اخیراً پرسشهای مشابهی را از سایر گروهها در ایران دریافت کردهام و سوال اصلی این است که آیا پدیده ال نینو بر چرخه آب و هوا و الگوهای آب و هوایی یا بهطور کلی بر مقدار بارش در برخی از حوضههای خاص در ایران تأثیر خواهد داشت یا خیر و میزان این تغییرات به چه میزان خواهد بود. باید بگویم چنانچه شما به احتمالات اعتقاد داشته باشید، در این صورت پاسخ این پرسش که آیا پدیده النینو ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد یا خیر، بسیار ساده خواهد بود.
به منظور کمک به درک بهتر این مفهوم دو تصویر ارائه شدهاست. این تصاویر با توجه به فصل بارشهای زمستانی، بیانگر تأثیر احتمالی پدیده النینو بر نقاط مختلف جهان است. همانطور که در این تصاویر قابل مشاهده است، متأسفانه درک علمی از تأثیر این پدیده بر ایران خنثی بوده و نشانی از افزایش یا کاهش میزان بارش در این منطقه از جهان ندارد.
همچنین بنده لینکی را در اختیار شما قرار دادهام که در آن میتوانید به اطلاعات ارزشمندی در رابطه با سالهای تاریخی و مهم ال نینو (فاز گرم) و لانینا (فاز سرد) دسترسی پیدا کنید. ممکن است شما مایل باشید بدانید آیا کسی پیش از این تحقیقات لازم را در مورد میزان بارش سالانه در ایران و اطلاعات مربوط به آن انجام داده است؟ و آیا به نتایج قابل توجه و همبستگی قابل تشخیص رسیده است یا خیر؟
پاسخ به این پرسشها در این لینک قابل پیگیری است. (http: //ggweather. com/enso/oni. htm) لینک وب سایت IRI (مؤسسه تحقیقات بینالمللی) به آدرس http://iri.columbia.edu/our-expertise/climate/forecasts/seasonal-climate-forecasts/ احتمال بارش باران بر اساس مدل فصلی پیشبینی آب و هوا در سه ماه آینده را در اختیار مخاطبان قرار میدهد. در این لینک اطلاعات مربوط به پیشبینی ماه اکتبر (مهر و آبان شمسی) را در اختیار شما قرار میدهد که حاوی اطلاعات مربوط به ماههای نوامبر، دسامبر و ژانویه (آبان، آذر، دی و بهمن) است. به نظر میرسد، این پیشبینیها نشاندهنده وجود احتمال قوی بارش در جنوب غربی و شمال شرقی ایران شامل خوزستان، فارس، خراسان و... باشد.
بنابراین، چنانچه ما شاهد پاییز و زمستان پر بارشی در ایران باشیم، مردم از ما خواهند پرسید، آیا میتوانیم به آنها بگوییم که این بارشها در اثر پدیده النینو است یا سایر چرخههای آب و هوایی منجر به بروز بارشها شده است؟ از نقطه نظر علمی و بر اساس آنچه در مدل ارائه شده قابل مشاهده است، با توجه به بررسی دادههای تاریخی، هیچ گونه شواهد علمی مبنی بر تأثیر شدید پدیده النینو بر ایران وجود ندارد. متأسفانه نظام آب و هوایی زمین بسیار پیچیده و غیرخطی بوده و هنوز زوایای بسیار زیادی از آن به طور کامل شناخته نشدهاست. به همین دلیل امکان ارائه پاسخی قطعی به سوالاتی اینچنینی وجود ندارد.
* مدیر کل آب و هواشناسی و سنجش از راه دور ایرواین کالیفرنیا