تحلیل بنیادی وبملت

برآورد حجم سپرده دریافتی بانک

حجم سپرده دریافتی بانک‌های تجاری کشور تابع حجم کل نقدینگی و سایر متغیرهای بازار از جمله رشد بازارهای موازی مسکن، طلا و ارز است. با گسترش تعداد بانک‌ها و شعب آنها، حجم سپرده دریافتی بانک‌های کشور تابع عوامل فوق و فضای رقابتی بانک‌ها می‌شود. بانک ملت در سال‌های اخیر نسبت به سایر بانک‌ها که با کاهش سهم بازار خود در دریافت سپرده روبه‌رو بوده‌اند با روند نسبتا ثابتی مواجه بوده است.

در برآورد حجم سپرده دریافتی بانک ملت فرض بر این است که اولا کل حجم نقدینگی کشور تا پایان سال 834 هزار میلیارد تومان باشد و رشد 20 درصدی در کل نقدینگی کشور اتفاق بیفتد که مقایسه آمارهای تاریخی رشد نقدینگی طی سال‌های اخیر افزایش حداقل 20 تا 25 درصدی نقدینگی را تثبیت می‌کند. ثانیا مقایسه نسبت سپرده‌ها از حجم نقدینگی کشور دلالت بر سهم 16.7 درصدی دارد و لذا با احتساب نقدینگی 831‌هزار میلیارد تومانی کشور در سال 94، سهم سپرده بانک ملت معادل 138 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که اندکی از مبلغ 147 هزار میلیارد تومانی سپرده بودجه سال 94 بانک ملت کمتر است.

ترکیب سپرده‌ها و سود سپرده پرداختی به سپرده‌گذاران برای سال 94 با احتساب تحقق جذب سپرده بانک و حفظ ترکیب سپرده‌ها با شرایط زیر برآورد شده است.

ترکیب سپرده‌ها عینا معادل ترکیب سپرده‌های بودجه سال 94

نرخ سود سپرده‌ها با توجه به مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار و هماهنگی بانک‌ها مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده، نسبت به نرخ‌های بودجه تعدیل یافته‌اند. (جدول1)

برآورد تسهیلات

نسبت تسهیلات به سپرده طی سال‌های اخیر روند صعودی به خود دیده است به طوری‌که از 79 درصد در پایان سال 1388 به 96.2 درصد در بودجه سال جاری، افزایش یافته است. با تعمیم دادن این نسبت به کل سپرده‌های برآوردی بانک می‌­توان مانده تسهیلات بانک را 132 هزار میلیارد تومان برآورد کرد. (جدول 2)

برآورد ترکیب تسهیلات

ترکیب تسهیلات در کارشناسی سال 94 عینا با رعایت درصدهای عقود مبادله‌ای، عقود مشارکتی و سایر تسهیلات نسبت به بودجه سال 94 برآورد شده‌اند. (جدول 3) همچنین ارقام تسهیلات جاری، سررسیدگذشته، معوق و مشکوک الوصول عینا با توجه به ترکیب این ارقام در بودجه سال 94 و تناسب آن با حجم کل تسهیلات کارشناسی سال 94 برآورد شده است.

سود تسهیلات اعطایی

نرخ عقود مبادله‌­ای و مشارکتی و سایر تسهیلات با توجه به آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار تعدیل شده‌اند. (جدول 4)

سود پرداختی به سپرده‌گذاران و سهم آنان از درآمدهای مشاع

نرخ سود سپرده‌­ها برای نیمه دوم سال جاری با توجه به نرخ­‌های جاری موجود در سایت بانک ملت در نظر گرفته شده است و همچنین سهم سپرده‌گذاران از درآمدهای مشاع بانک با احتساب میزان سود پرداختی و تناسب آن با نسبت سهم سپرده‌گذاران از درآمدهای مشاع بانک در نیمه نخست سال محاسبه شده است.

سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سپرده‌گذاری‌ها

در مفروضات ما سود حاصل از سرمایه­‌گذاری­‌ها معادل بودجه 94 در نظر گرفته شده است که این رقم معادل 11561 میلیارد ریال است.

سود حاصل از سپرده‌گذاری‌ها

سود سپرده قانونی و سپرده‌­های مدت‌دار نزد بانک‌های داخلی معادل نسبت سود هر یک به مبلغ سپرده بودجه 94 و در مقایسه با میزان سپرده برآوردی سال 94 کارشناسی شده‌اند. (جدول 5)

درآمد کارمزد

تمامی کارمزدها معادل بودجه سال 94 برآورد شده است.

هزینه مطالبات مشکوک الوصول

ذخایر عمومی از ابتدای سال 1385 معادل 1.5 درصد مانده کل تسهیلات به استثنای مانده تسهیلاتی که جهت آن ذخیره اختصاصی منظور شده است، محاسبه می‌شود. (جدول 6) ذخیره اختصاصی نسبت به مانده طبقات غیر‌جاری تسهیلات پس از کسر ذخایر و طبق دستور‌العمل زیر محاسبه می‌شود:

تسهیلات طبقه سررسید گذشته (تا 2 ماه) - 10درصد ذخیره
تسهیلات طبقه معوق (تا شش‌ماه) – 20 درصد ذخیره

تسهیلات طبقه مشکوک الوصول با توجه به توان پرداخت مشتری (تا 18ماه) -50 تا 100 درصد ذخیره
تسهیلاتی که پنج سال و بیشتر از سررسید اصل و سود آنها سپری شده باشد - صد درصد ذخیره
لذا میزان ذخایر مطالبات سررسیدگذشته، معوق و مشکوک الوصول بانک با توجه به ترکیب جدول تسهیلات کارشناسی می‌شود. (جدول 7)

لازم به ذکر است که نسبت ذخایر مشکوک‌الوصول به مانده مبنای ذخیره اختصاصی مطالبات مشکوک‌الوصول در سال 93 معادل 66 درصد است اما بانک ملت در بودجه 94 جهت رعایت محافظه‌کاری لازم، 75 درصد از کل مطالبات مشکوک‌الوصول خود را ذخیره در نظر گرفته است و در کارشناسی سال94 عینا نسبت‌های بودجه محافظه‌کارانه بانک ملت استفاده شده است.

نتیجه مبادلات ارزی

نتیجه مبادلات ارزی به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات معادل بودجه­ شرکت در نظر گرفته شده است.

مالیات عملکرد

مالیات عملکرد پس از کسر سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سپرده‌گذاری‌ها از مجموع سود قبل از کسر مالیات محاسبه شده است.

صورت سود و زیان

با توجه به مفروضات ذکر شده درآمدهای مشاع معادل135، 273 میلیارد ریال و درآمدهای غیر‌مشاع معادل 66، 968 میلیارد ریال تخمین زده شد و سود خالص پس از کسر مالیات با توجه به مفروضات فوق 458 ریال برآورد شد. (جدول 8)

نتیجه‌گیری

در پایان خاطر نشان می‌کنیم که تحلیل حاضر در شرایط کاملا محافظه‌کارانه و با فرض جذب سپرده با ترکیب فعلی بودجه اما در مقیاس کمتر نسبت به بودجه برآورد شده‌ است و این در حالی‌است که بانک‌ها می‌توانند با اعمال سیاست‌های جذب سپرده کوتاه‌مدت با نرخ‌های کمتر، حاشیه سود عملیاتی بانک را افزایش داده و همچنین با اتخاذ برنامه‌های اعطای تسهیلات مشارکت مدنی با نرخ‌های بالاتر در مقایسه با عقود مبادله‌ای با نرخ 21 درصد، درآمدهای مشاع بانک را بهبود بخشند. لذا می‌توان نتیجه گرفت که سود تحلیلی 458 ریالی بانک ملت برای سال 1394 با مفروضات فوق‌الذکر، از قابلیت اتکای سطح بالایی برای تحقق برخوردار است و حتی اقدامات بانک در سایر امور خود از جمله اعتبارات اسنادی، ضمانت‌نامه‌ها، افزایش درآمد کارمزدها، درآمد سرمایه‌گذاری‌ها و سپرده‌گذاری‌ها می‌تواند سود خالص هر سهم بانک را بیش از مقدار کارشناسی بسازد.