باراک اوباما، رییسجمهور آمریکا در گفتوگو با روزنامه نیویورک تایمز که متن آن بامداد روز دوشنبه منتشر شد، قویا از بیانیه هفته گذشته ایران و گروه 1+5 دفاع کرد و این اقدام را تنها فرصت برای جلوگیری از دستیابی ایران به ظرفیت تولید سلاح هستهای خواند و گفت: این در حالی است که ما همزمان تمام گزینهها را در صورتی که تهران تعهداتش را نقض کند محفوظ نگه میداریم.
اوباما در پاسخ به سوالی درباره حمایت واشنگتن از کشورهای عربی شامل عربستان در برابر ایران، گفت: از همپیمانان عرب خود دعوت کردهام تا با آنها درباره ایران گفتوگو کنم. این کشورها با وجود تهدیدات خارجی با تهدیدات داخلی نیز مواجه هستند. اما بخشی از وظیفه ما این است که با این کشورها کار کنیم و به آنها بگوییم چطور میتوانیم توانمندیهای دفاعی شما را علیه تهدیدات خارجی تقویت کنیم و در عین حال چگونه میتوانیم نظام سیاسی را در این کشورها تقویت کنیم. این کشورها با نارضایتی داخلی مواجه هستند. اگرچه گفتن این حرفها دشوار است اما باید مطرح شود.
اوباما در پاسخ به سوالاتی درباره جزییات بیانیه صورت گرفته میان ایران و گروه 1+5، گفت: در وهله اول آنچه ما توافق کردیم این است که ما قادر خواهیم بود تمام آنچه در طول زنجیره هستهای ایران رخ میدهد از معدن اورانیوم گرفته تا تاسیسات نهایی بهعنوان مثال نطنز را مورد بازرسی و راستیآزمایی قرار دهیم. این بدان معناست که ما قادریم ببینیم آنها در کل این مجموعه چهکاری انجام میدهند و در واقع اگر آنها خواستند برای ساخت یک سلاح هستهای برنامهای محرمانه را آغاز کنند باید یک چرخه تامینکننده کاملا مجزا ایجاد کنند. نکته دیگر این است، ما یک کمیته تدارکات ایجاد میکنیم و آنچه را آنها وارد میکنند و میگویند کاربردی دوگانه دارد بررسی و مشخص میکند که آیا آن چیز برای یک برنامه هستهای صلحآمیز مناسب است یا برای ساخت سلاح هستهای. یک توافق هستهای جامع به مدت 20 سال اجازه بازرسیهای گسترده از برنامه هستهای ایران را میدهد و فعالیتهای هستهای تهران را به مدت 10 سال محدود میکند.
رییسجمهور آمریکا درباره لغو تحریمهای ایران نیز یادآور شد: تحریمهای اعمال شده علیه ایران تنها پس از آنکه این کشور به تعهداتش عمل کند لغو میشود. هنوز جزییاتی وجود دارد که باید روی آنها کار شود. من فکر میکنم چارچوبی که به آن دست پیدا کردیم از ایران میخواهد تا تمام اقدامات لازم درخصوص فردو، سانتریفیوژها و دیگر موارد را اجرایی کند. در این صورت است که تحریمهای سازمان ملل تعلیق خواهند شد. رییسجمهور آمریکا علاوه براین، درباره دیدگاه منفی ایرانیها به آمریکا گفت که این مسئله در تجربیات گذشته آنها ریشه دارد و امیدوار است توافق هستهای با ایران به تغییر رویکرد در داخل این کشور منجر شود. ما میتوانیم از این تفاهم دیپلماتیک اینگونه نتیجهگیری کنیم که ممکن است به ایجاد دورهای جدید در روابط ایران و آمریکا به علاوه روابط این کشور با همسایگانش منجر شود.
اوباما درباره تحریمهایی که به بهانه نقض حقوق بشر و ادعای حمایت ایران از تروریسم علیه این کشور وضع شده است، گفت: تحریمهایی وجود دارد که همچنان پابرجا خواهند بود چون مربوط به برنامه هستهای ایران نیستند. این مسئلهای است که به صراحت اعلام کردهایم، اگر بتوانیم به توافق هستهای نهایی دست پیدا کنیم و اگر ایران به آن پایبند باشد بخش بزرگی از کار را انجام دادهایم اما این باعث تمام شدن مسائل ما با ایران نمیشود و همچنان در کنار متحدان و دوستانمان در منطقه در برابر ایران باقی میمانیم.
به گزارش ایسنا، اظهارات اوباما مبنی بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای در حالی مطرح میشود که مقامات کشورمان همواره بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران تاکید و اعلام داشتهاند که سلاح هستهای در دکترین دفاعی ایران جایگاهی نداشته و نخواهد داشت.
***
وزیر انرژی آمریکا: تفاهم کنونی با ایران بهترین گزینه بود
از سوی دیگر وزیر انرژی آمریکا ارنست مونیز روز یکشنبه در گفتوگو با شبکه خبری سیبیاس بار دیگر از بیانیه مشترک ایران و گروه 1+5 در لوزان سوییس دفاع کرد و گفت: چارچوبی که ما برای یک توافق هستهای با ایران به آن دست پیدا کردهایم به تمام راههای احتمالی این کشور برای دستیابی به سلاح هستهای رسیدگی کرده است.
وزیر انرژی آمریکا در پاسخ به مخالفتهای بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی نسبت به این بیانیه تاکید کرد: بهطور قطع ما دیدگاه بسیار بسیار متفاوتی درباره این حقایق داریم. این تفاهم به جامعه بینالملل دسترسی و شفافسازی بیسابقهای درخصوص برنامه هستهای ایران میدهد. ما باید تاکید کنیم که این یک توافق 10 ساله نیست، بلکه یک تفاهم بلندمدت است که هیچ غروبی ندارد و امیدواریم که ایران تا پایان به آن پایبند بماند.
مونیز همچنین در واکنش به برخی گزارش رسانهها مبنی بر وجود اختلافاتی در بیانیههای صادر شده از سوی ایران و آمریکا درخصوص مذاکرات سوییس، تاکید کرد که اغلب ابعاد بیانیه ایران به واقع درست و اصولی است و واضح است که در آن بر دیگر بخشهای این تفاهم تاکید شده است و آنها (ایرانیها) بر نکات موردنظرشان متمرکز شدهاند.
وی در ادامه این گفتوگو درباره چگونگی لغو تحریمهای ایران مدعی شد: درخصوص تحریمها باید این مسئله را به وضوح مشخص کنم که لغو تحریمها تنها زمانی که ایرانیها با محدودیتهای کلیدی بر برنامه هستهایشان همکاری کنند آغاز خواهد شد و این همان چیزی است که زمان گریز هستهای را از دو ماه به یک سال افزایش میدهد.