد، اما شاید بدانید که قیمت گوشت در کشورهای دیگر پایینتر از بهای فرآوردههای گوشتی است. هزینههای تولید فرآوردههای گوشتی، به دلیل پروسههایی (فرآوری) که روی آن انجام میشود، هزینه کارگر، بستهبندی و غیره، همواره گرانتر از محصول اولیه (گوشت) است، اما در کشور ما چنین نیست.
علت آن چیست؟
برای تهیه فرآوردههای گوشتی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر، ناگت، استیک و غیره باید از بهترین نوع و مناسبترین قسمت گوساله و مرغ استفاده کنند. افزونبر اینکه مراحل فرآوری و بستهبندی نیز بر قیمت تمامشده محصول نهایی میافزاید. این در حالی است که در کشور ما برای تولید فرآوردههای گوشتی از اسکلت، مواد اضافی و پسماند مرغ و گوشت استفاده میشود و فرآوردهها کیفیت لازم را ندارند. این مسئله تا جایی پیش رفته که وزارت بهداشت از آن جلوگیری کرده است.