نخستین اجلاس تجاری ایران و عراق در زمینه همکاریهای این دو کشور با حضور رئیس اتاق مشترک دو کشور، سفیر ایران در عراق و برخی فعالان و بازرگانان ایرانی و عراقی دوشنبه شب گذشته در سالن همایشهای برج میلاد برگزار شد. همایش دو کشور همسایه اگر چه با بیش از یک ساعت تاخیر کلید خورد، اما کمتر صندلی، در سالن خالی مانده بود.
آلاسحاق، رییس اتاق مشترک ایران و عراق که نخستین سخنران همایش بود، دولت جدید عراق را از عوامل تاثیرگذار در ایجاد زمینههای تجاری با این کشور عنوان کرد. رییس اتاق تهران سابقه تاریخی و فرهنگی مشترک میان دو کشور را امتیازی برای پیشبرد روابط دو کشور برشمرد و افزود: هر دو کشور خواهان این هستند که حجم معاملات تجاریشان را افزایش دهند و نخستوزیر عراق توصیه زیادی برای مناسبات اقتصادی با ایران دارد. آلاسحاق ظرفیت افزایش حجم معاملات تجاری دو کشور را تا 30میلیارد دلار عنوان کرد.
به گزارش «فرصت امروز» تاکید بر شناسایی نقاط مفقوده بین ایران و عراق از توصیههای اجرایی معاون اجرایی ریاست جمهوری دیگر سخنران این همایش بود. محمد شریعتمداری، روابط بین دو کشور را راهبردی و استراتژیک خواند و گفت: از بدو دولت اسلامی عراق و ایجاد ثبات و صلح روابط بین دو کشور رو به رشد بوده و مناسبات اقتصادی این روابط را مستحکمتر خواهد کرد.
محمد شریعتمداری با اشاره به حجم 360 میلیاردی روابط خارجی عراق، توسعه صادرات خدمات فنی- مهندسی را به این کشور بهترین زمینه برشمرد و ادامه داد: در این خصوص اتاق مشترک هر دو کشور باید تمام تلاششان را بکنند تا در این حوزه از همه توانمندیهای کارشناسان و مهندسان ایرانی بهره لازم را ببرند و زمینه تسهیل تاسیس واحدهای صنعتی شرکتهای ایرانی هرچه زودتر فراهم شود. به گفته وی،4تا6 میلیارد دلار فعالیت خدمات فنی - مهندسی در عراق برای ایرانیها خیلی ناچیز است.
تاسیس بانک مشترک ایران و عراق
مـسـئلـه دیگری که دغدغه شریعتمداری و دیگر سخنرانان و شاید اغلب تجار حاضر در همایش بود، روابط بانکی و بیمهای بین دو کشور بود. پیشنهاد معاون اجرایی رئیسجمهور در این خصوص دور شدن از مباحث موجود در روابط بینالملل و تاسیس بانک مشترک ایرانی- عراقی بود. شریعتمداری گفت: البته نیازی نیست همه سهام دولتی باشد و بخشخصوصی هم میتواند در تاسیس بانک پیشقدم شود. وی این اقدام را ایجاد اعتماد و امنیت مالی برای تجار عنوان کرد.
وی ادامه داد: صندوق ضمانت صادرات ایران، بیمه دولتی را تا سقف 300 میلیون دلار اعتبار برای فعالیتهای اقتصادی معین کرده است، اما ما نیاز داریم این سقف افزایش پیدا کند. صندوق باید تسهیلات بیشتری برای فعالان اقتصادی فراهم کند تا روابط تجاری ما با عراق رونق بیشتری بگیرد.
محمد شریعتمداری، با بیان اینکه زمینه تجارت آزاد باید بین دو کشور ایجاد شود، گفت: روابط ایران و عراق میتواند زمینه پیوستن دیگر کشورهای منطقه را فراهم کرده و مهمترین کریدور تجاری را در منطقه شکل دهد.
همکاریهای دو کشور در زمینه استاندارد، توصیه دیگر این مقام مسئول به رؤسای اتاق و فعالان اقتصادی در بازار اتاق بود. به گفته وی، عدم رعایت استانداردهای لازم و کیفیت کالای ایرانی از مهمترین مشکلات در روابط اقتصادی بین دو کشور است و با ایجاد این همکاری زمینه لازم برای پذیرش استانداردهای بینالمللی فراهم میشود. توجه به استاندارد ملی و پیشگیری از ارسال کالای کمکیفیت و حذف بوروکراسی برای کالاهای باکیفیت بالا از دیگر توصیههای شریعتمداری بود.
کیفیت و ماندگاری در بازار عراق
سخنران بعدی، سفیر ایران در عراق که به گفته بیشتر سخنرانان برای بهبود روابط دو کشور در حال تلاش است، اخذ مجوز واردات دارو از ایران به بازار عراق را بهترین اتفاق در ماههای اخیر عنوان کرد. داناییفر شلوغی سالن را نشانه حساس بودن تجار به بازار عراق عنوان کرد و گفت: بررسی فعالیتهای تجاری در عراق نشان میدهد متاسفانه تعداد شرکتهای ایرانی در این کشور بسیار کم است، در حالی که انتظار ما از حضور فعالان اقتصادی کشورمان بیشتر است.
داناییفر، همچنین به حضور قابل توجه شرکتهای لبنیات ایرانی در عراق اشاره کرد و گفت: امکان تردد کامیونها از مرزهای بیشتری فراهم شده و علاوه بر مرزهای شمالی، در مرزهای مرکزی و جنوبی نیز امکان تردد و صادرات لبنیات وجود دارد. به گفته وی، مندلی نهمین خروجی مرزی با عراق نیز بهزودی افتتاح خواهد شد. این مرز در نزدیکی خسروی قرار دارد و بازرگانان را مستقیم به بازار بغداد متصل خواهد کرد.
سفیر ایران در عراق به اعضای اتاق و فعالان اقتصادی توصیه کرد، شرکتهای ایرانی باید مقدمات عقد قرارداد را با شرکتهای ترانزیت بینالمللی فراهم کنند. به گفته وی، مجوز در سطح دولت و در سطح اجرایی در مرزها همچنین مسئله ویزای متعدد به رانندگان حل شده و مشکلی وجود ندارد. سفیر ایران گفت: بسته بندیهای کالای ما کیفیت لازم را ندارد و متناسب با بازار هدف نیست، تاریخ بستهبندی به هجری شمسی و فاقد اطلاعات به زبان عربی است.
حضور اندک شرکتهای ایرانی و یکهتازی رقبا
مشارکت کمرنگ شرکتهای ایرانی در نمایشگاه بینالمللی اخیر در بغداد دیگر موضوع مورد اشاره داناییفر بود. وی این کار را غفلت عنوان کرد و گفت: نمایشگاههای بینالمللی گام اول حضور هر فعال اقتصادی و سکوی پرتاب او محسوب میشود. به گفته داناییفر، شرکتهای ایرانی ثبت شده در عراق بسیار اندک و قاعدتا حضورشان هم کمتر است در حالی که کشورهای دیگر فعالیتهای زیادی دارند.
وی در پایان اهمیت به کیفیت، قیمت و تحویل به موقع کالا را رمز ماندگاری در عراق عنوان کرد و افزود: ما باید به واردات از عراق هم فکر کنیم، همان کالاهایی که از شمال یا از دوبی وارد میکنیم، میتوانیم با هزینه کمتری از عراق وارد کنیم.
رستم قاسمی، دیگر سخنران همایش، اقتصاد را خطمقدم و لازمه بهبود آن را حمایت و پشتیبانی دولت عنوان کرد. او گفت: جنگ آینده جنگ اقتصادی است و هر دو کشور توانمندیهای بالایی دارند تا اقتصادشان را ارتقا دهند. به گفته مقامات عراق، این کشور بیش از 400میلیارد دلار برای بازسازی نیاز دارد و این موضوع برای کشور ما فرصت بکری است. قاسمی افزود: نگاه ما به آینده عراق باید ارزشمند و با ایجاد صلح و ثبات باشد.
عراقیها و چالشها در تجارت با ایران
میهمانان عراقی که آخرین سخنرانان همایش بودند، در برخی موارد با همتایان ایرانی نقطه نظرات مشترک داشتند. معاون وزیر بازرگانی عراق روابط با ایران را بسیار خوب، اما کمتر از انتظارشان عنوان کرد. بنی طبیب موسوی، گفت: میزان تجارت ما با دیگر کشورها بسیار بیشتر از ایران است، در حالی که ما خواهان این هستیم که شرکتهای بیشتر در عراق فعالیت کنند.
او گفت: ما به دنبال ایجاد اقتصاد آزاد هستیم. موسوی افزود: . زیرساختهای ما نابود شده و ما نیازمند حضور شرکتهای مهندسی ایرانی در کشورمان هستیم. عراق از نظر اقتصادی برای همه دنیا جذاب است و ما امروز سیاست بازگشایی به همه کشورها را بهخصوص جمهوری اسلامی دنبال میکنیم. معاون وزیر بازرگانی از مشارکت اندک شرکتهای ایرانی در عراق گلایه کرد و افزود: انتظار ما از ایرانیها بسیار بیشتر است، شرکتهای ثبت شده در سال 2003 در کشور ما چهار هزار شرکت بود، در حالی که الان به 80 هزار شرکت میرسد اما تعداد شرکتهای ایرانی در این میان قابل گفتن نیست.
موسوی از اقدام برخی بازرگانان ایرانی در ارسال کالای کم کیفیت به کشورش انتقاد کرد و گفت: ما از تجار کشور دوست و همسایه میخواهیم که واردات کالاهای با کیفیت به کشور ما را افزایش دهند، ما لایحهای برای حمایت از کالای با کیفیت در دولت داریم که از آنها حمایت خواهیم کرد.
معاون وزارت بازرگانی عراق بهبود بستهبندی را از دیگر خواستههای این کشور عنوان کرد و در خصوص اولویتهای نیازمندی در عراق گفت: ما در بخش فنی - مهندسی به خدمات زیادی نیازمندیم و این بخش تقریبا 70درصد از نیازهای ما را شامل میشود. موسوی با بیان اینکه واردات خودرو از ایران به این کشور زیاد است، گفت: امیدواریم استانداردهای خودرو در شرکت ایران خودرو بالاتر برود و خودروهای سازگار با محیط زیست تولید شود.
نماینده اقلیم کردستان دیگر میهمان این همایش خواهان بهبود کیفیت کالا و فعالیت اقتصادی بیشتر بازرگانان ایرانی در کردستان عراق بود. ناظم دباغ گفت: با وجود اختصاص منطقه صنعتی برای حضور و فعالیت ایرانی در این اقلیم، هنوز بازرگانان ایرانی فعال نیستند. علت این کمرنگی روابط باید دو طرفه باشد. وی افزود: از آنجا که ایرانیها همیشه نقشی فعال و دوستانه داشتند و تجربهشان از ما بیشتر است انتظار داریم به حل این مسئله کمک کنند.
وی در اهمیت بهبود قوانین تجاری توضیح داد: ما انتظار داریم سیستم پیلهوری به یک سیستم استاندارد و بازرگانی تبدیل شود و امیدواریم توافقات و قراردادهایی بین دوکشور در جهت ارتقای سیستمهای محلی و منطقهای به سیاستهای استانداردهای بینالمللی صورت گیرد.
گردشگری مذهبی که بیشترین حجم ارتباطات را در بین دو کشور ایران و عراق از آن خود کرده است موضوع مشترک در صحبتهای تمامی سخنرانان بود و آنها خواستار بهبود زیرساختها برای افزایش هر چه بیشتر سفرهای زیارتی بین دو کشور شدند. این همایش با همکاری اتاق مشترک ایران و عراق و ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق برگزار شد. مجری همایش موسسه بینالمللی پژوهشهای صنعتی ایران بود.