اولویت جلب سرمایه‌گذار خارجی

بحث تعیین قیمت خوراک برای پتروشیمی‌ها از اواخر شهریورماه سال گذشته مطرح شد و با همه چانه‌زنی‌ها تاکنون نتیجه مشخصی نداشته است، با این وجود باتوجه به بیانیه لوزان و امید برای لغو تحریم‌ها و حضور سرمایه‌گذاران خارجی در صنعت پتروشیمی، دولت به دنبال تعیین قیمت نهایی خوراک است؛ مسئله‌ای که پیش از این گویا در اولویت اصلی نبود. جدیت در تعیین قیمت خوراک به حدی است که جلساتی با حضور سه وزارتخانه برای تعیین فرمول نهایی تشکیل شده تا آیین‌نامه مقررات قانونی برای تعیین خوراک تهیه شود. این در حالی ‌است که بحث تعیین قیمت در هفت ماه گذشته حرف و حدیث‌های زیادی را به همراه داشته و حتی با ورود مجلس و تعیین‌تکلیف برای دولت تاکنون مسکوت مانده بود اما در شرایط کنونی این موضوع از اولویت برخوردار شده است. مجلس آذرماه سال گذشته در زمینه خوراک پتروشیمی‌ها تصمیم گرفت که دولت با ملاحظاتی چون نرخ‌های داخلی و خارجی و رقابت با کشورهای همسایه، نرخ‌های متعادلی را برای قیمت خوراک وضع کند و این نرخ‌ها حداقل 10 سال نوسان نداشته باشد، با این وجود دولت کمتر تلاشی برای تعیین قیمت خوراک کرد.

افزایش 32 درصدی صادرات پتروشیمی‌ در سال 93

حال در ابتدای سال جاری از سوی شرکت ملی پتروشیمی ‌اعلام شد که صنعت پتروشیمی ایران در سال 93 موفق شد بیش از 14 میلیارد و 241 میلیون دلار انواع محصولات پتروشیمی‌ را روانه بازارهای بین‌المللی کند که بیانگر افزایش 32 درصدی صادرات بود. 

همچنین عباس شعری‌مقدم، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز صراحتا اعلام کرد: «در شرایط کنونی یکی از پرسش‌های اصلی سرمایه‌گذاران و شرکت‌های خارجی برای حضور در صنعت پتروشیمی، زمان تعیین فرمول بلند‌مدت خوراک است. همه سرمایه‌گذاران و شرکت‌های خارجی متقاضی برای حضور در صنعت پتروشیمی کشورمان به‌شدت در انتظار توافق نهایی ایران و کشورهای عضو گروه ١+٥ در زمینه هسته‌ای هستند زیرا در کشورهای خارجی سود سرمایه‌گذاری در بانک‌ها حدود یک درصد است، در‌حالی‌که این سود در پروژه‌های صنعت نفت ایران حداقل ٢٠ درصد است.»

سود کم برای سرمایه‌گذاران داخلی در پتروشیمی

وی همچنین اعلام کرد: «البته سود ٢٠ درصدی موجود در پروژه‌های صنعت نفت برای سرمایه‌گذاران داخلی آنچنان خیره‌کننده نیست، زیرا هم‌اکنون سود سپرده‌گذاری در بانک‌های ایرانی حدود ٢٧ درصد است.» در حقیقت امید برای لغو تحریم‌ها و حضور سرمایه‌گذاران خارجی است که دولت را برای تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌ها مصمم‌تر از گذشته کرده است.

تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌، ‌امری پیچیده

سیدرحیم شریف موسوی، مدیرعامل پتروشیمی‌ مارون در این باره پاسخ شفافی نمی‌دهد و تمام تلاشش بر این است که از پاسخ دادن طفره برود اما درنهایت به «فرصت امروز» می‌گوید: «تعیین قیمت خوراک برای پتروشیمی‌‌ها امری پیچیده شده و سخن گفتن در این زمینه برای ما سخت است. انتظار داریم در تعیین قیمت خوراک تمامی جوانب لحاظ شود تا شاهد جذب سرمایه‌گذار در این زمینه باشیم.»

تلاش‌ها برای گفت‌و‌گو با مدیران پتروشیمی‌ها توسط خبرنگاران «فرصت امروز» به نتیجه‌ای نرسید. یکی از مدیران درباره چرایی این موضوع به «فرصت امروز» گفت: «اظهار نظر ما در این خصوص همواره نتیجه عکس داشته است از‌این‌رو ترجیح می‌دهیم سکوت کنیم و منتظر بمانیم.» اما احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی درباره حضور سرمایه‌گذاران خارجی برای پتروشیمی‌ها به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «باید برای دولت اولویت سرمایه‌گذاران داخلی باشد اگرچه برای اتمام فازهای توسعه‌ای پتروشیمی‌ها به سرمایه‌گذار خارجی نیاز داریم اما مشخص کردن قیمت خوراک می‌تواند به تمامی نگرانی‌ها پاسخ دهد. براساس قانون این قیمت برای همیشه مشخص خواهد شد و مادامی که نیاز به تغییر نباشد، اجرای آن الزامی است.»

وی با اشاره به تشکیل نخستین جلسه مشترک سه وزارتخانه نفت، صنعت و اقتصاد برای تعیین قیمت خوراک برای پتروشیمی‌ به «فرصت امروز» می‌گوید: «به‌عنوان نماینده بخش خصوصی در این جلسه حضور داشتم و می‌توانم بگویم قرار است این جلسات به تعیین قیمت خوراک برای پتروشیمی‌ها منتج شود به‌طوری‌که آیین‌نامه‌ای تهیه و برای تصویب به دولت ارسال شود.»

ایجاد رقابت در صنعت پتروشیمی

وی با اشاره به اینکه وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت برای تهیه این آیین‌نامه پیشقدم شده است، درباره نظر بخش خصوصی در چگونگی تعیین قیمت خوراک می‌افزاید: «نظر بخش خصوصی این است براساس فرمولی که مشخص است، قیمت خوراک تعیین شود؛ یعنی براساس میانگین وزنی گازی که صادر یا در داخل مصرف می‌شود، قیمت تعیین شود. البته باید دقت داشت عددی که تعیین می‌شود موجب جذب سرمایه‌گذار و ایجاد رقابت باشد به‌طوری‌که اگر عدد بالا بود بانظر قانونگذار قیمت خوراک کاهش یابد.»

مهدوی در باره همکاری مجلس و دولت برای تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌ها می‌گوید:‌ «مجلس قانون شفافی را تعیین کرده است و از آنجا که در سال گذشته 14 میلیارد دلار از محل صادرات محصولات پتروشیمی‌ها با وجود تحریم‌ها درآمد داشتیم، باید تلاش کنیم تا این صنعت هرچه زودتر رونق یابد و لازمه این کار تعیین قیمت خوراک برای پتروشیمی‌ها برای جلب سرمایه‌گذار است.»

در حال حاضر ظرفیت صنایع تصفیه و انتقال گاز در کشور حدود ٦٠٠ میلیون مترمکعب در روز است که به‌زودی تا حد یک هزار میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. صنعت پتروشیمی می‌تواند در شرایط کنونی بیش از هر زمان فعالیت داشته باشد که لازمه آن دسترسی به خوراک مناسب است‌. البته با کامل شدن فازهای پارس‌جنوبی یعنی اتمام طرح‌های توسعه فازهای ١٢ تا ٢٧ می‌توان امیدوار بود که خوراک مورد نیاز پتروشیمی‌ها با قیمت معقول در اختیار آنها قرار گیرد.

مهدوی در این باره معتقد است که اگر این تولیدات بالای گاز را به سرمایه‌ تبدیل نکنیم کشور همسایه (قطر) از آن بهره خواهد گرفت از‌این‌رو جایی برای ذخیره‌سازی گاز وجود ندارد. حتی معتقدم در صورت امکان این گاز در صورت مازاد رایگان در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. گرچه بهترین کار این است که گاز تولیدی در کنار امکان صادرات در صنایع مورد استفاده قرار گیرد.