تجربه قزاقستان برای ایران

قزاقستان نیز به سازمان تجارت جهانی پیوست و عضو شماره 162 این سازمان شد. نورسلطان نظربایف که 24 سال است رییس‌جمهور این کشور است، در سال‌های اخیر اولویت کاری خود را اصلاحات اقتصادی ازجمله پیوستن این کشور به سازمان تجارت جهانی دانسته‌ است. به‌طور مشخص، از سال 2012 که مذاکرات قزاقستان و سازمان WTO شتاب گرفت، او نخستین اولویت کاری خود را حذف دیوارهای گمرکی خود با جهان اعلام کرد. فراهم کردن مقدمات پیوستن قزاقستان به اقتصاد جهانی که با مشاوره‌ها و حمایت‌های جدی برخی شرکای اقتصادی این کشور به‌ویژه ژاپن همراه بود، تاکنون نتایج خوبی برای اقتصاد این کشور به ارمغان آورده است. رتبه آسانی کسب‌و‌کار قزاقستان در فاصله زمانی 2008 تا 2014 از 81 به 50 بهبود یافت درحالی‌که سال‌های 1387 تا 1394، این رتبه برای ایران از 128 به 152 رسید. 

در چهارسال اخیر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در قزاقستان، سالانه 12 درصد افزایش یافت. همچنین اقتصاد این کشور، هر سال 7 درصد رشد داشت. آن هم در دوره‌ای که ایران، رشد سالانه 6 تا 8 درصد را هدف گرفت ولی در عمل، از 5.6+ تا 4.6- را تجربه کرد. قزاقستان یک سال پس از ایران و در سال 1996 تقاضای عضویت در سازمان تجارت جهانی را ارائه کرد. این در حالی است که کشورمان پیش از تاسیس این سازمان، یکی از اعضای فعال پیمان GOT بود که قزاقستان این پیشینه را نداشت.

موانع مختلفی باعث عقب افتادن ایران از قافله تجارت جهانی شده است. مخالفت‌های آمریکا با تشکیل گروه بررسی عضویت ایران باعث شد روند عضویت ناظر ایران، حدود 9 سال طول بکشد تا سرانجام در سال 1384 به تصویب برسد. اما در 10 سال گذشته، پیگیری جدی از سوی دولت ایران برای ارتقا به عضو اصلی این سازمان صورت نگرفت و به تبع آن، گرفتاری‌ها و محدودیت‌های مختلف تجاری، گریبان اقتصاد ایران را گرفت. آن طور که دو سال پیش‌ روبرتو آزورو، دبیرکل سازمان تجارت جهانی گفته بود، بعد از قزاقستان، کشورهای افغانستان، الجزایر، باهاماس، بلاروس و صربستان، ایران و اتیوپی در صف بررسی پیوستن به سازمان تجارت جهانی هستند. تجربه پرشتاب قزاقستان در پیوستن به اقتصاد جهانی، می‌تواند الگوی خوبی باشد تا دست‌کم، نوبتی را که داریم از دست ندهیم.

* دبیر تحریریه روزنامه «فرصت امروز»