شما به هنگام خرید یک محصول یا کالا بر چه اساسی آن را مورد قضاوت قرار میدهید، کیفیت کالا، نمای ظاهری و بستهبندی یا برند آن؟ در شرایطی که تشخیص کیفیت کالا قبل از استفاده امکانپذیر نباشد قطعا بستهبندی آن نخستین چیزی است که به چشم میآید. بستهبندی محصول که معمولا به منظور نگهداری، ذخیره، انتقال و توزیع، فروش و استفاده از آن مورد استفاده قرار میگیرد در واقع تلفیقی از علم، هنر و فناوری است که شامل مراحل طراحی، ارزیابی و تولید بستهها میشود. محصولات مصرفی آشپزخانه از جمله کالاهایی هستند که مشتری در طول عمر محصول تعامل چندانی با بستهبندی آن ندارد؛ مشتری محصول را خریداری و بستهبندی آن را باز میکند و مورد استفاده قرار میدهد.
از این رو مرحله دیده شدن تا انتخاب آن توسط مشتری اهمیت بسیاری دارد که بهصورت محسوسی به بستهبندی آن مربوط میشود و بنابراین جنبههای متفاوتی را باید در طراحی بستهبندی در نظر گرفت. یکی از این محصولات که اخیرا بستهبندی آن طراحی شده است و در مراحل نهایی تولید و عرضه قرار دارد یک زیردیگی است که بهزودی توسط شرکت زیباسازان به بازار عرضه میشود.
رسام رستمی، طراح بستهبندی این کار با اشاره به اینکه هنوز جامعه به بیکیفیت بودن کالاهای مصرفی آشپزخانه ساخت داخل باور دارد، در این باره به «فرصت امروز» میگوید: این محصول با این برند برای نخستین بار حضور در بازار را تجربه میکند و بنابراین طراحی بستهبندی آن با هدف القای حس کیفیت مطلوب کالا و قیمت مناسب انجام شد.
وی با متفاوت دانستن بستهبندی محصولاتی از این دست با بستهبندی کالاهایی نظیر شیشه عطر یا جعبه چای کیسهای که مخاطب مدام در حال تعامل با آنهاست، ادامه میدهد: محصولات آشپزخانه در ایران جزو محصولاتی هستند که کمتر خریداری میشوند به این معنا که وفاداری زیادی نسبت به یک برند وجود ندارد و بعضا در نقطه خرید انتخاب میشوند و خرید از پیش تعیین شده نیست.
از اینرو این طرح با دوری از ساختارهای کلیشهای، لیبلهای ساده و قرار دادن محصول در پلاستیکهای منگنه شده رایج، سعی در ایجاد تمایز با محصولات هم رده خود دارد تا از این طریق در نخستین نگاه توجه را به خودش جلب کند. این بستهبندی شامل یک صفحه مقوای لمینت شده است که با بستهای پلاستیکی رایج به کالا متصل شده و در نهایت در میلههای آویز فروشگاهی در مقابل مشتریان عرضاندام میکند تا از میان انواع محصولات مشابه هم که کنار هم چیده شدهاند انتخاب شود.
از آنجا که اصلیترین کار بستهبندی حفاظت از کالاست و از طرفی محصول و نیز برند تولیدکننده آن را معرفی میکند، لذا رستمی در طراحی ساختار این طرح با الهام از فرم دیگ و قابلمه در کنار ساختار منظم و حساب شده طراحی گرافیکی سعی کرده از هرج و مرج و تناسبات غیرقابل درک دوری کند تا محصول هر چه واضحتر خود را معرفی کند و در ذهن مخاطب قابلفهم و قابلاعتماد به نظر برسد.
به گفته رستمی، هر چند که زبان اصلی ارتباط این طرح با مخاطب زبان تصویری است و نیاز چندانی به خواندن متنهای روی بسته نیست، اما با توجه به برنامه صادر شدن بخشی از محصولات به خارج از کشور، تولیدکنندگان تصمیم گرفتند روی بستهبندی از تایپ انگلیسی استفاده شود. با این همه پُربیراه نیست اگر فکر کنیم شرکت تولیدکننده نیم نگاهی هم به سابقه تاریخی ذهن مشتری ایرانی درباره اعتماد بیشتر به کالای خارجی داشته و از این طریق قصد جلب مشتریان بیشتری را دارد.
از جمله نکات حایز اهمیت این طرح، استفاده از فرم گُل شکل محصول روی زمینه کار و شباهت آن با طرحهای پارچه و سفرههایی است که خانمهای خانهدار در منزل استفاده میکنند و بهصورت ناخودآگاه آنان را ترغیب به خرید میکند. نیز استفاده از پالت رنگی محدود – دو رنگ مکمل سبز و قرمز- در کنار طیف رنگی خاکستریهای متفاوت و سفید سبب شده است محصول باکیفیتتر – اما نه چندان قیمتی- جلوه کند که این مسئله میتواند اقبال خانمهای مقتصد ایرانی را به این محصول بیشتر کند.