«اوراق متکی به درآمدهای نفتی» به جای اسناد خزانه اسلامی

اسناد خزانه اسلامی یا اوراق مشارکت که نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای وصول بدهی‌های پیمانکاران باشد، از این رو به تازگی پیشنهاد انتشار اوراق متکی به درآمدهای نفتی را به دولت داده‌ایم. اوراق متکی به درآمدهای نفتی آینده با قدرت خرید ثابت می‌تواند جایگزین اوراق مشارکت یا اسناد خزانه اسلامی باشد، که نرخ بهره این اوراق بسیار پایین و در حد 6 درصد است اما نقطه قوت این اوراق این است که قدرت خرید حفظ می‌شود و ارزش آن کاهش نمی‌یابد یا از بین نمی‌رود، این در حالی است که اوراقی مانند اسناد خزانه این ریسک را دارند که ارزش آن در چند سال آینده کاهش پیدا کند. اگر ارزش این اوراق که عنوان آن می‌تواند اوراق متکی به درآمدهای نفتی باشد، امروز 100 میلیون تومان باشد، به‌طور قطع پنج سال دیگر هم همین ارزش را در آن زمان دارد.

اوراقی که منتشر می‌شود اگر ضمانت بازخرید نداشته باشد، به دلیل بی‌اعتمادی که به سیاست‌های اقتصادی دولت به وجود آمده است، سرمایه‌گذاران و پیمانکاران اطمینانی به خرید اوراق بلند‌مدت نمی‌کنند که شاید قدرت نقدشوندگی دارایی خود را از دست بدهند، مگر اینکه این اوراق طوری تضمین شود که قدرت خرید اوراق حفظ شود که آن هم متکی به فروش نفت است.

جایگزینی اوراق متکی به درآمدهای نفتی به دولت پیشنهاد شده، اما دولت در حال حاضر نمی‌تواند ریسک اجرایی شدن آن را بپذیرد چراکه تاکنون تجربه انتشار این اوراق و کارکرد آن را نداشته است. البته در حالی دولت ریسک انتشار اوراق متکی به درآمدهای نفتی را قبول نمی‌کند که پیمانکاران از تحمیل اوراقی مانند اسناد خزانه اسلامی ابراز نارضایتی دارند و درواقع این اوراق که بخشی از ارزش آن بابت نقدشوندگی به واسطه باید پرداخت شوند به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری کشورمان تحمیل شده است.

هزینه واسطه‌گری فروش این اوراق حداقل 30 درصد است و از سوی دیگر اسناد خزانه اسلامی قابلیت نقدشوندگی بالایی ندارد و پیمانکار ناچار است این اوراق را با نرخ کمتر در بازار بفروشد بنابراین، این اوراق هزینه‌ای را برای پیمانکاران در بر دارد و در نهایت اعتماد مهم‌ترین مهره اقتصادی کشور به دولت از بین می‌رود. دولت باید خوش حسابی کند و برای جلب اعتماد بخش خصوصی بهترین راهکار این است که از محل درآمدهای نفتی، این اوراق را که ارزش بیشتری خواهد داشت منتشر کند.

* مشاور وزیر راه و شهرسازی