در آستانه برگزاری اجلاس اوپک، وزیر نفت ایران اعلام کرد که کشورش از سهم خود از بازارهای جهانی نفت چشمپوشی نخواهد کرد. براساس خبری که در خبرگزاری رسمی وزارت نفت ایران شانا منتشر شده است، به گفته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، در صورت رفع تحریمهای غرب و آمریکا ایران قادر خواهد بود تا ظرف دوماه میزان نفت خام تولیدی خود را به دوبرابر افزایش دهد.
پس از نوسانات شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی، سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک در روز بیست و هفتم ماه نوامبر سال جاری نشستی را به منظور بررسی افزایش عرضه نفت خام و کاهش تقاضا در بازار و همچنین کاهش 30درصدی قیمت هر بشکه نفت خام در بازار در وین تشکیل جلسه خواهند داد.
در همین راستا ایران بهعنوان یکی از اعضای مهم و تاثیرگذار اوپک بهدلیل اختلافاتش با قدرتهای عمده جهانی برسر برنامه هستهای این کشور تحت تحریمهای اقتصادی بینالمللی قرار گرفته و این موضوع موجب خروج شرکتهای نفتی بینالمللی از پروژههای نفتی و گازی ایران شده و صادرات نفت این کشور عضو اوپک را به یک میلیون بشکه در روز کاهش داده است.
در همین راستا، شانا خبرگزاری نفتی ایران به نقل از آقای زنگنه نوشته است: ایران تحت هیچ شرایطی به کاهش تولید خود و چشمپوشی از سهمش از بازارهای جهانی رضایت نداده و میزان تولید نفت خام خود را بههیچوجه حتی به میزان یک بشکه نیز کاهش نخواهد داد.
در این میان کشورهای عضو اوپک فعالیتهای دیپلماتیک خود را پیش از آغاز اجلاس این سازمان در ماه جاری افزایش داده تا بتوانند با بحث و تبادل نظر واکنش مناسبی نسبت به نوسانات شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی که سبب شده تا قیمت این فرآورده به پایینترین حد خود در چهارسال اخیر برسد نشان دهند.
نکته قابل تامل اما در این بین موضع عربستان سعودی بهعنوان بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان و البته اوپک است که با توجه به مواضع اخیر علی النعیمی، وزیر نفت این کشور در روز 12 نوامبر سال جاری در مکزیک مطرح شد، ریاض همچنان خواهان ثبات قیمت نفت است.
در ادامه افزایش این فعالیتهای دیپلماتیک، رافائل مارتینز، نماینده ونزوئلا در اوپک به الجزایر، ایران، قطر و روسیه سفر کرد و وزیر نفت ایران نیز برای آخرین رایزنیهای دیپلماتیک با مقامات قطری، اماراتی و روسی راهی این کشورها شد. گفتنی است اعضای دیگر اوپک نظیر لیبی، ونزوئلا و اکوادور پیشتر خواهان اتخاذ تصمیم مناسب برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت به پایینتر از میزان فعلی شدند.
حال با توجه به مطالب مذکور میتوان دلیل مقاومت احتمالی ایران برای هرگونه کاهش تولید نفت خام در اجلاس آتی اوپک را درک کرد. برنامه هستهای این کشور دیرزمانی است که موضوع و سرخط بسیاری از خبرها را به خود اختصاص داده و بالاگرفتن اختلافات ایران و کشورهای گروه پنج بهعلاوه یک بر سر برنامه هستهای ایران و اعمال تحریمهای یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور سبب شده تا ایران سهمش از بازارهای جهانی نفت را به میزان قابل توجهی از دست بدهد.
گفتنی است در سال 2008 میلادی و پیش از شدت گرفتن تحریمها علیه تهران،تولید ایران روزانه به چهار میلیون بشکه در روز میرسید. این درحالی است که مطابق گزارش منتشر شده توسط خبرگزاری بلومبرگ این کشور در ماه اکتبر سال جاری دو میلیون و هفتصد و هفتاد هزار بشکه نفت خام تولید کرده است. در همین رابطه زنگنه، وزیر نفت ایران در چارچوب اجلاس قبلی اوپک در ماه ژوئن سال جاری و در گفتوگو با خبرنگاران گفت: در صورت برداشته شدن تحریمها علیه کشورش، ایران قادر خواهد بود تا دوماه پس از رفع تحریمها هفتصد هزار بشکه نفت خام دیگر به تولید فعلیاش بیفزاید.
در ارتباط با این موضع وزیر نفت ایران، ریچارد مالینسون، از تحلیلگران و کارشناسان بازار انرژی در لندن میگوید: انتظار نمیرود در سال 2015 میلادی شاهد افزایش تولید نفت خام توسط ایران باشیم. به عقیده مالینسون، تنها رفع تحریمهای بینالمللی برای افزایش صادرات نفت خام ایران کافی نیست، بلکه این کشور برای افزایش حجم تولید خود با مشکلات فنی و تکنولوژیکی روبهرو بوده و به سرمایه و تخصص شرکتهای نفتی خارجی نیازمند است.
نگرانی کشورهای غربی از برنامه هستهای ایران و احتمال دستیابی این کشور به سلاح اتمی، اتهامی که ایران همواره آن را رد کرده است، از جمله دلایل اعمال این فشارها و تحریمهای بینالمللی علیه تهران است که بیش از هر چیز دیگر صنعت نفت این کشور را هدف قرار داده است. تحریم ارائه خدمات بانکی و تحریم واردات نفت خام از ایران توسط اتحادیه اروپا از جمله تحریمهایی است که غرب و در رأس آنها آمریکا بر ایران تحمیل کردهاند.
در همین راستا ایران و شش قدرت جهانی در حال مذاکراتی نفسگیر به منظور دستیابی به توافقی جامع بر سر برنامه اتمی ایران با هدف محدود کردن برنامه اتمی ایران و رفع تحریمهای اعمالشده از سوی غرب علیه این کشور هستند. گفتنی است آخرین دور مذاکرات میان ایران و قدرتهای عمده جهانی در روز بیست و چهارم اکتبر، سه روز پیش از آغاز اجلاس اوپک به پایان میرسد. باید دید با توجه به مصمم بودن کشورهای تولیدکننده نفت در حاشیه خلیج فارس در حفظ سهم خود از بازارهای جهانی نفت، آیا اجلاس آتی کشورهای عضو اوپک خواهد توانست کشورهای عضو را در اتخاذ تصمیمی واحد برای سروسامان بخشیدن به وضعیت قیمت نفت در بازارهای جهانی با یکدیگر متحد کند یا خیر.