بازاریابی برای شب یلدا به شیوه سنتی

یلدا بلندترین شب سال، هر ساله فرصت خوبی را برای بازاریابی برخی از کسب‌و‌کارها به منظور پیشبرد فروش محصولات‌شان فراهم می‌کند. بسیاری از کسب‌وکارها در این شب تلاش می‌کنند ره صدساله را یک‌شبه طی کنند و سودی را که شاید مدت‌ها برای به‌دست آوردن آن تلاش می‌کردند یک روزه به‌دست بیاورند. البته کسب‌وکارهایی هم هستند که به منظور سودآوری در این شب محصول ‌یا خدمتی مرتبط با این شب را ایجاد و از طریق شیوه‌های مختلف بازاریابی برای خود مشتریان زیادی به‌دست می‌آورند. با این‌حال این درآمدزایی مربوط به خدمتی است که یک‌‌شبه به وجود می‌آید و یک‌شبه نیز از بین می‌رود. 

بازاریابی پیامکی برای کسب سود بیشتر 

در مورد شیوه‌های صحیح به‌کارگیری بازاریابی پیامکی و جذب مشتریان از این طریق کارشناسان بارها سخن گفته‌اند و از شرکت‌هایی که این شیوه را به‌کار می‌برند درخواست کرده‌اند که درآن اخلاق را رعایت کنند تا باعث بدبینی مشتریان نسبت به بازاریابی پیامکی نشوند، ولی این حرف‌ها به نظر به مزاج برخی از شرکت‌ها خوش نمی‌آید و آنها روش خود را پیاده می‌کنند.

در همین راستا، چندی قبل پیامکی برایم ارسال شد؛ پیامکی که خدمتی را یک شبه ایجاد می‌کرد‌ و یک شبه نیز به سود مورد‌نظر می‌رسید و از بازار محو می‌شد. مضمون پیامک این بود. «لحظه‌های یلدایی شما با شب‌نشینی شاعرانه؛ ارسال عدد 30 به شماره.‌.‌.؛ فقط 100تومان.» این پیامک شاید برای هزاران کاربر تلفن‌های همراه ارسال شده باشد. بسیاری از شرکت‌ها در این شب به منظور ایجاد سرگرمی، پیامک‌هایی را با این مضمون ارسال می‌کنند. معمولا پیامک‌های این شرکت‌ها با نام شب یلدا ارسال می‌شود و به نظر می‌رسد که شماره‌های آنها نیز به سختی قابل پیگیری باشد. اگر همه مشتریان مانند من از سر کنجکاوی عدد درخواستی را به شماره مورد‌نظر ارسال کنند و برای رسیدن به هدف و ارسال شعر و تفسیر موردنظرشان سماجت کنند کم‌کم مبلغ قابل‌توجهی را از دست خواهند داد. 

از سر کنجکاوی شماره‌ای را که این شرکت درخواست کرده بود ارسال کردم، فورا پیامکی در جواب آمد ولی جوابی که شرکت قول آن را داده بود به دستم نرسید. در پیامک ارسالی توسط شرکت دوباره راهنمای استفاده از خدمت شرکت به دستم رسید. گمان کردم که شاید پیامک را به اشتباه برای شرکت ارسال کردم و با بررسی دوباره پیامک دیگری را ارسال کردم، ولی باز اس‌ام‌اس‌ بی‌ربط دیگری برایم ارسال شد. همین کنجکاوی بی‌موردم برایم 500 تومانی هزینه برداشت. اگر تعداد مشتریان پیگیر و کنجکاو به میلیون‌ها نفر برسد، باید حساب کرد که چقدر این شرکت‌ها در مناسبت‌های خاصی مثل یلدا کسب درآمد خواهند داشت. این شرکت‌ها می‌خواهند از این فرصت استفاده کنند و نیازی مرتبط با یلدا را برای مشتریان رفع کنند، ولی شیوه درستی را اجرا نمی‌کنند و باعث سوء‌ظن مشتریان می‌شوند. این اتفاق باعث خواهد شد که آنها در آینده محتاط‌تر با چنین پیامک‌هایی برخورد کنند. 

جذب مشتری و بازاریابی شب یلدایی

یلدا کسب وکارهای بسیاری را به وجود آورده است تا از این شب نهایت بهره‌برداری را بکنند. بلندترین شب امسال باعث شده بود که بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای محصولات خود را با تخفیف‌های‌ ویژه‌ای به مشتریان عرضه کنند. این فروشگاه‌ها که به تازگی اقدام به عرضه میوه و سبزیجات نیز کرده‌اند، هندوانه‌های خود را به شکل‌های مختلف تزیین کرده و با تخفیفی به مناسبت این شب در اختیار مشتریان قرار می‌دادند.

علاوه بر هندوانه محصولات دیگری نیز شامل تخفیف این شب شده بودند که شیوه بازاریابی این فروشگاه‌ها برای جذب مشتریان جالب توجه بود. یکی از این فروشگاه‌ها برای تشویق مشتریان به خرید و بازدید از محصولات از شیوه بازاریابی دادزنی استفاده کرده بود، شیوه‌ای که معمولا کسب‌وکارهای کوچک یا دستفروشان از آن استفاده می‌کنند و عابران را به یاد شلوغی‌های شب عید می‌اندازد. فروشندگان این فروشگاه که لباس‌های متحدالشکلی را به تن داشتند به خیابان آمده بودند و با پخش تراکت‌هایی میان عابران از محصولات و تخفیفات ویژه سخن می‌گفتند.

برخی از فروشندگان فقط به پخش تراکت بسنده نکرده بودند و به خیابان مجاور فروشگاه رفته و با حرکت میان ماشین‌ها با فریاد به تبلیغ محصولات پرداخته بودند؛ شیوه‌ای که ناخوادآگاه هر عابری را برای دیدن محصولات داخل فروشگاه تحریک می‌کرد. البته همین شیوه بازاریابی باعث دلخوری برخی از رانندگان نیز شده بود. این دلخوری به خاطر ترافیکی بود که این فروشندگان ایجاد کرده بودند. 

با تمام این اوصاف، یلدای امسال هم با استراتژی‌های بازاریابی به سبک ایرانی گذشت و خلاقیت چندانی در زمینه توزیع و ارائه محصولات و خدمات به چشم نخورد. حالا شرکت‌ها می‌مانند و کمتر از سه ماه فرصت برای برنامه‌ریزی استراتژی‌های بازاریابی تعطیلات عید نوروز. باید دید آیا تغییری در نگرش شرکت‌ها به وجود خواهد آمد یا همچنان به همان شیوه‌های قدیمی بسنده می کنند.