توقف خریدکالای خارجی مشابه ساخت داخل در صنعت نفت

وندورلیست واحد صنعت نفت هنوز نهایی نشده است اما با این حال سامانه جدید تامین کالا با هدف حمایت از ساخت داخل از اسفندماه امسال فعال خواهد شد،‌ مدیرکل سامانه کالا و حمایت از ساخت داخل وزارت نفت با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان داخلی نگران فروش محصولات خود نباشند، اعلام کرد:‌ سامانه به طور سیستمی تعریف شده است که از تولید داخل حمایت کند به گونه ای که با تعریف نفت کد برای کالای داخلی از خرید هرگونه کالای مشابه به طور اتوماتیک جلوگیری می‌شود.

«به دستور وزیر نفت، کلیه شرکت‌های تابعه وزارت نفت موظفند تا پایان بهمن ماه امسال، تمام معاملات خود را از سامانه‌های موجود به سامانه جدید تامین کالای این وزارتخانه منتقل کنند و معاملات خود را صرفا از طریق این سامانه انجام دهند.» استقرار سامانه تامین الکترونیکی کالا با هدف شفاف‌سازی معاملات، جلوگیری از موازی‌کاری‌ها، شناسایی و دسترسی بهتر به سازندگان داخلی تجهیزات و کالاهای صنعت نفت و در مجموع، بهبود فرآیند تامین کالا در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است. به دلیل اهمیت این موضوع با فریبرز گردانی‌نژاد، مدیرکل سامانه کالا و حمایت از ساخت داخل وزارت نفت درباره جزییات بیشتر مسئله به گفت‌و‌گو نشستیم.

***

آقای کردانی‌نژاد این دستور وزیر چه زمانی قرار است به شرکت‌های نفت ابلاغ شود؟

این تصمیم درشورای معاونان وزارت نفت که با حضور وزیر برگزار شده، اتخاذ شده است و به دلیل اهمیت موضوع مصوبه در دو بند برای ما ارسال شده تا هرچه سریع‌تر نسبت به ابلاغ نهایی به تمامی شرکت‌های اصلی و تابعه وزارت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش ابلاغ کنیم. مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت ملی نفت ایران موظف است برنامه زمانبندی آموزش و استقرار سامانه را ظرف دو هفته به همه شرکت‌های تابعه اعلام کند و معاونت امور مهندسی موظف است به نمایندگی از وزارت نفت با بهره‌گیری از اهرم‌هایی که به موجب قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت در اختیار دارد، با تشویق و ایجاد هماهنگی بر همه شرکت‌های تابعه در اجرای دقیق این فرآیند به طور منظم نظارت کند و پیشرفت کار را هر سه ماه یک‌بار به شورای معاونان ارائه دهد. قرار است در مدت پنج ماه آینده سامانه مستقر شود تا از اول اسفندماه امسال تمامی معاملات از طریق سامانه باشد.

واحــد مــربوطه چه زمانی دستور وزیر را به شرکت‌های تابعه ابلاغ خواهد کرد؟

با توجه به اهمیت موضوع دیروز جلسه شورای راهبردی با حضور چهار شرکت اصلی وزارت نفت برگزار شد تا موضوع وندورلیست واحد و سامانه کالا با حضور معاون وزیر نفت تشریح شود. برنامه زمانبندی برای اجرای طرح نهایی شده و با ارائه به شرکت‌های اصلی اجرایی خواهد شد.

سامانه تامین کالا که از چند سال گذشته در حال به‌روزرسانی است با ایرادات و مشکلاتی همراه است. آیا می‌توان امیدوار بود که در مدت زمان باقیمانده، اصلاح شود؟

از چهار سال پیش کارهای مقدماتی سامانه کالا آغاز و نرم‌افزار آن تولید شده است و حتی دوره آزمایشی آن در شرکت کالای سابق طی شد. تمامی ایرادات سایت شناسایی و مرتفع شده است. همچنین در دو شرکت نفت مرکزی و مدیریت اکتشاف شرکت نفت ایران مراحل آموزش و استقرار طی شده است و این نرم‌افزار آمادگی کامل برای بهره‌برداری را دارد البته این نرم‌افزار پیش از این نیز قابلیت استفاده داشت اما نیاز به حکم حکومتی وزیر نفت را داشت که خوشبختانه این حکم نیز صادر شده است و از تاریخ مشخص شده 140 شرکت موجود باید به‌صورت یکپارچه تمامی اقلام مورد نیاز را از سامانه کالا خرید کنند.

بسیاری از تولیدکنندگان کالا و تجهیزات نفتی نظر شما را ندارند و معتقدند که سامانه کالا برای بهره‌برداری آماده نیست، با این حال آیا سامانه ظرفیت لازم را برای معاملات تمامی شرکت‌های تابعه دارد؟

برای اینکه با مشکل مواجه نشویم دو موضوع وندورلیست واحد کالای نفتی و سامانه کالا از هم تفکیک شده است. وندورلیست واحد برای کالا و تجهیزات نفتی با خوداظهاری شرکت‌ها و تولیدکنندگان انجام شده و کمیته‌های فنی و بازرگانی در حال بررسی منابع هستند. کار برای وندورلیست واحد انجام شده و بعد از نهایی شدن منابع هر دو سال فرصت برای تکمیل این وندور لیست فراهم می‌شود. اما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا راه‌اندازی سامانه کالا منوط به تکمیل این وندورلیست باشد. با این حال برای اینکه مشکلی برای شرکت‌ها ایجاد نشود، شرکت‌ها براساس رویه‌ گذشته برای وندورها و خریدهای خود عمل خواهند کرد. ما در سامانه منابع داخلی و خارجی را اعلام می‌کنیم اما اگر قطعه‌ای مورد نیاز شرکت‌ها بود که در سامانه وجود نداشت می‌توانند خرید خود را انجام دهند و رونوشت خرید را برای ارزیابی اعلام کنند از این رو هیچ مانعی برای ورودی سامانه وجود ندارد و در این مدت نیز به موازات وندورلیست واحد را نهایی خواهیم کرد.

چگونه انتظار دارید که با این وجود نبود وندورلیست واحد سامانه کالا تنها منبع خرید اقلام مورد نیاز شرکت‌های تابع وزارت نفت باشد؟

تمامی منابع مورد نیاز در صنعت نفت و شرکت‌های نفتی در مدت زمان 10 ساله توسط شورای عالی منابع نفتی تهیه شده به طوری که خروجی این کار شناسایی‌هزار و 104 منبع داخلی و‌ هزار و 662 منبع خارجی است با این حال‌هزار و 500 منبع داخلی به شکل خوداظهاری داریم که تمامی این منابع کالایی در سامانه وجود دارد. اما برای حل شدن تمامی مشکلات این امکان را به شرکت‌ها دادیم که در صورت نیاز به هر کالایی که در سامانه وجود ندارد، ضمن خرید کالای مورد نیاز ما را از فرآیند کار مطلع سازند تا مورد ارزیابی قرار دهیم.

آیا با سامانه کالا و درج تمامی اقلام تولیدی صنعت نفـــت، تولیدکنندگان داخلی نگرانی نسبت به فروش کالای خود نخواهند‌داشت؟ و مهم‌تر اینکه آیا وزارت نفت این تضمین را به تولیدکنندکان داخلی می‌دهد که کالای مشابه تولید داخل وارد کشور نخواهد شد؟

تولیدکنندگان داخلی نگرانی نداشته باشند. سامانه به طور سیستمی تعریف شده که از تولید داخل حمایت کند به‌گونه‌ای که با تعریف نفت کد برای کالای داخلی از خرید هرگونه کالای مشابه به طور اتوماتیک جلوگیری می‌شود. در حقیقت با مسکوت کردن مسیر خرید خارجی زیرساخت حمایت از ساخت داخل فراهم شده است اما اگر به هر دلیلی نیاز شرکت‌ها با محصولات داخلی تامین نشود با کسب اجازه از عالی‌ترین مقام سازمان امکان خرید از محصول خارجی فراهم خواهد شد. در سامانه، لیست‌ خرید کالاهای ممنوع خارجی نیز اعمال شده است.

آیا می‌توان امیدوار بود که از اول اسفندماه امسال هیچ خریدی خارج از ضوابط تعریف شده در سامانه کالا صورت نگیرد؟

ســامــانــه کــالا دارای پتانسیل‌هایی برای حمایت از ساخت است که شاید از تمامی امکانات آن در تاریخ یاد شده نتوان استفاده کرد اما سامانه به‌گونه‌ای تعریف شده که زیرساخت حمایتی دارد که درآینده به بهره‌برداری خواهد رسید. با این حال با همراهی انجمن حمایت از سازندگان داخل، لیستی در حال تهیه است تا اقلامی که در داخل با کیفیت مورد نیاز تولید می‌شود از خارج خریداری نشود. ابزار ما سامانه الکترونیکی کالایی است که فرآیند برای آن تعریف شده و اگر خارج از ضوابط باشد خرید نهایی نخواهد شد.