معاون وزیر نفت در گفت و گو با «فرصت امروز» / تا پایان دولت یازدهم قرارداد جدیدی در صنعت پتروشیمی نخواهیم داشت

کاهش قیمت خوراک مایع در دستور کار دولت قرار گرفته است

قبل از لغو تحریم ها مسئولان پتروشیمی از انعقاد تفاهم نامه و قراردادها با شرکت های خارجی برای توسعه صنعت پتروشیمی اخبار متنوعی را اعلام کردند؛ اخباری امیدوارکننده که آینده پررونقی را برای این صنعت پیش بینی می کرد، اما متاسفانه با وجود آمدوشدهای فراوان شرکت های خارجی در سال گذشته و تعیین نرخ خوراک 10ساله، صنعت پتروشیمی بدون تحول همانند گذشته به حیات خود ادامه داد. ولی از ابتدای امسال گام های موثری برداشته شد و شاهد آن بودیم که تفاهم نامه هایی با شرکت های خارجی منعقد شد.

این تفاهم نامه با شرکت هایی همچون توتال، شل، سوجیتز، لینده، ADKL آلمان و به تازگی نیز با شرکت اندونزیایی منعقد شده است؛ تفاهم نامه هایی که در صورت تبدیل آنها به قرارداد تحولاتی در این صنعت ایجاد می شود.

حال با توجه به تاخیر در گام های نخست تحول و رخ دادن آن در سال آخر دولت یازدهم لازم است بررسی شود که چرا گام های توسعه در این صنعت به کندی صورت گرفته است و مهم تر اینکه برنامه شرکت ملی پتروشیمی در این خصوص چیست؟ به همین دلیل با مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی به گفت وگو نشستیم.

انتظار این می رفت که مهم ترین تحولات پس از برجام و لغوتحریم ها در صنعت پتروشیمی رخ دهد، اما خروجی آن تنها چند تفاهم نامه است. با این وجود همچنان امیدواریم که تحولات متعددی در این بخش ایجاد شود. آینده نگری شما در این بخش با توجه به تفاهم نامه های امسال به چه صورت است؟

امسال تفاهم نامه های جدیدی برای رونق صنعت نفت منعقد شد که چند مورد آن در صنعت پتروشیمی است. باید به خاطر داشته باشیم که تاکنون هیچ قراردادی در صنعت نفت عملیاتی نشده زیرا رویه انعقاد قرارداد در دنیا تغییر کرده است و شرکت های خارجی تمایل دارند پیش از سرمایه گذاری برآوردهای فنی و اقتصادی داشته باشند تا بدانند پروژه موردنظرشان در چه شرایطی قابل اجراست.

در تفاهم نامه تنها بخش کوچکی از کارهای اولیه مهندسی انجام می شود و سپس شرکت ها تصمیم گیری می کنند که آیا این تفاهم نامه منجر به قرارداد شود یا نه. این رویه مختص شرکت های خارجی نیست و حتی شرکت های داخلی ما نیز این گونه عمل می کنند. در سال جاری چندین تفاهم نامه امضا کرده ایم و چند تفاهم نامه جدید نیز در دست اقدام داریم که این تفاهم نامه ها با شرکت های اروپایی در آینده نزدیک نهایی خواهد شد.

نکته مثبت این است که شرکت های خارجی از شرایط بین المللی ما استقبال کرده اند و با توجه به پتانسیل های موجود برای انعقاد تفاهم نامه به ایران آمدند که ماحصل آن تفاهم نامه با شرکت های شل، توتال و سوجیتز است.

با توجه به استقبال شرکت های خارجی از شرایط بین المللی، کدام یک از این تفاهم نامه به مرحله قرارداد خواهد رسید؟

هرکدام این تفاهم نامه یک سال تا یک سال و نیم طول خواهد کشید تا به مرحله اجرایی برسد.

آیا می توان امیدوار بود که این تفاهم نامه ها تا پایان دولت یازدهم به مرحله عقد قرارداد برسند؟

با توجه به اینکه تفاهم نامه های امضا شده در سال جاری صورت گرفته و زمانبر است از این رو تا پایان این دولت هیچ قرارداد جدیدی نخواهیم داشت زیرا زمان مورد نیاز برای بررسی برآورد اولیه فنی و اقتصادی بیش از این زمان باقی مانده از دولت یازدهم است.

با توجه به اعلام آمادگی شرکت های توتال و شل برای سرمایه گذاری در این صنعت، آیا تفاهم نامه های موجود منتج به قرارداد خواهد شد؟

شل و توتال در صنایع بالادستی نفت ایران سرمایه گذاری های متعدد داشته اند اما در صنعت پتروشیمی سرمایه گذاری جدی نداشته اند. ما از لای سنس های توتال در پتروشیمی استفاده کرده ایم، اما هرگز این شرکت سرمایه گذاری نداشته ولی اخیرا استقبال زیادی کرده و خیلی مشتاق است زیرا پتانسیل های موجود برای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی ایران منحصربه فرد است.

انواع خوراک، دسترسی به آب های آزاد، مناطق ویژه، نیروهای تحصیلکرده و مشاوران توانمند موجب شده تا ایران با کشورهای عربستان و قطر قابل مقایسه نباشد. شرکت های خارجی اذعان دارند که ایران می تواند یکی از قطب های آتی صنعت پتروشیمی باشد. برای این کار نیاز است روابط بین الملل را بهبود ببخشیم تا علاوه بر جذب سرمایه گذار، تکنولوژی و فاینانس مورد نیاز را جذب کنیم.

از جذابیت های سرمایه گذاری در کشور به خصوص نرخ خوراک سخن گفتید اما خروجی کار موید وجود این جذابیت ها نیست. چرا با وجود این جذابیت ها سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری داشتند، تمایلی نشان ندادند و فرآیند جذب سرمایه گذار طولانی شده است؟

در کشور انواع خوراک های پتروشیمی را داریم که برای برخی فرمول تعیین شده است و شرکت ها نسبت به این قیمت ها رضایت دارند، اما خوراکی که سرمایه گذاران از آن ناراضی هستند یا جذابیتی برای سرمایه گذاران ندارند، خوراک های مایع است که باید برای آن تمهیداتی دیده شود به همین دلیل با مسئولان ذی ربط در دولت وارد گفت وگو شدیم و صحبت هایی با آنها انجام شده است که با تغییر در فرمول این نوع خوراک موافقت ایجاد شود زیرا حاشیه سود پتروشیمی با خوراک مایع پایین تر از پتروشیمی با خوراک گاز است، اما با این وجود پتروشیمی با خوراک مایع ضررده نیستند و تنها حاشیه سود پایینی دارند.

براساس برآورد شرکت ملی پتروشیمی، حدود 5 تا 10 پتروشیمی باخوراک مایع نه تنها سودی نداشتند بلکه سود منفی دارند. با این وجود همچنان معتقدید که ضررده نیستند؟

محصولات مجتمع های پتروشیمی با خوراک مایع با پایین آمدن قیمت نفت، سود کمتری را عاید پتروشیمی ها کرده است از این رو باید تمهیداتی دیده شود.

اخیرا هلدینگ خلیج فارس از یوزانس برای توسعه طرح های پتروشیمی خود استفاده کرده است. آیا تامین اعتبار با روش یوزانس می تواند منجر به توسعه در این صنعت شود؟

یوزانس اولویت ما نیست زیرا بازپرداخت آن باید در کوتاه مدت انجام شود، ما به دنبال استفاده از اعتبارات بین المللی و فاینانس های بلند مدت هستیم، اما می تواند شروع خوبی برای طرح ها باشد و هر شرکتی که توان بازپرداخت داشته باشد، می تواند از آن استفاده کند.

ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com