سرنوشت مبهم تعیین نرخ خوراک پتروشیمی که از مهرماه سال 93 بهطور جدی در وزارت نفت در حال پیگیری است با فرازونشیبهای زیادی مواجه شده و تاکنون به نتیجه نرسیده است. درباره همین موضوع اخیرا وزیر نفت به نقل از بخشخصوصی قیمت ایدهآل خوراک پتروشیمیها را 25 سنت اعلام کرده است.با وجود سرمایهگذاری متعدد توسط بخشخصوصی در صنعت پتروشیمی هنوز جایگاه ثابت و آینده روشنی برای سرمایهگذاران در این صنعت وجود ندارد چراکه فرمول منطقی برای تعیین نرخ خوراک پتروشیمی در کشور وجود ندارد گرچه چند زمانی است دولت و مجلس به دنبال چارچوبی مشخص برای تعیین نرخ خوراک گامهایی برداشتهاند اما تاکنون خروجی نداشته است.
حال در بحبوحه تعیین نرخ خوراک برای پتروشیمی و تشکیل جلسات متعدد از سوی وزارتخانههای نفت، صنعت و اقتصاد برای تعیین نرخ اظهارنظری از سوی وزیر نفت اعلام میشود که تاملبرانگیز است. سایت شانا وابسته به وزارت نفت در خبری آورده است که بیژن زنگنه، وزیر نفت اعلام کرده بخشخصوصی فعال، آمادگی دریافت خوراک پتروشیمی (گاز) به قیمت ٢٥ سنت را دارد زیرا برای آنها صرفه اقتصادی دارد و با این نرخ شرکتهای خصولتی توان رقابت ندارند و از میدان خارج میشوند. زنگنه در کارگاه آموزشی «مدیریت و استراتژی انرژی در راستای اقتصاد مقاومتی» در دانشگاه امیرکبیر وزارت نفت تاکید کرد: وزارت نفت در زمینه نرخ خوراک پتروشیمیها نگاه بنگاهداری ندارد و همواره به دنبال منافع ملی در این بحث است، زیرا قیمت دریافتی برای خوراک پتروشیمی هر میزانی که باشد باید صرف پرداخت یارانهها شده و از اینرو برای کشور ارزش افزودهای بر ندارد.
نکته دیگر در بحث پتروشیمی مسئله بالابردن ظرفیت صنعت پتروشیمی است. از دید زنگنه این صنعت باید روی پای خود بایستد و دیگر با رانت ادامه حیات ندهد.این اظهارنظر از سوی شخص اول وزارت نفت سوالات متعددی در اذهان ایجاد میکند که چرا بعد از گذشت چندین ماه بهجای تعیینتکلیف نهایی نرخ خوراک پتروشیمی و جلب سرمایهگذار نرخ پیشنهادی از 13 سنت به 25 سنت افزایش یافته و اعلام میشود و مهمتر اینکه چرا بخشخصوصی باید چنین درخواستی از وزیر داشته باشد.
25 سنت صرفه اقتصادی ندارد
رمضان اولادی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی کاویان در واکنش به این مسئله به «فرصت امروز» میگوید: «این موضوع باید بررسی شود که این رقم پیشنهادی بر چه اساسی بوده است.» وی معتقد است که این رقم صرفه اقتصادی برای بخشخصوصی نخواهد داشت. بااین وجود احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی در واکنش به اظهارنظر وزیر نفت، به «فرصت امروز» میگوید: «هیچ سرمایهگذاری برای 25 سنت خوراک در صنعت پتروشیمی سرمایهگذاری نمیکند، از سویی وزیر نفت باید اعلام کند کدام بخشخصوصی چنین درخواستی داشته است، حداقل یک نماینده بخشخصوصی در صنعت پتروشیمی را اعلام کند که 20 سنت را خواسته باشد نه 25 سنت.»
قیمت خوراک پتروشیمی فرمول دارد
مهدوی با اشاره به اینکه قانون برای تعیین خوراک پتروشیمی فرمول تعیین کرده است، میافزاید: «قانون چارچوب مشخصی را تعیین کرده و درحال حاضر موضوع تعیین نرخ خوراک پتروشیمی در کمیته کارشناسی متشکل از سه وزارتخانه نفت، صنعت و اقتصاد در حال پیگیری است. اگر وزیر نمیخواهد قانون را بپذیرد اعلام کند تا بیش از این صنعت پتروشیمی با مشکل مواجه نشود.» نماینده بخشخصوصی در صنعت پتروشیمی با اشاره به اینکه نرخ خوراک پتروشیمیها در تمام دنیا نرخی معقولی است، میگوید: «بسیاری از پتروشیمیها با نرخ 13 سنت دچار مشکل شدهاند و سودآوری لازم را ندارند، حال با افزایش آن به 25 سنت مجتمعهای پتروشیمی شرایط حادتری خواهند داشت.»
نرخ خوراک باید ایجاد انگیزه کند
اما دراین میان رضا امیری، مدیرعامل پتروشیمی بندر امام به «فرصت امروز» میگوید: «افزایش نرخ خوراک برای پتروشیمیهای گازی آن هم به 25 سنت از نظر اقتصادی صرفه مالی و توجیهی برای جلب سرمایهگذار ندارد. در هیچ کجای دنیا این نرخ برای خوراک دیده نمیشود. باید نرخ برای جلب سرمایهگذار ایجاد انگیزه کند که نرخ 25 سنت این جذابیت را ندارد.» وی با اشاره به اینکه در پتروشیمی بندر امام خوراک مایع استفاده میشود، میافزاید: «بهعنوان کسی که در صنعت پتروشیمی فعال هستم میگویم که اگر قرار به سرمایهگذاری روی مجتمعهای پتروشیمی گازی با نرخ 25 سنت باشد، سرمایهگذار زیادی را جلب نخواهد کرد.» امیری با اشاره به اینکه این اواخر شنیده میشد نرخ خوراک برای سرمایهگذاران هندی در برخی مناطق خاص دو تا هفت سنت اعلام شده است، میگوید: «باید در تعیین و اعلام نرخ گاز برای پتروشیمیها دقت بیشتری شود البته شاید وزیر توجیه اقتصادی خود را داشته باشد.»